Запісы Франца Сіўко
* * *
У Бешанковіцкую парафію ксёндз малады прыехаў, Алег Будкевіч. I за кароткі час прывабіў ня толькі каталікоў, а і шмат людзей староньніх. Карпатліваю працай сваёй, абыходлівасьцю, беларускасьцю непадробнаю, выкшталцонай. Гэтаксама годна і апантана Аляксандар Рагіня на Пастаўшчыне, Вячаслаў Пялінак у Друі і Павяцьці шчыруюць. З дабром ідуць да людзей, дабром і адгукаецца.
А мы ўсё, бязьдзейнасьць уласную апраўдваючы, на люд наракаем. I цёмны ён у нас, і дурны, і збыдлячаны. Нібыта самі не з таго катуха.
* * *
Дзед у восемдзесят з гакам на ровары за тры вярсты прыяжджаў галіцца. У портках спартовых, на галаве — капялюш, вакол шыі — хусьціна чырвоная накшталт піянерскага гальштука. Усё жыцьцё — у вёсцы, у працы пякельнай, а вось жа — хоць у кіно за героя-палюбоўніка. Аскепак цывілізацыі гаспадарскай, трывушчасьці й годнасьці ўвасабленьне. I шмат такіх, толькі не заўважаем, самаедзтвам ды разборкамі сваімі занятыя.
* * *
У спадарыні Эвы, полькі з Канады, муж у Маскве працуе.
— Шмат зарабляе? — пытаемся неяк.
— О, нават казаць няёмка, — багачка ўсьміхаецца. — Паверце, дастаткова, каб запрасіць вас у кавярню.
На наступны дзень, падчас экскурсіі ў Асызы, непярэліўкі ў нашай Эвы: партманэт з сумкі выцягнулі.
— Восемдзесят даляраў! — заенчыла роспачліва. — Вось, мела запрасіць вас дзе пасядзець — дык цяпер ужо выбачайце!
* * *
Маці на вадзе дзьвінскай гадавалася. Падчас вайны дзіцём пошту перавозіла на лодцы на латыскі бок. Лодка перакулілася на сярэдзіне ракі, мусіла малая ратавацца. Да берагу даплыла, а лістоў з далоні ня выпусьціла. Але вады з тае пары баяцца стала.
Калі быў клясе ў пятай, выправіліся ўдваіх зь ёю ў Бігосава трускалкі прадаваць. А перавозчык — п’янюткі, ды яшчэ і лодку сюды-туды, каб напалохаць, наўмысна гайдае. Памятаю, як прыхінула мяне да сябе і ўсё жагналася.
Незадоўга да яе сьмерці ля ракі разам былі, калі на працу ў Дрысу праз Краслаўшчыну дабіраўся. На хвалі паказала, тузанула да сябе:
— Не плыві, патонеш яшчэ!
Адпіхнуў яе ды і паплыў да другога берагу. Самае большае, пра што па сёньняшні дзень шкадую.
Поўны варыянт артыкулу глядзіце ў газэце "Нашa Ніва".
