За Лукашэнкам яны сталі нацыянальным спосабам адстойваць правы
Дата першай галадоўкі эпохі Лукашэнкі вядома дакладна — 4 студзеня 1995 г. Двума днямі раней Адміністрацыя прэзыдэнта забараніла «Беларускаму Дому друку» падаўжаць дамовы на друк «Свабоды», «Белорусской деловой газеты», «Фемиды», «Газеты Андрея Климова». 4 студзеня на Плошчу Незалежнасьці людзі выйшлі выказаць пратэст. Акцыя была жорстка разагнана АМАПам (дарэчы, гэта была першая акцыя, разагнаная пры Лукашэнку), а сп.Савіцкі моцна зьбіты і ў той жа дзень асуджаны судом Савецкага раёну сталіцы на пяць сутак адміністрацыйнага арышту за хуліганства. У прыёмніку-разьмеркавальніку прафэсар абвясьціў галадоўку. Гэта напалохала ўлады — і Менскі гарадзкі суд перагледзеў справу навукоўца. Выкладчыка вызвалілі.
Самая вядомая сталася галадоўка дэпутатаў Вярхоўнага Савету XII скліканьня, абвешчаная 11 красавіка 1995 г. Дэпутаты фракцыі БНФ пратэставалі супраць ухваленай астатнімі парлямэнтарамі ініцыятывы прэзыдэнта правесьці рэфэрэндум, дзе сярод іншага прапаноўвалася зьмяніць сымболіку краіны і надаць расейскай мове статус другой дзяржаўнай. Да дэпутатаў зьвярнуўся Зянон Пазьняк. Ён сказаў: «Вычарпаўшы ўсе магчымасьці, у знак пратэсту супраць антызаконнасьці і згубнасьці вашых дзеяньняў мы аб’яўляем галадоўку тут, у цэнтры залі. Пачынаем яе цяпер, з гэтае хвіліны. Мы патрабуем выкананьня Канстытуцыі, законаў Рэспублікі Беларусі, свабоды слова і ліквідацыі цэнзуры, спыніць рабаваньне народу і бацькаўшчыны». Галадоўку абвясьцілі З.Пазьняк, С.Антончык, Л.Баршчэўскі, Ю.Беленькі, І.Гермянчук, В.Голубеў, Б.Гюнтэр, Л.Дзейка, У.Заблоцкі, Л.Зданевіч, М.Крыжаноўскі, М.Маркевіч, В.Малашка, С.Навумчык, С.Папкоў, П.Садоўскі, А.Трусаў, А.Шут.
Дэпутаты ўладкаваліся проста ля трыбуны ў Авальнай залі. А другой ночы ў залю ўварваліся спэцназаўцы ў камуфляжы ды чорных масках і жорстка зьбілі дэпутатаў, выкінуўшы іх з Дому ўраду. На наступны дзень Васіль Быкаў зазначыў: «Краінай кіруе хунта». Дэпутацкія захады пакараць вінаватых у гэтай расправе, звароты ў суд так і засталіся марнымі. Да таго ж Лукашэнка колісь паабяцаў паказаць па тэлевізіі касэту, дзе зафіксавана зьбіцьцё парлямэнтароў. Абацянага чакаем ужо дзявяты год.
Поўны варыянт артукулу чытайце ў газэце "Наша Ніва"
Алег Гардзіенка
