Навука і тэхналогіі

Даследчыкі стварылі эмбрыёны, якія сумяшчаюць клеткі чалавека і малпы

Калі-небудзь гэтае адкрыццё можа пазбавіць ад недахопу органаў для трансплантацыі.

Фота pixabay.com

Старажытныя грэкі называлі хімерай міфічную пачвару з галавой і шыяй ільва, тулавам казы і хвастом у выглядзе змяі. Але гэты тэрмін існуе і ў біялогіі — там хімерамі клічуць арганізмы, целы якіх складаюцца з клетак дзвюх крыніц паходжання. Напрыклад, падчас цяжарнасці блізнят адзін з іх часам можа паглынаць іншага, і канчатковы індывід у такім выпадку будзе складацца з клетак з рознымі геномамі.

На працягу некалькі дзесяцігоддзяў навукоўцы рабілі эксперыменты па стварэнні міжвідавых хімер, часткі цела якіх належалі б розным жывёлам. Але нядаўна ў выданні Cell з’явіўся артыкул, які распввядае пра спробы пашырыць гэтыя эксперыменты на людзей. Кітайскі даследчык Тао Тан і каманда амерыканскіх, кітайскіх і іспанскіх навукоўцаў здолелі стварыць эмбрыёны, якія часткова з’яўляюцца чалавечымі, а часткова — малпінымі, піша The Economist.

Даследчыкі пачалі эксперымент з 132 эмбрыёнаў макакі. Праз шэсць дзён пасля апладнення ў эмбрыёны ўводзіліся пашыраныя плюрыпатэнтныя клеткі чалавека — гэты від клетак можа вырасці ў любыя іншыя клеткі, што ёсць у арганізме. Падчас ранніх этапаў развіцця эмбрыёны сысуноў складаюцца з чатырох тыпаў клетак, і чалавечыя клеткі праніклі ў кожны з іх.

На 15 дзень эксперымента колькасць жывых эмбрыёнаў пачала зніжацца, а на 20 дзень іх увогуле не засталося. Але гэтага часу хапіла, каб пачалася так званая гаструляцыя — працэс, падчас якога з эбрыянальных клетак пачынаюць фарміравацца розныя органы і тканкі. Чалавечым клеткам спатрэбілася больш часу, чым малпіным, каб дасягнуць гэтага этапу, але, тым не менш, у іх усё атрымалася.

Навукоўцы спадзяюцца, што эксперымент можа дапамагчы ў вырашэнні дзвюх задач. Першая з іх — патлумачыць недакладнасці ў складаным працэсе эмбрыянальнага развіцця, што пазней магло б падказаць шлях да лячэння некаторых прыроджаных хвароб. Выкарыстанне хімер дазволіла б пазбегнуць этычных цяжкасцей, звязаных з эксперыментамі на чалавечых эмбрыёнах.

Таксама ёсць надзея, што хімерныя жывёлы калі-небудзь зрабіліся б крыніцай органаў для перасадкі хворым. У 2017 годзе японскія навукоўцы прадэманстравалі, як гэта магло б працаваць. Яны перасадзілі часткі падстраўнікавай залозы, якія былі вырашчаныя ўнутры гібрыда мышы і пацука, у мыш з дыябетам, пасля чаго дыябет у мышы знік. Але пакуль няясна, як перанесці гэты прынцып на людзей, бо эксперыменты з чалавечымі хімерамі — вельмі спрэчная з боку этыкі рэч. У ЗША, напрыклад, забаронена фінансаванне такой працы з федэральнага бюджэта.

Каментары

 
Націсканне кнопкі «Дадаць каментар» азначае згоду з рэкамендацыямі па абмеркаванні.

Цяпер чытаюць

Асуджаны за «Гаюн» да хіміі брат Ігара Лосіка ўцёк з Беларусі1

Асуджаны за «Гаюн» да хіміі брат Ігара Лосіка ўцёк з Беларусі

Усе навіны →
Усе навіны

Дзяўчына хацела арандаваць у Мінску стыльную двухпакаёўку за $380, але западозрыла нядобрае

Пяць гучных дыкпік-скандалаў апошніх гадоў12

«Пакуль пашпарт дзейнічае». Эмігранты пра тое, ці не страшна ім адпраўляць у Беларусь дзяцей на летнія канікулы1

Жыхары райцэнтра ў Віцебскай вобласці гадамі скардзяцца на дрэнную ваду

Расія нарошчвае вытворчасць «шахедаў» і неўзабаве зможа запусціць 2000 за адну ноч11

У Італіі 78-гадовы мужчына «ажыў» праз 30 хвілін пасля спынення сэрца4

У Цюменскай вобласці «герой СВА» забіў сваю жонку ў дзень вяселля11

«Хацеў выратаваць хаця б нейкую колькасць людзей». Дачка беларуса, затрыманага па справе «Беларускага Гаюна», расказала пра бацьку6

«Неверагодны спектакль крывадушніцтва». Дзмітрый Гурневіч абурыўся ажыятажам вакол скандалу на канцэрце Coldplay25

больш чытаных навін
больш лайканых навін

Асуджаны за «Гаюн» да хіміі брат Ігара Лосіка ўцёк з Беларусі1

Асуджаны за «Гаюн» да хіміі брат Ігара Лосіка ўцёк з Беларусі

Галоўнае
Усе навіны →

Заўвага:

 

 

 

 

Закрыць Паведаміць