У гэты дзень 385 гадоў таму натоўп віцебскіх месьцічаў, праціўнікаў царкоўнай еднасьці, забіў архібіскупа Язафата Кунцэвіча, пазьдзекваўся над ягоным пакалечаным целам, разрабаваў біскупскі палац, уніяцкія цэрквы і манастыры ды іншую маёмасьць у Віцебску. За гэтае жахлівае злачынства горад на два дзясяткі гадоў страціў магдэбурскае права.
Падчас беатыфікацыйнага працэсу былі заслуханы пад прысягай многія навочныя сьведкі жыцьця і сьмерці Язафата — як каталікі абодвух абрадаў, так і праваслаўныя, пратэстанты і жыды. Не знайшлося ніводнага сьведкі, які б заявіў аб дрэнных ці варожых адносінах архібіскупа да іншаверцаў. Магутным сьведчаньнем духоўнай сілы і сьвятасьці Язафата Кунцэвіча стаў пераход у Унію Мялеція Сматрыцкага — аднаго з ворагаў царкоўнага адзінства, ідэйнага натхняльніка забойства сьв. Язафата. У траўні 1643 года архібіскуп Язафат быў аднесены папам Урбанам VIII да ліку сьвятых у Літве (Беларусі) і Украіне, а ў чэрвені 1867 года папам Піям IX абвешчаны сьвятым для ўсёй Каталіцкай царквы. Мошчы сьвятамучаніка захоўваюцца ў саборы сьвятога Пятра ў Рыме.
Рыхтуючы незаконнае скасаваньне Уніі, улады імпэрскай Расеі стварылі міт аб жорсткасьці і непамяркоўнасьці Язафата Кунцэвіча,зрабіўшы са сьвятога сымбаль гвалту і рэлігійнай нецярпімасьці. У падмацаваньне гэтых цьверджаньняў, раней абвергнутых сотнямі сьведак, у абарот быў запушчаны сфальшаваны ліст канцлера Вялікага Княства Літоўскага Лява Сапегі да полацкага архібіскупа. У сваёй кнізе «Эпісталяцыя сьвятога Язафата» полацкі гісторык Міхась Баўтовіч з апорай на гістарычныя крыніцы аргумэнтавана выкрывае гэтыя спробы ачарніць сьвятамучаніка.
Каментары