Delfi.lt
У нядзелю ў Літве пройдзе другі тур прэзідэнцкіх выбараў. У ім удзельнічаюць былая міністр фінансаў, кандыдат ад Саюзу Айчыны — хрысціянскіх дэмакратаў Інгрыда Шыманіце ды эканаміст, незалежны кандыдат Гітанас Наўседа. Першая нарадзілася ў лістападзе 1974 г, другі тыдзень таму адзначыў 55-годдзе.
Даля Грыбаўскайце адбыла два тэрміны і не магла балатавацца на трэці. Там Канстытуцыю не мяняюць.
У першым туры Шыманіце выйграла ў Наўседы з перамогай усяго 0,18% (31,13% супраць 30,95%).
Але партыя прэм'ера Саўлюса Сквярняліса, што заняў трэцяе месца, сказала, што не варта галасаваць за Шыманіце ў другім туры, а гэта амаль 20% выбаршчыкаў.
І Шыманіце, і Наўседа непахісна трымаюцца еўрапейскага вектара развіцця, таму для літоўцаў, відаць, асаблівых зменаў курсу не прадбачыцца. Наўседа — ліберал, але і Шыманіце прадстаўляе ліберальнае крыло кансерватараў.
Наўседа хіба больш акрэсліў стаўленне да Беларусі, выказаўшыся пасля першага тура, што Літва хацела б «вельмі дружалюбных адносін, заснаваных на эканамічным развіцці, заснаваных на лагістыцы, заснаваных на транспартнай інфраструктуры… Я лічу, што ёсць шмат пытанняў, якія б мы маглі абмеркаваць на розным узроўні — міністэрстваў, міністраў, і магчыма, не магу гэта выключаць, магчыма, і на вышэйшым палітычным узроўні».
Ён дадаў, што тэма БелАЭС не павінна поўнасцю зацямніць адносіны паміж Вільняй і Мінскам, бо Літве важна захаваць Беларусь незалежнай ад Расіі.
Шыманіце ж падтрымала сённяшнюю пазіцыю Вільні наконт АЭС, назваўшы яе «адзінай пазіцыяй, якую мы можам мець на Літве».
«Я не ведаю, як у гэтай краіне можна мець нейкую іншую пазіцыю па гэтай справе», — сказала яна.
***
Першага прэзідэнта Літва абрала роўна сто гадоў таму, гэта быў Антанас Смятона (1919—1920), у 1920—1926 гг. прэзідэнтам быў Аляксандрас Стульгінскіс, у 1926-м шэсць месяцаў Казюс Грынюс, а з 1926-га па 1940 год зноў Смятона.
У 1993—1998 гг. прэзідэнтам быў адзін з архітэктараў аднаўлення незалежнасці Альгірдас Бразаўскас, у 1998—2003, а затым у 2004—2009 гг. — Валдас Адамкус, у 2003—2004 гг. 14 месяцаў — Раландас Паксас, пакуль не быў адхілены ў выніку імпічменту.
Даля Грыбаўскайце была абраная ў 2009 г., прычым выйграла ў першым туры з фантастычным вынікам 69%.
