Bona Sforca, Alaksandar II, Stałypin, Stalin i Łukašenka… Im usim pryśpičyła rabić ahrarnuju reformu.
Feljeton Lolika Uškina.
Uvažliva zasłuchaŭ prezydencki pakiet inicyjatyŭ adradžeńnia vioski i zapłakaŭ... Kapiec našaj Arkadzii!.. Kapiec kałhasu!
Miž tym pry ŭsich svaich nehatyvach kałhas — unikalnaja čałaviečaja forma žyćcia, jakaja vypracavała nidzie i nikoli ŭ historyi homasapijensaŭ nia bačanuju schiemu adnosin ludziej i kulturnych kaštoŭnaściaŭ. Heta naša nacyjanalnaja kaštoŭnaść! A ŭžo ž praź piać hadoŭ — jakraz stolki času advioŭ lider na reformu — kałhaśnikaŭ nia stanie, jak tych mahikan.
Za MKAD nas buduć sustrakać ahraharadki — urbaničnaja kserakopija amerykanskich biełych pryharadaŭ. Ich žychary pad patranažam bujnych pradpryjemstvaŭ buduć z ranku da ranku sumlenna pracavać, zarablajučy až pad 300 baksaŭ. Naturalna, im u hałavu nia pryjdzie naziuziukacca i pajści z harmonikam pa vulicy, harłajučy «A ja lahu-prylahu».
Čym zakončycca biełaruskaje «aharodžvańnie», zrazumieła.
Jak tolki na vioscy ŭstalujecca novy ład, krainu achopić flor nastalhii pa kałhasnym ładzie. Hetaksama, jak u Zachodniaj Biełarusi idealizujuć polskija paradki, źjaviacca natoŭpy kałhasafiłaŭ.
Baćki buduć vyvozić dziaciej na miescy byłych kałhasaŭ i, vycirajučy ślozy, raskazvać: «…a tutaka byŭ naš... imia 25-ha źjezdu KPSS. Tut stajaŭ klub, dzie ja ŭpieršyniu ŭbačyŭ indyjski film. A potym jaho źnieśli, kab usio zasiejać rapsam i impartazamianialnym jačmieniem».
Źjaviacca svaje Astafjevy i Šukšyny, jakija buduć malaŭniča apisvać łomku adaptacyi byłoha kałhaśnika da patrabavańniaŭ Suśvietnaj handlovaj arhanizacyi.
Adnym słovam, my znoŭ nastupajem na staryja hrabli: spačatku burym, kab potym adnaŭlać. Treba dumać ab prablemach kanservacyi kałhasnaj spadčyny ŭžo siońnia.
Naturalna, praściej za ŭsio pabudavać u Stročycach dadatkovy etnahrafičny sektar «Biełaruski kałhas», kudy moj znajomy ekskursavod Jura Kanavalčyk moh by ciahać ekskursii: «Uvaha, šanoŭnyja inturysty, sielpo — typovaja pabudova biełaruskaha kałhasu. Na palicach vy bačycie mulažy chleba, kanservaŭ i inšych praduktaŭ z racyjonu kałhaśnikaŭ…»
Prymityŭny kitč!
Mnie zdajecca, što heta toj vypadak, kali iści treba amerykanskim šlacham. Kali niama jak zachavać kałhasy całkam, treba stvaryć dla amataraŭ kałhasnaha ładu niešta nakštałt indziejskaj rezervacyi, dzie idejnyja kałhaśniki mahli b i dalej pić i rabić vyhlad, što jany pracujuć. A kali jašče pa ŭsioj krainie, za vyklučeńniem kałhasnaj rezervacyi, zabaranić pić piva na vulicach, to kałhaśniki chutka źlezuć z šyi Minkultury.
Darečy, adnym z vynikaŭ baćkavaj reformy «na vałoki» stanie maleńkaja leksyčnaja revalucyja. Słova «kałchoźnik», jakoje dziesiacihodździami ŭžyvałasia ŭ dačynieńni da sialan, bolš nia kacić. Cikava, jakuju mianušku prydumajuć haradzkija pravincyjałam ci prosta tarmazam: «Ty čo słuchaješ, čeł, Anžaliku Ahurbaš? Nu ty ahraharotnik!»
