«NN» analizuje pieršyja interviju adzinaha kandydata.
Pieramoha Alesia Milinkieviča na Kanhresie demsił atrymała vialiki rezanans u presie — jak biełaruskaj, tak i zamiežnaj. Vyjaviłasia, što Milinkievič nie zanadta šmatsłoŭny, ale i nie maŭčun. Nikoli nie havoryć pra siabie ŭ treciaj asobie, zatoje zajmieńnik «ja» vykarystoŭvaje aktyŭna. Jak i zajmieńnik «my».
Milinkievičavy pryznańni
U Milinkieviču ŭražvaje ščyraść. Pra aperacyju na nyrkach pryznaŭsia karespandentu najbolšaj u Polščy «Hazety vyborčaj», dadaŭšy, što, pavodle jahonych źviestak, peŭnyja struktury ŭžo padšukvajuć atrutu pad čałavieka, chvoraha na nyrki. Nia robić tajamnicy ź siamiejnych prablem. «Ja žanaty druhi raz, ale nie chaču apraŭdvacca», — skazaŭ jon u interviju «Kamsamołcy».
Ščyry Milinkievič i z samim saboj: «Całkam vidavočna, što siońnia my nia možam pryjści da ludziej z sacyjalna-ekanamičnymi prapanovami, bo ŭ nas u hetym planie ŭsio-taki adnosna spakojna», — pryznajecca Milin-kievič upłyvovaj ukrainskaj hazecie «Dzierkało tižnia». «Va Ŭkrainie ludzi vyjšli na vulicy nie pa sała dy harełku, a tamu, što ich prynizili», — kaža Milinkievič u interviju českamu vydańniu numar adzin «Lidove naviny».
Pra svaju Cimašenku
Kali «Narodnaja vola» paraŭnała Milinkieviča z Haŭłam, adziny kandydat ścipła skazaŭ žurnalistu «Lidovych navinaŭ»: «Nie zasłužyŭ takoha paraŭnańnia. Heta suśvietny palityk, a ja siabie takim nie liču. Z Haŭłam mianie paraŭnali tamu, što ja nia typ revalucyjanera, a chutčej padobny da spakojnaha intelektuała». Na inšym kancy lahičnaha łanužka chavajecca siurpryz: «Ale niešta ad Juščanki zapazyčyŭ — budu mieć svaju Juliju Cimašenku. Spadaryniu Irynu Krasoŭskuju. Jana pryhožaja, razumnaja i temperamentnaja».
Milinkievič usialak padkreślivaje toje, što nia chvory na ŭładu, — i navat pryznaje, što ŭ niečym heta jahonaja chiba: «Ja prapanavaŭ Labiedźku i Kalakinu samyja vysokija pasady, na jakija jany pretendujuć, tamu što vidavočna: ambicyi ŭ palitykaŭ jość… Moža, u mianie hetych ambicyj troški mienš — treba budzie vyroščvać» («Dzierkało tižnia»).
Niapeŭnaść ci chitraść?
Milinkievičava ščyraść niaredka ŭsprymajecca jak niaŭpeŭnienaść. Jon lubić vykarystoŭvać vyrazy nakštałt «mnie zdajecca», «davoli», «moža», «mabyć», z pryčyny čaho ŭsio, što havoryć «adziny», nabyvaje niekateharyčnaść. Ćviordaje Milinkievičava «Tak!» u adkaz na pytańnie «Ci pieramožacie vy?» («NN») — heta, chutčej, vyklučeńnie, čym praviła. «Strachu niama, ale jość tryvoha — spraŭlusia ci nie», — pryznajecca Milinkievič «BDH». «Ja nie taki dobry ekanamist, kab havaryć pra tonkaści ekanamičnych uzajemaadnosinaŭ z Rasiejaj, — kaža Mi-linkievič u interviju «Dzierkału tižnia» i dadaje: — Ja ž zusim niedaśviedčany palityk». Tak i chočacca spytać: dyk čaho ž tady vas vybrali, spadar Milinkievič?
Vidać, Milinkievič zaŭvažaje, što sam siabie stavić u słabuju pazycyju. Tamu ŭ tym samym interviju «Dzierkału tižnia» adziny kandydat papraŭlajecca i kaža, što «ŭ palitycy ja nibyta śviežy čałaviek». U apošnim interviju «BDH» Milinkievič taksama mianiaje akcenty: «Maja nieviadomaść zhulaje na ruku ŭsioj apazycyi, na jakoj, jak heta ni ciažka pryznavać, daŭno lažyć piačatka zaŭsiodnych niaŭdač».
A voś ci nie chavajecca pad maskaj dobraha dziadzi Milinkievič — dyktatar? «U štabie adzinaha «demakratyjaj i pachnuć nie pavinna — tady idzie praca», — havoryć jon u interviju «Biełorusam i rynku». «Ja za toje, kab vybarčy štab adzinaha kandydata mieŭ absalutna dyktatarskija paŭnamoctvy» (interviju «NN»). Cichaja śvińnia hłybaka ryje, — jak kazała maja babula.
Pra režym
Milinkievič tonka prykmiačaje słabyja miescy režymu, jakija ŭžo sapraŭdy dalisia ŭ znaki navat prychilnikam Łukašenki — ad ministraŭ da prostych kałhaśnikaŭ: «Navat u vioscy nienavidziać uładu za toje, što jana chamskaja», — kaža jon karespandentu «Dzierkała tižnia». «Nikoli bryhadziry, drobnaje načalstva tak nie chamili. Heta paŭsiudna, jak epidemija» («Biełorusy i rynok»).
«Jaje niemahčyma vychavać», — havoryć Milinkievič pra biełaruskuju ŭładu rasiejskaj słužbie radyjo «Svaboda». «Łukašienka i jaho režym nie padlahajuć refarmacyi, jak nie padlahała reformam kamunistyčnaja ŭłada» («Dzierkało tižnia»).
Scenar pieramohi ŭ Milinkieviča adziny: «Nadziej na toje, što ŭ vypadku našaj pieramohi ŭłady abvieściać realnyja vyniki vybaraŭ, niama nijakich. Dyktatura ni-koli nie pryznaje parazu. Biaz vuličnych, ale vyklučna mirnych akcyj nie abyścisia» («Iźviestija»).
Što da losu ciapierašniaha prezydenta, dyk u interviju zamiežnym mas-medyja Milinkievič vykazvajecca najbolš rezka: «Što da Łukašenki, dyk ja nie źbirajusia dałučacca da hulni, jakuju prapanujuć niekatoryja, — nadać jamu harantyi biaśpieki, kali dobraachvotna sydzie. Jak ja mahu zabyć na źnikłych? Tolki sud moža vyrašyć, vinavaty Łukašenka ci nie» («Lidove naviny»).
Milinkievič ličyć, što hvałt u vyniku syhraje suprać samoha režymu: «Źniščeńnie — fizyčnaje ci niejkaje inšaje — adzinaha kandydata moža ŭ vyniku zrabicca adnym z samych mahutnych mabilizacyjnych faktaraŭ («Dzierkało tižnia»). I Milinkievič havoryć pra samaachviarnaść: «Prosta nadychodić taki momant, kali kłopat pra radzimu, kłopat pra budučyniu dziaciej robicca bolš važnym, čym zachavańnie žyćcia» (interviju rasiejskaj słužbie radyjo «Svaboda»).
Aluzii i reminiscencyi
Jak vyjaŭlajecca, dźvie supraćlehłaści — Milinkievič i Łukašenka — majuć dosyć šmat padabienstvaŭ. «Toje dobraje, što było pry Łukašenku, kali jon sydzie — pavodle zakonu jon daŭno pavinien syści z ułady, — budzie zachavanaje», — abiacaje Milinkievič u interviju rasiejskaj słužbie radyjo «Svaboda». Ekanamičnyja zadumy Milinkieviča nie ŭražvajuć naviznoj: «Patrebnaja pryvatyzacyja małych i siarednich pradpryjemstvaŭ. Kantrolny pakiet bujnych pradpryjemstvaŭ treba pakinuć za dziaržavaj, za Biełaruśsiu» («Biełorusy i rynok»).
Milinkievič navat vykarystoŭvaje terminalohiju Łukašenki: «Kanstytucyja praduhledžvaje neŭtralitet Biełarusi, i nam treba jaho zachavać. Heta nie vyklučaje mahčymaści šmatvektarnaha supracoŭnictva» («Biełorusy i rynok»). U štabie adzinaha pavinna być «vertykalnaja struktura z vykanaŭčaj dyscyplinaj» («NN»). Kancepcyja stvareńnia «idejnaj vertykali» ŭ adkaz na ŭładnuju vertykal Łukašenki była ahučana Milinkievičam padčas vystupu na kanhresie.
I choć Milinkievič pierakanany, što adzinaj dziaržaŭnaj movaj u Biełarusi pavinna być biełaruskaja, jahonaja fraza «Čałaviek z rasiejskaj movaj nie pavinien adčuvać siabie horš, čym čałaviek, jaki vałodaje biełaruskaj» («NN») hučyć amal refrenam da Łukašenkavaj «Rasiejski čałaviek u Biełarusi pavinien adčuvać siabie lepš, čym u Rasiei».
«Rasieja dla Biełarusi — najvažniejšy stratehičny partner i najbližejšy sajuźnik», — kaža Milinkievič karespandentu hazety «Iźviestija». I adrazu robić zaŭvahu pra toje, što Biełaruś pavinna zastacca suverennaj. Ale toje samaje apošnim časam śćviardžaje i Łukašenka. Śviežy prykład — redakcyjny artykuł «Biełarusi siehodnia» za 11 kastryčnika, dzie žorstka krytykujucca rasiejskija palityki, jakija «mienš za ŭsio cikaviacca dumkaj nakont imhniennaha ŭvachodžańnia Biełarusi ŭ skład Rasiei samoha biełaruskaha narodu». Pytańnie — ci heta Milinkievič pierajmaje Łukašenkavu zbroju, ci Łukašenka zmahajecca za niezaležnicki elektarat? Tak ci inakš, vyhladaje, što vybary-2006 buduć baraćboj dvuch prajektaŭ raźvićcia niezaležnaj Biełarusi.
Metafary ad Milinkieviča
Za čas «kandydactva» Milinkieviča naźbiraŭsia ŭžo ładny śpis jaho firmiennych vysłoŭjaŭ. «Ja najlepšy źbiralnik maleńkich demakratyčnych biełaruskich ziemlaŭ», — z honaram kaža jon u interviju «Komsomolskoj pravdie». «Dla mianie Biełaruś — heta śviatoje», — vykazvajecca Milinkievič u interviju «Biełorusam i rynku». «Nad biełarusami nikoli nie zachodzić sonca», — heta pra raskidanuju pa ŭsim śviecie biełaruskuju dyjasparu ŭ adkazach na forumie radyjo «Svaboda». «Biełaruś u niebiaśpiecy!» — papiaredžvaje jon čytačoŭ českaj hazety «Lidove naviny». «My abudzim Biełaruś!» — abiacaje adziny kandydat u interviju «Hazecie vyborčaj». «Budzie baraćba nie na žyćcio, a na śmierć», — skazaŭ Milinkievič u interviju «NN» pierad vybarami adzinaha. «Budzie vajna, surjoznaja vajna», — z takimi słovami jon źviarnuŭsia da delehataŭ Kanhresu. I pieramožcy vajny nia vyznačany: «Kali my prajhrajem, prama kažu — budzie «palarnaja noč» ( «Dzierkało tižnia»).
Milinkievič usialak padkreślivaje, što ŭłada dla jaho — nia meta, a ciažki abaviazak: «Kali b u našaj krainie była cyvilizavanaja ŭłada i kraina była b demakratyčnaja, ja nia byŭ by ŭ palitycy. Ja vykładčyk» (interviju rasiejskaj słužbie radyjo «Svaboda»). Ale dla Milinkieviča «pačućcio adkaznaści pierakryvaje ŭsio astatniaje» («BDH»). «Ja prosta chaču ŭratavać krainu» («Komsomolskaja pravda»). Kab ža ŭsio było tak prosta, spadar kandydat…
