Biełarusy źviartajuć usio mienš uvahi na isnavańnie Łukašenki. Dobraha ad jaho daŭno nie čakajuć, da drennaha pryvykli i tamu asabliva nie reahujuć.

11 śniežnia adbyłasia svajho rodu histaryčnaja padzieja. Alaksandr Łukašenka davaŭ čarhovuju maštabnuju pres-kanfierencyju, hetym razam kiraŭnikam srodkaŭ masavaj infarmacyi krain SND i Bałtyi. Zvyčajna ŭ takija dni internet, sacyjalnyja sietki pierapoŭnienyja kamientarami, replikami z nahody čarhovych losavyznačalnych vykazvańniaŭ i (abo) kamičnych replik biełaruskaha prezidenta.

Adnak, niahledziačy na svaje zabaŭnyja vykazvańni pra ihru na bajanie, Łukašenka hetym razam nie staŭ hałoŭnym ńjuśmiejkieram.

U hety dzień biełaruski internet abmiarkoŭvaŭ vykładzieny ŭ sietku zapis razmovy dvuch žurnalistaŭ. Karespandent Jeŭraradyjo patelefanavaŭ žurnalistcy z haziety administracyi prezidenta «Savieckaja Biełoruśsija», žadajučy ŭziać kamientar pra asablivaści biełaruskaha adboru na Jeŭrabačańnie. Kalehi nie vielmi miła pahutaryli, dziaržaŭnaja žurnalistka dziŭna chichikała, dziviłasia, čamu joj patelefanavali ŭ paniadziełak, i na raźvitańnie skazała «nienavidžu».

Hutarka zrabiłasia papularnym biełaruskim internet-miemam, zaniała pieršaje miesca na sajtach asnoŭnych niezaležnych biełaruskich ŚMI, sparadziła dziasiatki karykatur, dematyvataraŭ, joj byli pryśviečanyja analityčnyja prahramy i tok-šou — ad Radyjo Svaboda da dziaržaŭnaha telebačańnia, a žurnalistka dziaržaŭnaj haziety stała ŭ vačach biełaruskaj «prahresiŭnaj internet-supolnaści» čymści nakštałt «Śviety ź Ivanava».

Kab zrazumieć, što heta nie vypadkovaść, dastatkova pryvieści jašče niekalki temaŭ, jakija rabilisia samymi papularnymi za apošnija tydni ŭ biełaruskaj infarmacyjnaj prastory. 13 listapada kiroŭca Porsche Cayenne u dvary škoły naśmierć zadaviŭ treciakłaśnika. Pierš čym ujavić, jakaja bura emocyj vyliłasia va ŭsich ŚMI i sacyjalnych sietkach, vy pavinnyja zrazumieć, što Porsche Cayenne u Minsku i, naprykład, u Maskvie — heta dźvie vialikija roźnicy. Dla bolšaści ŭ Minsku heta ŭzor praźmiernaha i navat «nieprystojnaha» dla demanstracyi na publicy ŭzroŭniu bahaćcia. Adzin publicyst navat tak i napisaŭ: maŭlaŭ, miaža prystojnaści prachodzić pamiž Porsche Cayenne i Mercedes-Benz Maybach.

Nie paśpieła adšumieć hetaja historyja, jak internet vybuchnuŭ kadrami taho, jak u aŭtobusie ŭ Navapołacku adzin z pasažyraŭ, pry jaŭnym maŭklivym uchvaleńni inšych, adciahaŭ za vałasy niemaładuju kantralorku, nibyta ratujučy ad jaje ahresii siamju ź dziećmi. Dziasiatki dyskusij, analityčnyja prahramy z udziełam psichołahaŭ i palitołahaŭ z vysnovami ab tym, što dla biełarusaŭ kantralor — sakralnaja fihura, najnižejšy i samy blizki da naroda pradstaŭnik ułady.

Sakret papularnaści ŭsich hetych niepalityčnych historyj vidavočny: nie majučy mahčymaści vykazvać svaje emocyi ŭ dačynieńni da ŭłady, biełarusy vylivajuć svaju lutaść i frustracyju na kantraloraŭ, zabojcaŭ na darahich mašynach i žurnalistak aficyjnaj presy.

19 śniežnia spaŭniajecca dva hady z dnia apošnich prezidenckich vybaraŭ, jakija stali pavarotnymi ŭ sučasnaj historyi Biełarusi. 2008–2010 hady prajšli ŭ krainie pad znakam libieralizacyi — u ekanomicy, zamiežnaj i ŭnutranaj palitycy. Praviadzi Łukašenka bolš-mienš prymalna vybary, namaluj sabie ścipłuju pieramohu ŭ 55% — i zadača była b vykananaja: Zachad (sa skryhatam) hatovy byŭ pryznać realnaść, užo nie raźličvajučy na radykalnyja palityčnyja pieramieny, ale spadziejučysia ekanomikaj i inviestycyjami ŭpłyvać na palityku Minska. Čamu 19 śniežnia skončyłasia žorstkim razhonam, zaklučeńniem za kraty šaści ź dziesiaci zarehistravanych kandydataŭ u prezidenty, čamu Łukašenka ŭ adzin dzień pieraviarnuŭ usio, čaho damahaŭsia papiarednija dva hady, zastajecca da kanca niezrazumiełym. Svaju viersiju ja prapanavaŭ u artykule «Łukašenka spałochaŭsia svabody».

Choć nie tak i važna, jakaja viersija maje bolšaje prava na isnavańnie, hałoŭnym ujaŭlajecca vynik — vypalenaja pustynia na palityčnym poli Biełarusi.

Usio mienš biełarusaŭ udzielničaje ŭ adkrytaj palityčnaj baraćbie. Apazicyjnyja kadry ŭ mnohich rehijonach krainy pa-raniejšamu składajuć ludzi, jakija pryjšli ŭ palityku ŭ kancy 80-ch, tolki pastarełyja i pasumniełyja na 20 hadoŭ.

Aficyjnaja śpisavaja kolkaść bolšaści apazicyjnych partyj składaje niekalki tysiač čałaviek (ź jakich realna aktyŭnyja niekalki sotniaŭ). Na kožnych vybarach adbyvajecca ŭsplosk aktyŭnaści, u palityku prychodziać novyja ludzi, ale paśla projhryšu i tradycyjnaj začystki palityčnaha łandšaftu, padobna, jašče bolš z palityki sychodzić, i ahulnaja kolkaść palityčnych aktyvistaŭ zdajecca niaźmiennaj apošnija hadoŭ dziesiać.

Paśla vybaraŭ za dva hady ź Biełarusi vymušanyja byli emihravać tysiačy palityčnych aktyvistaŭ — za miažoj apynulisia cełyja palityčnyja struktury, naprykład, redakcyja papularnaha sajta «Chartyja-97» i ŭsio kiraŭnictva hramadzianskaj kampanii «Jeŭrapiejskaja Biełaruś». Biełaruskija palityčnyja emihranty sprabujuć abjadnacca, stvarajuć novyja struktury i ŭžo spračajucca z «pakinutymi» za prava nazyvacca sapraŭdnaj, niepadkantrolnaj KDB apazicyjaj.

U chodzie apytańnia, praviedzienaha Niezaležnym instytutam sacyjalna-ekanamičnych i palityčnych daśledavańniaŭ NISEPD u traŭni 2011 hoda, kala 40% respandentaŭ pryznalisia, što chacieli b źjechać ź Biełarusi. Siarod moładzi hetaja ličba dasiahaje 75%.

Sacyjałahičnyja dadzienyja taksama pakazvajuć, što da adkrytaha vykazvańnia svajoj niezadavolenaści bolšaść nie hatovaja. Navat katastrafičny dla dachodaŭ nasielnictva 2011 hod, kali kurs biełaruskaha rubla za 9 miesiacaŭ upaŭ amal u try razy, nie pryvioŭ da radykalnych sacyjalnych uzrušeńniaŭ.

Maŭklivyja akcyi pratestu byli jarkim vopleskam, zadušanym ŭładami, jakija ŭličyli ŭroki i ŭviali sumnaviadomyja źmieny ŭ zakanadaŭstva («ab biaździejnaści»), paśla jakich navat plaskać na vulicy ŭ ładki možna tolki z dazvołu ŭładaŭ.

Biełaruskija palitołahi analizujuć roznyja scenary źmieny ŭłady, adnak revalucyjny razhladajecca imi jak najmienš realny.
Rejtynh prezidenta ŭ apošni hod spyniŭsia dzieści na ŭzroŭni 25–30%, ale z ulikam asablivaściaŭ padliku hałasoŭ jamu chapaje i hetaha, i na kožnych vybarach CVK čarhovy raz abviaščaje pra 80%.
Da Łukašenki ŭžo daŭno pryvykli, jak da kiepskaha biełaruskaha nadvorja.
Kolki ty jaho ni klani, jano ad hetaha nie źmienicca — zaŭsiody doždž, zaŭsiody pachmurna. U Biełarusi ŭ hodzie tolki 50 soniečnych dzion. Nu i jak u takich umovach «viečnaj vosieni» nie sfarmavacca ciarplivamu i pamiarkoŭnamu nacyjanalnamu charaktaru?

Ludzi stamilisia abmiarkoŭvać Łukašenku, jaki ŭžo daŭno paŭtarajecca i chodzić pa kole, viedučy za saboj usiu krainu dziŭnym karahodam. Dobraha ad jaho daŭno nie čakajuć, da drennaha pryvykli i tamu asabliva nie reahujuć. «Bizunom abucha nie pierabješ», «kolki možna bicca hałavoj ab ścienku», «nie pluj suprać vietru» — pasłužlivaja narodnaja mudraść hatovaja dać tysiaču apraŭdańniaŭ bajaźlivaści i pasiŭnaści.

Z roznych histaryčnych i sacyjalnych pryčynaŭ historyja stahodździami pryvučała biełarusaŭ vyžyvać. Heta sfarmavała roznyja rysy nacyjanalnaha charaktaru, ale akramia inšaha pryviało da taho, što siaredni biełarus imkniecca nie źmianiać situacyju, a prystasoŭvacca da jaje. Ci, jak sfarmulavała adna daśledčyca biełaruskaha falkłoru i nacyjanalnaha charaktaru, «Biełaruś — kraina nie stratehij, a taktyk». Noč pieražyć dy dzień pratrymacca.

U siońniašniaj situacyi heta aznačaje emihracyju, nie vonkavuju, dyk unutranuju.
Tyja, chto nie navažvajecca źjechać, «sychodziać u siabie» — u internet, u pryvatnaje žyćcio, u šopinh.

18 hadoŭ prezidenctva Łukašenki ŭłady słovami i dziejańniami pierakonvali svaich suhramadzian, što nie varta ŭdzielničać u palitycy, što lepš nie vysoŭvacca, što lubaja hramadskaja inicyjatyva karajecca «pa aznačeńni». Padobna da taho, što pierakanali, i ciapier bolšaść zajmajecca tolki tym, što łaje ŭžo nie tolki ŭładu, ale i apazicyju — čamu, maŭlaŭ, vy da hetaha času nie možacie skinuć hetaha Łukašenku?

Клас
0
Панылы сорам
0
Ха-ха
0
Ого
0
Сумна
0
Абуральна
0

Chočaš padzialicca važnaj infarmacyjaj ananimna i kanfidencyjna?