svaboda.org
Pamior adzin z najlepšych znaŭcaŭ biełaruskaj movy 4 červienia. 29 maja jamu spoŭniłasia tolki 40 hadoŭ. Ale chvareŭ i viedaŭ, što vyratavańnia nie budzie: rak skury. Tamu pamirać viarnuŭsia ŭ rodny Minsk z Prahi, dzie pracavaŭ na biełaruskaj słužbie radyjo «Svaboda». Słuchačy viedajuć jaho hołas jašče i pa pracy na radyjo «101,2». Ale nie ŭsie ŭ kursie, što vydatny znaŭca biełaruskaj movy vyrašyŭ stać fiłołaham tolki ŭ apošni momant.
«U jaho byŭ kurs, kab pastupać u fizkulturny instytut. I toje, što jon trapiŭ na fiłfak, peŭnaja vypadkovaść.
Jahony baćka byŭ majstram sportu pa volnaj baraćbie. A Juraś u kancy 1980-ch ciahaŭ žaleza — byŭ absalutna pahłynuty hetym.
Jak niadaŭna pryznałasia jaho mama, dla jaje taksama byŭ niespadziavankaj vybar, jaki syn zrabiŭ u apošniaj čverci svajho školnaha navučańnia», — raskazvaje siabra Bušlakova Valer Bułhakaŭ. Jany razam vučylisia na fiłfaku BDU.
«My paznajomilisia 5 vieraśnia 1990, kali nas sabrali, zahruzili ŭ aŭtobusy i vyvieźli ŭ siało Sinija Hory Smalavicskaha rajona. My tam adbyvali tak zvanuju sielskahaspadarčuju praktyku: dapamahali radzimie źbirać uradžaj. Juraś, vidać, byŭ adzinym siarod sta studentaŭ, chto havaryŭ pa-biełarusku. I vyznačaŭsia ŭvohule svajoj bieskampramisnaj pazicyjaj».
U škole Bušlakoŭ byŭ vyzvaleny ad vyvučeńnia biełaruskaj movy. Ale heta nie zaškodziła ŭ starejšych kłasach śviadoma zrabić vybar.
«Słava biełaruskamoŭnaha dziejača zamacavałasia za im jašče ŭ škole, — kaža Bułhakaŭ, jaki znajomy ź Jurasiovymi adnakłaśnikami. — Juraś pachodzić ź siamji, dzie biełaruskija tradycyi nie čužyja. Jaho dzied, Piotr Staravybarny — biełaruski piśmieńnik, supracoŭnik «Nastaŭnickaj haziety». Da dzieda prychodzili siabry, jakija pamiž saboj havaryli pa-biełarusku. Heta była minskaja savieckaja intelihiencyja, jakaja zachoŭvała peŭnuju moŭnuju identyčnaść».
A kali Juraś pierajšoŭ na biełaruskuju, to heta było adrazu i nazaŭsiody. U kramie, u transparcie, na vulicy…
«Jon nie bajaŭsia sutyknieńnia z žorstkaj realnaściu. U pieršaj pałovie 1990-ch my byli radykalna nastrojenyja. I zdaralisia trahikamičnyja, kurjoznyja situacyi, kali my najazdžali na viadomych piersanažaŭ biełaruskaj kultury z patrabavańniem, kab jany ŭžyvali ŭ svaim maŭleńni biełaruskuju movu. Pomniu, jak
u 1993 pajechali na ekskursiju ŭ Połack. I ŭ chole haścinicy «Dźvina» Juraś pačuŭ, što śpiavak Anatol Jarmolenka pa telefonie havoryć pa-rusku. I Jurasiova reakcyja była davoli ahresiŭnaj: jon pačaŭ vychoŭvać sp. Jarmolenku, rabić jamu niedvuchsensoŭnyja zaŭvahi.
Časami davodziŭ da zdranćvieńnia pradavačak u kramach, prosiačy «bukatku» — bułačku. Tady nam zdavałasia, što biełaruskaja mova žyła i žyvie ŭ nietrach naroda, a rasijskamoŭnaść — heta niejki nalot, za jakim, kali jaho saškrebci, adkryjecca ŭ kožnym čałavieku sapraŭdnaja biełaruskaść».
U 1995 Juraś atrymaŭ dypłom VNU. Heta byŭ pieršy i apošni ŭ historyi BDU dypłom z adznakaj, na jakim była Pahonia. Da taho byli jašče savieckija błanki, a paśla — z novym hierbam.
Bušlakoŭ pracavaŭ u roznych nakirunkach. Jašče ŭ 1993 debiutavaŭ na staronkach «Našaj Nivy» ź pierakładam na biełaruskuju tvoraŭ Edhara Ałana Po. Byŭ aŭtaram niekalkich skandalnych publikacyj u časopisie Arche. Jamu pad psieŭdanimam Judal Marholin naležyć słoŭnik seksualnych paniaćciaŭ «Žančyna j seks: što, dzie j navošta?». Jon źjaŭlajecca inicyjataram i redaktaram pierakładu na biełaruskuju «Histaryčnaj fanałohii biełaruskaj movy» Pola Viekślera. Niekalki hadoŭ pracavaŭ nad knihaj (u suaŭtarstvie) «Biełaruski klasyčny pravapis. Zbor praviłaŭ. Sučasnaja narmalizacyja».
Pachavali Jurasia Bušlakova na Paŭnočnych mohiłkach Minska.
