U 1938-m jaho zabrali ŭ japonskaje vojska, a praz hod jon udzielničaŭ u bajavych dziejańniach japonskaj Kvantunskaj armii suprać RSČA na race Chałchin-Hoł. Tam jon upieršyniu trapiŭ u pałon. Saviecki.
Čatyry karejcy z bataljona «Ost».
Jan Kiondžon u časovym łahiery dla vajennapałonnych na plažy «Juta».
Jak i bolšaść pałonnych japonskich žaŭnieraŭ, Jan apynuŭsia ŭ adnym z dalokaŭschodnich łahieraŭ sistemy HUŁAH.
U 1942-m hodzie, kali Savieckamu Sajuzu było nie da santymientaŭ, i jon vyhrabaŭ usie dastupnyja čałaviečyja resursy na vajnu «nie čisłom, a umienijem», Jan Kiondžon z zk pieratvaryŭsia ŭ žaŭniera RČSA. A ŭ 1943-m, padčas katastrofy pad Charkavam (jakaja zrabiłasia da taho času tradycyjnaj i štohadovaj) jon znoŭku trapiŭ u pałon. Hetym razam – da viermachtu.
U niamieckim łahiery jon čarhovy raz źmianiŭ uniformu, pryniaŭšy prapanovu dałučycca da adnaho z «uschodnich bataljonaŭ», jakija farmavalisia niamieckim kamandavańniem z savieckich vajennapałonnych. U składzie hetaha bataljona jon byŭ nakiravany na zachad – u Narmandyju. Tam Kiondžon, jaki paśpieŭ za svaje 24 hady pasłužyć u troch armijach troch dziaržavaŭ, byŭ zachopleny amierykancami.
Pa łohicy jon musiŭ nadzieć formu armii ZŠA, ale zamiest hetaha, dasiadzieŭšy da kanca vajny ŭ anhielskim łahiery, prosta emihravaŭ za akijan. Tam jon i pražyŭ da samoj śmierci ŭ 1992 h., tak i nie raskazaŭšy svajoj historyi nikomu, navat svaim dzieciam. Adnavić jaje atrymałasia tolki paśla jahonaj śmierci, čamu pasadziejničaŭ fotazdymak, zrobleny ŭ červieni 1944-ha ŭ časovym łahiery dla vajennapałonnych na plažy «Juta».
Jan Kiondžon byŭ nie adzinym karejcam z takim losam.
Na Chałchin-Hole ŭ saviecki pałon trapiła kala 1000 karejcaŭ, jakija potym apynulisia ŭ HUŁAHu. U 1943-m pad Charkavam na savieckim baku vajavała kala dźviuch socień z hetych karejcaŭ. Kala sotni trapili ŭ pałon da niemcaŭ. Ź ich kala 80 ustupili ŭ bataljon «Ost», jaki byŭ uklučany ŭ skład 709-j piachotnaj (harnizonnaj) dyvizii viermachtu, jakaja niesła słužbu ŭ Narmandyi, u rajonie Šerbura.
709-ja piachotnaja i tak mieła nievialikuju bajazdolnaść, a praca z rydloŭkami zamiest aŭtamataŭ chutka vyniščała i tyja kropli vajskovaj vartaści, jakija jašče zachoŭvalisia ŭ niekatorych jaje adździełach. Tamu šturm plaža «Juta», jaki abaraniaŭsia 709-j, pryvioŭ da vialikich strataŭ u jaje šychtach. Pa daniasieńni kamandavańnia, u bajach z 4-j piachotnaj dyvizijaj ZŠA 709-ja straciła 4 tys. žaŭnieraŭ z 12 tys. asabistaha składu. Pareštki dyvizii zdalisia ŭ pałon.
A jašče da hetaha rota «Je» 506-ha parašutnaha pałka armii ZŠA zachapiła ŭ pałon čatyroch karejcaŭ, jakija byli adpraŭlenyja ŭ časovy łahier na plaž «Juta». Siarod ich byŭ i Jan Kiondžon. Los astatnich karejcaŭ zastaŭsia nieviadomym.
