Jamu było 85 hadoŭ.
Haŭryła Vaščanka. Fota Nastaśsi Chrałovič.
«Haŭryła Vaščanka naležyŭ da pakaleńnia Adlihi, - kaža piśmieńnik i mastak Adam Hłobus. – Jany stvaryli novuju biełaruskuju kulturu, źjaviŭsia «surovy styl», jaki mnie vielmi padabajecca, heta byŭ najlepšy čas u savieckim mastactvie. Čas Bykava, Karatkieviča, Savickaha, Vaščanki…
Hetyja ludzi stvaryli zusim novuju kulturnuju situacyju. Mnie paščaściła vučycca ŭ Haŭryły Charytonaviča, jon vykładaŭ manumientalnaje mastactva. Savcieki manumientalizm zaŭždy byŭ pafasny, fundamientalny, a Vaščanka ŭnios u manumientalnaje mastactva liryčnaść. Stvoranyja im vobrazy Paleśsia, maładości, pryhažości, junactva – jany nazaŭždy zastanucca ŭ biełaruskaj kultury».
***
«Heta moj nastaŭnik, ja jaho vielmi lublu, - kaža mastak Aleś Puškin. – Na apošnim źjeździe Sajuza mastakoŭ kazali, što Vaščanka trapiŭ u špital.
Heta byŭ vydatny tvorca, jon atrymaŭ cudoŭnuju adukacyju ŭ Lvovie, dzie na jaho paŭpłyvali zachodniejeŭrapiejskija škoły. Jon stvaryŭ biełaruskaje manumientalnaje mastactva, zasnavaŭ kafiedru, jakaja ličyłasia adnoj z najmacniejšych u SSSR. U spadara Vaščanki cudoŭnaja siamja, jany z žonkaj zaŭždy razam prychodzili na ŭsie vystavy. Heta byŭ vielmi mudry čałaviek, jaho ŭsie lubili. Jon nikoli nie byŭ u kamunistyčnaj partyi, nie malavaŭ Lenina, adnak jaho lubili i pryznavali i kalehi, i muziei, i kiraŭniki krainy. Redki vypadak, kali biełaruski mastak adrazu atrymlivaje pryzańnie na Radzimie, a nie praz Maskvu i Leninhrad. U 1968 jon stvaryŭ «Aśvietnikaŭ» dla Doma nastaŭnika – partrety Symona Budnaha, Francyska Skaryny, Kastusia Kalinoŭskaha. Architektar byŭ suprać hetych partretaŭ, adnak Vaščanka zmoh damovicca z kiraŭnictvam.
Dla mianie jon zaŭždy byŭ prykładam sapraŭdnaj hramadzianskaj pazicyi. Jon vialiuki nastaŭnik – kala 200 mastakoŭ, vydatnych i viadomych – jahonyja vučni».
***
Haŭryła Vaščanka naradziŭsia ŭ vioscy Čykałavičy na Homielščynie ŭ 1928 hodzie. Mastak, žyvapisiec. Narodny mastak Biełarusi (1988). Zasłužany dziejač mastactvaŭ Biełarusi (1977). Łaŭreat Dziaržaŭnaj premii Biełarusi (1987). Skončyŭ Lvoŭski instytut prykładnoha i dekaratyŭnaha mastactva (1955).
Pracavaŭ u halinie stankovaha žyvapisu, akvareli, manumientalnaj razmaloŭki i vitražu. Raboty vyłučajucca žanravaj i tematyčnaj raznastajnaściu, rozdumam nad aktualnymi prablemami času i minuŭščynaj rodnaj ziamli, patryjatyzmam: «Majo Paleśsie», «Duma pra chleb» (abiedźvie 1973), «Maciarynskija kryły» (1975), «Naciurmort z bareljefam Husoŭskaha» (1986) i inš.
Važnym padziejam biełaruskaj historyi pryśviečany pałotny «Hrunvaldskaja bitva» (1985), trypcich pra paŭstańnie K.Kalinoŭskaha «Za ziamlu, za volu» (1983), «Bałada pra mužnaść» (1974) i inš.
Stvaryŭ partrety piśmieńnikaŭ, aśvietnikaŭ, dziaržaŭna-palityčnych dziejačaŭ Biełarusi - Ja.Kupały, Ja.Kołasa, Jefrasińni Połackaj, Kiryły Turaŭskaha, K.Astrožskaha, S.Budnaha, V.Ciapinskaha i inš. Piersanalnaja karcinnaja halereja Vaščanki z 2002 dziejničaje ŭ Homieli. Zrabiŭ manumientalnyja razmaloŭki «Ziamla śvietłahorskaja» (1972, Pałac kultury chimikaŭ u Śvietłahorsku), «Aśvietniki» (1976, Dom nastaŭnika ŭ Miensku), vitražy ŭ kaściole Symona i Aleny (1974, Miensk) i inš.
