Pryčytaŭšy artykuł u «Našaj Nivie» pra śmierć maładoj žančyny paśla rodaŭ u mienskim roddomie, ja z žacham padumała: niaŭžo dahetul u Biełarusi žančyn paśla rodaŭ pakidajuć adnich na niekalki hadzinaŭ na katałcy ŭ kalidory, jak heta było sa mnoj 20 hadoŭ tamu.
U 1993 hodzie ja naradziła dačku. Heta byŭ najščaśliviejšy momant u maim žyćci. Paśla rodaŭ mianie vyvieźli na katałcy ŭ kalidor, dzie ja niekalki hadzinaŭ adna čakała, pakul mianie pieraviazuć u pałatu. Jak mnie patłumačyli, heta źviazany z tym, što paśla rodaŭ žančynam lepiej znachodzicca niedalok ad rodavaj zali, kab u vypadku niebiaśpiečnaj sytuacyi možna było terminova akazać dapamohu.
Tak u kalidory lažała paśla rodaŭ sioleta ŭ studzieni maładaja mienskaja nastaŭnica Hanna, pra jakuju piša «Naša Niva». U jaje pačaŭsia kryvaciok i lekary paśla niekalkich aperycyj nia zdoleli zachavać joj žyćcio. Rodnyja žančyny abvinavačajuć lekaraŭ u tym, što jany nie dahladzieli žančynu paśla rodaŭ, što była pieraźmienka i da jaje doŭha nichto nie padychodziŭ u kalidory.
Nie budu raźbiracca, što adbyłosia nasamreč u mienskim roddomie. Heta sprava śledčych i sudu. Źviarnu ŭvahu tolki na kalidor, u jakim žančyna paśla rodaŭ u samocie čakaje, pakul jaje pieraviazuć u pałatu.
Jak ja razumieju ciapier, bolšaj niepavahi da žančyny, jakaja tolki što naradziła dzicia, ujavić nielha. Žančyna pieraniesła ciažkaje vyprabavańnie, jana spustošanaja, jana ščaślivaja. I ŭ pieršyja momanty, kali jana ŭśviedamlaje siabie maci, jana adna ŭ bolničynm kalidory. Joj kładuć na žyvot led i pakidajuć adnu. Pobač mohuć myć padłohu sanitarki, chadzić pa svaich spravach lekary, ale jana adna sa svaimi dumkami ŭ samym niepavažnym miescy ŭ špitali. Razhladaje biełyja chałodnyja ścieny…
Kali tak było sa mnoj amal dvaccać hadoŭ tamu, ad medycyny i lekaraŭ tady nie čakali delikatnaści. Heta byli pieršyja postsavieckija hady. Na paradzichu kryčali padčas rodaŭ, nichto nie prapanoŭvaŭ abiazbolvańnie ci indyvidualny dahlad. Navat kali ŭ ciabie byŭ tak zvany «błat», usio roŭna abychodžańnie z žančynaj, jakaja pryność u śviet novaha čałavieka, było tradycyjna pieravažna hrubym. Dumaju, nie pamylusia, što heta moža paćviedzić pieravažnaja bolšaść žančynaŭ, jakaja prajšli praź bieleruskija radzilnyja damy za savieckim časam i paśla.
Lekaraŭ i akušerak možna zrazumieć. Toje, što dla žančyn, jakija raz ci niekalki razoŭ u žyćci prychodziać u roddom, źjaŭlajecca najvažniejšaj padziejaj, dla ich rucina i štodzionnaja praca. I paradzicha ŭ kalidory la rodzali – heta zručna dla lekaraŭ. Da taho ž nie chapaje pamiaškańniaŭ u špitali i napeŭna ludziej, jakija pavinny za imidahladać. Mahčyma, kali rody prachodziać na płatnaj asnovie, sytuacyja inšaja. Jość i asobnyja pałaty i 24-hadzinny dahlad. Ale nia kožnaja biełaruska moža sabie dazvolić apłacić heta.
Ciapier ułady sprabujuć samymi roznymi sposabami. zaachvocić žančyn naradžać bolej dziaciej. Havoraka idzie pra maciarynski kapitał, lhotnyja kredyta na kvatery. Heta ŭsio materyjalnyja čyńniki.
Ale varta źmianić i staŭleńnie da paradzichi. Nie pakidajcie jaje ŭ kalidory. Pavinny być bolša pavažlivyja i praktyčnyja sposaby. Specyjalnyja pałaty, dzie z dapamohaj aparatury možna sačyć za stanam žančyny paśla rodaŭ i nie prahladzieć kryvaciok. Lubyja inšyja sposaby, ale nie kalidor, ź jakoha časam možna i nie viarnucca, jak nie viarnułasia maładoja nastoŭnica Hanna…
