Što b tam ni kazali pra Pucina, ale siońnia jon pryjechaŭ na miesca rasstrełaŭ stalinskich časoŭ. I ŭvohule pa ŭsioj Rasiei aficyjna adznačajecca Dzień pamiaci achviaraŭ palityčnych represyjaŭ.
U Biełarusi "vorahaŭ narodu" — jak intelektualnuju elitu, tak i prostych sialan — vyniščali tady z asablivym, biesprecedentnym razmacham. Ale inicyjatyva našych hramadzkich dziejačaŭ ušanavać na dziaržaŭnym uzroŭni pamiać achviaraŭ vialikaha teroru stałasia, jak viadoma, marnym lamantam u pustelni. Ujavić sabie vialikaha biełaruskaha načalnika ŭ Kurapatach niemahčyma.
Byŭ, praŭda, i inšy čas. U maim elektronnym archivie zachoŭvajucca ŭspaminy Stanisłava Šuškieviča. U pryvatnaści, raspovied pra toje, jak jon musiŭ vyjavić admysłovuju taktyčnuju chitraść, kab ajčynnyja artadoksy nie sarvali pajezdku Klintana ŭ Kurapaty. Zrešty, ratavać daviałosia i sam Klintanaŭ vizyt tady, u studzieni 1994-ha. Dni Šuškieviča na pasadzie kiraŭnika parlamentu byli ŭžo źličanyja, i jon sam heta vydatna ŭśviedamlaŭ.
Raspaviadaje Stanisłaŭ Šuškievič:
"Užo ŭletku 93-ha ja dobra razumieŭ, što prakamunistyčnaja balšynia vykarystaje lubuju daŭbiešku, kab mianie z pasady skinuć.
Zvyšzadačaj stała vyratavać Klintanaŭ vizit, pryznačany na studzień 1994-ha, dać šturšok raźvićciu jak dvuchbakovych stasunkaŭ z ZŠA, tak i našaj mižnarodnaj palityki naohuł.
Ja vyrašyŭ pierajhrać supiernikaŭ. Razumieŭ, što ź Miensku źjazdžać napiaredadni nielha, bo vizyt abaviazkova sarvuć. Kab na samit SND u Ašhabat nie pajechać, zrabiŭ vyhlad, što zachvareŭ značna bolš surjozna, čym było nasamreč. Zamiest mianie palacieŭ vice-śpikier Kuźniacoŭ.
Ale i paśla bieź siurpryzaŭ nie abyšłosia.
Siłaviki raptam zajaŭlajuć: tak i tak, nia možam harantavać padčas vizytu Klintanavu biaśpieku. Tłumaču situacyju tahačasnamu amerykanskamu ambasadaru Suorcu, toj mnohaje razumieje biaz słoŭ. I praź niejki čas adkazvaje: ničoha, kłopat pra biaśpieku biarem na siabie!
Potym situacyja paŭtaryłasia ŭ minijatury, kali Klintan vykazaŭ namier naviedać Kurapaty. Znoŭ siłaviki zajaŭlajuć: nia možam harantavać biaśpieku! Drevy tam i ŭsio takoje — a raptam snajpery schavajucca! Dy jašče veterany vystupili z pratestam, aficyjny list dasłali. Tut daviałosia pajści na chitraść: pryznačyć sustreču veteranaŭ z Klintanam na płoščy Pieramohi... Nibyta zamiest Kurapataŭ. Veterany pahadzilisia, ciopła vitali hościa la abieliska. Toj uskłaŭ tam vianok, a potym — usio adno skiravaŭsia ŭ Kurapaty i addaŭ daninu pamiaci achviaram stalinščyny".
* * *
Prajšło 13 hadoŭ.
Łavu Klintana peryjadyčna kryšać vandały, jakim našy doblesnyja orhany nia mohuć dać rady.
Vizyt amerykanskaha prezydenta ŭ ciapierašniuju Biełaruś, badaj, nia moh by sabie ŭjavić nivodzin samy raźniavoleny fantast.
Zaraz da nas pryjazdžaje Čaves, i viazuć jaho nie ŭ Kurapaty, a na "Liniju Stalina".
