 Louisa Vinton |
AAN i mižnarodnyja donary buduć zhortvać humanitarnuju dapamohu rajonam Biełarusi, Rasiei j Ukrainy, paciarpiełym ad Čarnobylskaj katastrofy, skazała ŭ interviju «RIA Novosti» kiraŭnica prajektaŭ Prahramy raźvićcia AAN dla krain SND Łuiza Vinton (Louisa Vinton).
«Mižnarodnaja dapamoha pačnie mienieć na tle bolš vostrych suśvietnych prablem, takich jak hoład abo katastrafičnyja źmieny klimatu. Rajony ŭ čarnobylskaj zonie siońnia nie vyhladajuć samymi chvaravitymi na mapie śvietu, za dva dziesiacihodździ tut było zroblena dastatkova šmat», — skazała Viton.
Jana adciemiła, što ŭsie try dziaržavy buduć zmušanyja ŭ bolšaj stupieni abapiracca na ŭłasnyja resursy i prahramy.
Hieneralnaja asambleja AAN u paniadziełak kansensusam uchvaliła rezalucyju, jakaja paznačyła novy etap u historyi paciarpiełych ad čarnobylskaj avaryi rajonaŭ — dziesiacihodździe reabilitacyi i ŭstojlivaha raźvićcia. Novy padychod maje na ŭviecie zrušeńnie akcentaŭ udziełu ad mižnarodnaj humanitarnaj dapamohi da nacyjanalnych biznes‑investycyjaŭ, stvareńnia «novych ekanamičnych mahčymaściaŭ» i novych pracoŭnych miescaŭ.
Eksperty AAN, jakija zajmajucca najbujniejšymi prahramami akazańnia padtrymki pad ehidaj AAN, nie zmahli pierakanacca, što žyćcio na zabrudžanych radyjacyjaj terytoryjach niebiaśpiečnaje dla nasielnictva.
«Navuka dahetul nia moža dać adkazu bahata na jakija pytańni, paviazanyja z radyjacyjaj. Adnak my bačym, što nehatyŭnyja źmieny na kletkavym uzroŭni adbyvajucca jak u paciarpiełych rajonach Biełarusi, tak i nie na zabrudžanych radyjacyjaj. A siaredni ŭzrovień žyćcia mužčyn u Rasiei składaje 58 hadoŭ, i heta nia maje nijakaj suviazi z ČAES», — skazała Vinton.
Pavodle jejnych słoŭ, Biełarusi, Rasiei j Ukrainie patrebnaja prapahanda «zdarovaha ładu žyćcia», a taksama psychalahičnaja dapamoha dla pieraadoleńnia radyjafobii.
«Niezdarovy ład žyćcia, paleńnie, alkahalizm majuć bolš jasna vyražany nehatyŭny charaktar, čymści radyjacyja. Pa sutnaści, jość tolki dźvie hrupy ryzyki, źviazanyja z avaryjaj, —«likvidatary» i «maleńkija na toj momant dzieci, jakija atrymali apramieńvańnie ščytapadobnaj załozy i lejkozy», — skazała Vinton.
AAN nia maje dakładnych źviestak pra toje, kolki donarskich srodkaŭ było vydatkavana na dapamohu terytoryjam, nakrytym radyjeaktyŭnym vobłakam u 1986 hodzie i tolki sprabuje padličyć. Adnak eksperty AAN pierakananyja, što havorka idzie pra sotni miljardaŭ dalaraŭ, jakija nie zaŭždy byli vykarystanyja efektyŭna.
«Naŭrad ci «druhaja chvala» adsialeńnia z zaražanych terytoryj była apraŭdanaja. Jana pravodziłasia chutčej pavodle palityčnych papulisckich mierkavańniaŭ uładaŭ», — ličyć Vinton.
Pavodle jejnych słovaŭ, paśledki technahiennaj katastrofy byli abciažaranyja «savieckim čyńnikam» — sprobaj uładaŭ schavać sam fakt vybuchu jadravaha reaktaru, adsutnaściu systemy abviaščeńnia pra niebiaśpieku j tłumačeńnia praviłaŭ pavodzinaŭ.
 Cihan Sultanoglu |
«Siońnia čas pazbycca mitaŭ pra radyjacyju i žyć u novych realijach z vykarystańniem zaŭsiodnaha kantrolu za praduktami charčavańnia i darami pryrody», — skazała Vinton.
Namieśnica pamočnika administratara Prahramy raźvićcia AAN (PRAAN) Džychan Sułtanahłu (Cihan Sultanoglu) na presavaj kanferencyi ŭ štab‑kvatery AAN u Ńju‑Jorku zajaviła ŭ toj samy dzień, što paciarpiełym rajonam čas pierachodzić ad «kultury zaležnaści nasielnictva ad dapamohi zvonku» da vysiłkaŭ pa rebilitacyi zabrudžanych terytoryj.
 Uładzimier Całko |
Namieśnik ministra pa nadzvyčajnych sytuacyjach Biełarusi Ŭładzimier Całko padčas planarnaha pasiedžańnia ŭ AAN adznačyŭ, što žyćcio ŭ paciarpiełych ad čarnobylskaj avaryi rajonach stabilna palapšajecca. Tym nia mienš, dahetul na zabrudžanaj radyjenuklidami terytoryi žyvie 1,3 miljona čałaviek.
Całko paviedamiŭ, što ŭ paciarpiełych rajonach adznačajecca rost chvarobaŭ ščytapadobnaj załozy. Ź sielskahaspadarčaha zvarotu ŭ vyniku avaryi vyviedziena 2640 km² ziamli, a ŭ zonie zabrudžvańnia akazalisia 132 radoviščy karysnych vykapniaŭ.
«Hetyja j inšyja prablemy kładucca davoli adčuvalnym dadatkovym ciažaram na haspadarčy kompleks našaj krainy», — adznačyŭ pradstaŭnik našaj krainy.
Całko padkreśliŭ, što na realizacyju dziaržaŭnaj prahramy pa pieraadoleńni nastupstvaŭ katastrofy na ČAES ź biudžetu vyłučajecca 1 miljard 600 miljonaŭ dalaraŭ. Heta značyć, što dziaržava štodnia nakiroŭvaje na pieraadoleńnie nastupstvaŭ čarnobylskaj katastrofy 1 miljon dalaraŭ.
Pradstaŭnik Miensku dadaŭ, što na siońniašnim etapie asnoŭnym elementam mižnarodnaha supracoŭnictva ŭ likvidacyi nastupstvaŭ katastrofy jość nie akazańnie nadzvyčajnaj humanitarnaj dapamohi, a kompleksnaja reabilitacyja zabrudžanych terytoryj, jakaja ŭklučaje ŭznaŭleńnie sacyjalna‑ekanamičnaj dziejnaści, skiravanaj na raźvićcio paciarpiełych rehijonaŭ i harantavańnie biaśpiečnaha žyćcia tam ludziej.
