 Načny Brusel |
Valonija i Flandryja
Brusel sustreŭ nas drobnym chałodnym daždžom. Kažuć, što heta zvyčajnaje nadvorje dla pieršaha zimovaha miesiaca ŭ Belhii. Doždž cierusiŭ usich try dni, jakija my prabyli tamaka. U svaju čarhu, sonca praktyčna nie było. Sami belhijcy z samaironijaj raskazvajuć nam nakont hetaha nastupnuju pokazku: «Eŭrapiejskija dzieci, kali sabralisia hulajuć razam, pytajucca ŭ belhijskaha chłopčyka, čamu jon taki bieły i niezahareły, chiba ŭ vas leta niama? Leta, kaniečnie, jość, ale akurat toj dzień ja prachvareŭ».
Hałoŭnaja tema, jakaja siońnia turbuje i budaražyć krainu — heta mahčymy padzieł Belhii na Flandryju i Valoniju. Faktyčna adrazu nas papiaredžvajuć, što ŭ niekatorych kramach mohuć zrabić vyhlad, što nas nie zrazumieli, kali budziem źviartacca da pradaŭca pa‑francusku. Niahledziačy navat na toje, što Brusel na 80 % frankamoŭny horad, hieahrafična — heta častka Flandryi.
Ciaham apošnich piaci miesiacaŭ dziaržava nia moža narmalna i paŭnavartasna pracavać akurat praz hetyja raznahałośsi miž dvuma narodami. Padzieł na flamandcaŭ i valoncaŭ u krainie vidavočny. Užo siońnia nie isnuje takoha paniatku, jak, skažam, Ministerstva handlu Belhii, na ich miescy pryjšli asobnyja ministerstvy Flandryi i Valonii.
Na pytańnie, dzie kančajecca Valonija, bruselski taksist adkazvaje ščyra: «Valonija — heta ŭsia Belhija». Dumaju, što flamandziec adkazaŭ by toje samaje, tolki pra Flandryju.
Nakolki hłybokim moža być hety raskoł i čym jon skončycca, pakul nie biarecca hadać nichto. Pakul sytuacyju ratuje karol, jaki nie źjaŭlajecca ni valonam, ni flamandcam.
Niahledziačy na heta, na kožnym piatym domie visiać dziaržaŭnyja belhijskija ściahi. U Miensku takoha nia ŭbačyš i blizka.
Kaladnaja atmasfera
Prosta pad voknami hatelu, jaki raźmieščany za piać chvilinaŭ chady ad centralnaj płoščy horadu, raskinuŭsia kaladny kirmaš. U dziasiatkach šapikaŭ pradajucca samyja roznyja rečy — ad bruselskich suveniraŭ u vyhladzie hadzińnikaŭ da karcin miascovych mastakoŭ. Pracuje kirmaš až da dziasiataj viečara, tady jak bolšaść zvyčajnych kramak začyniajucca ŭžo a šostaj viečara — katalickaja kraina!
Na kirmašy zaŭsiody možna pałasavacca stravami roznych kuchniaŭ śvietu — arhientynskaj, tureckaj, pakistanskaj, hišpanskaj. Miž šerahaŭ błukajuć niejkija džazavyja muzyki, jakija svajoj žyćciaradasnaj muzykaj uzdymajuć usim nastroj, a taksama zvyčajnyja machlary i zładziei. Apošnich taksama dastatkova šmat.
Tamsama zalitaja koŭzanka. Navat kali ź viečara liŭ doždž, i katok pieratvaraŭsia ŭ sapraŭdnaje bałota, to nazaŭtra jon užo byŭ u nadzvyčaj dobrym stanie. I kali tolki paśpiavajuć?
Na centralnaj Hrand-Plas uvieś čas hučyć muzyka. Miascovyja majstry ładzili lazernyja šoŭ na ścianie haradzkoj ratušy. Hučała ci opernaja muzyka ci klasyka suśvietnaha rok‑n‑rołu. Kaladnaja jalinka, zdajecca, upryhožanaja mienš za mienskuju, ale ad hetaha jana zusim nie prajhraje.
Na hetym samym placy stajać jaśli, ź dziciatkam Isusam. U zaharadcy biehajuć dźvie žyvyja aviečki. A jašče paŭsiudna pradajecca šakalad i piva. Znaŭcy kažuć, što apošniaha tut navat bolej, čym u Niamieččynie.
Zialonyja papuhai NATO
Hałoŭnaj metaj našaha vizytu źjaŭlałasia naviedvańnie struktur NATO. Centralny ofis aljansu asabliva nie ŭraziŭ svaim razmacham. Čakali ŭbačyć niejkuju mahutnuju šmatpaviarchovuju sparudu, a na jaje miescy akazaŭsia ceły kvartał nievialikich šerych budynkaŭ. «Nahadvaje našy abščahi», — pažartavaŭ niechta z delehacyi. Unutry taksama minimaliscki styl.
Pry ŭvachodzie — pilny nadhlad kožnaha. Adrazu zabirajuć fotaaparaty i dyktafony. Kažuć, što nielha, ale abiacajuć dazvolić kožnamu sfatahrafavacca la viadomaha NATAŭskaha symbalu. Nie padmanuli.
Jašče na terytoryi ofisu NATO ŭ Bruseli žyvuć zialonyja papuhai, jak jany tam źjavilisia i jak vyžyvajuć u nia samyja ciopłyja belhijskija zimy dla ŭsich zahadka. Na dvuch drevach siadziać kala sotni takich ptušak. Nichto vyhaniać ich adsiul nie źbirajecca, jany ŭžo stali sapraŭdnymi symbalami arhanizacyi.
Unutry ofisu nas adrazu papiaredžvajuć, što ŭsie razmovy tutaka buduć mieć paŭaficyjny charaktar. Nielha cytavać nikoha z surazmoŭcaŭ. Možna tolki pisać nastupnaje: «Jak paviedamili nam u ofisie NATO ŭ Bruseli…». Aficyjnuju pazycyju Paŭnočnaatlantyčnaha aljansu moža vykazvać tolki hieneralny sakratar arhanizacyi Jaap de Choop Schiefer ci niechta z pres‑sakrataroŭ. Inšyja ličać za lepšaje nie śviacić svaje imiony ŭ presie.
10 śniežnia, kali my akurat znachodzilisia ŭ NATO, pavinien byŭ vyrašacca dalejšy los Kosava. Amal kožny surazmoŭca paŭtaraŭ adnu i tuju ž frazu: «Kosava — heta nie Švajcaryja, ale, kab nia NATO, tam było b jašče horš…». Časta zhadvajuć pra Aŭhanistan, krychu radziej pra Irak. Adnak, jak padajecca, najbolš funkcyjaneraŭ aljansu cikavić, jak moža pajści raźvićcio adnosin z Rasiejaj, kali systemy PRA buduć ustalavanyja ŭ Polščy i Čechii. Ci nia moža heta aznačać kančatkovy razryŭ adnosin z našaj uschodniaj susiedkaj?
Stratehičnaje partnerstva
Biełaruś — adna z 49 krainaŭ śvietu, jakija nie ŭvachodziać u NATO, ale majuć ź blokam partnerskija adnosiny. Naša supraca adbyvajecca ŭ ramkach Rady eŭrapiejska‑atlantyčnaha supracoŭnictva i prahramy «Partnerstva dziela miru». U ofisie arhanizacyi ŭvieś čas padkreślivali, što kantakty z našaj krainaj praciahvajuć uzrastać i pavialičvacca, ale ŭ siłu «ŭsim viadomych abstavin», jany nia mohuć raźvivacca tak intensiŭna, jak chaciełasia b abodvum bakam. «Biełaruś — heta, chutčej, vyklučeńnie z praviłaŭ partnerstva bloku», — kazali ŭ NATO.
Letaś kanadzkija vajskoŭcy skončyli ŭ Biełarusi realizacyju metavaha fondu NATO, jaki nakiroŭvaŭsia na źniščeńnie 700 tysiač supraćpiachotnych min u našaj krainie. Abiacajuć, što hetaja prahrama nie apošniaja, bo padobnych min u Biełarusi jašče zastałosia dosyć mnoha.
U ofisie adznačajuć, što minułyja prezydenckija vybary ŭ našaj krainie prymusili arhanizacyju pierahladzieć uzajemaadnosiny ź Biełaruśsiu. Jaap de Choop Schiefer tady rezka skrytykavaŭ dziejańni biełaruskich uładaŭ, aryšty i razhon demanstrantaŭ. Razhladaŭsia navat varyjant poŭnaha spynieńnia suviaziaŭ ź Biełaruśsiu, ale ŭrešcie paličyli, što takoje raźvićcio padziej było b nierazumnym i nie pryniesła b nikomu karyści.
Naleta ŭ lutym Biełaruś majuć naviedajuć pradstaŭniki Mižnarodnaha sakrataryjatu NATO. Planujecca, što padčas vizytu budzie abmierkavanaja reforma biełaruskaha vajskovaha kompleksu. Prynamsi, havorka pojdzie pra stvareńnie ŭ biełaruskim vojsku rotaŭ, jakija b mahli ŭdzielničać u miratvorčych misijach NATO. Razmova pakul nia idzie pra sam udzieł, a tolki pra elitnyja častki, jakija ŭ vypadku čaho mahli brać udzieł u takich aperacyjach. Na sustrečy taksama budzie vieścisia pra abmien dośviedam va udziele ŭ mižnarodnych misijach i mižnarodnaha supracoŭnictva.
Jašče adznačałasia, što enerhietyčnaja biaśpieka moža stać adnym z punktaŭ supracy Biełarusi i NATO. «Było niekalki niepryjemnych momantaŭ z boku Rasiei», — zaznačyli ŭ NATO.
«Dyjaloh z vašaj krainaj siońnia vielmi žorstki, ale heta lepš za izalacyju», — kazali NATO. Niahledziačy na ŭsie idealahičnyja razychodžańni i abmiežavanyja kantakty siarod vysokich čynoŭ, prostyja suviazi miž vajskoŭcami Biełarusi i NATO niaspynna rastuć. Kantakty adbyvajucca na ŭzroŭni namieśnika abarony Biełarusi ci pałkoŭnikaŭ. Tolki letaś našy vajskoŭcy supolna z NATO praviali bolš sotni sumiesnych mierapryjemstvaŭ. Štohod hety pakaźnik raście. Aljans stała pravodzić mierapryjemstvy dla našych vajskoŭcaŭ i pradstaŭnikoŭ Ministerstva pa nadzvyčajnych sytuacyjach.
