Niekali Uładzimir Žyłka nazvaŭ kryvickaju Miekkaju słaŭnuju Vilniu. Učora ja daviedaŭsia, što na status Miekki ŭ nas pretenduje słaŭny Połack. I nie prosta Miekki, nie kryvickaj Miekki (choć i stalica kryvičoŭ), a Miekki litaraturnaj.
«Połack jak litaraturnaja Miekka» – taki zahałovak maje karespandencyja Ireny Kaciałovič va ŭčarašnim numary «Źviazdy». Z hetaj karespandencyi ja daviedaŭsia, što 3–4 červienia Połacki rajvykankam, vydaviecki dom «Źviazda» i Nacyjanalnaja biblijateka ładziać u słaŭnym horadzie na Dźvinie litaraturna-krajaznaŭčaje śviata «Połackija sustrečy». Kaardynataram hetaj imprezy pryznačany karenny pałačanin Navum Halpiarovič.
Z hutarki karespandentki «Źviazdy» sa spadarom Halpiarovičam mnie stała viadoma, što na śviata z Daŭhaŭpiłsa (kolišniaha Dźvinska) zaprošanyja člen Sajuza piśmieńnikaŭ Łatvii i Sajuza piśmieńnikaŭ Biełarusi Stanisłaŭ Vałodźka i kiraŭnica tamtejšaha centru biełaruskaj kultury Žanna Ramanoŭskaja, z Maskvy pryjedzie taksama člen dvuch tvorčych sajuzaŭ Valery Kazakoŭ, svajoj prysutnaściu śviata ŭhanarujuć členy Sajuza piśmieńnikaŭ Biełarusi Aleś Savicki dy Zinovij Pryhodzič ź Mienska, hałoŭnaja redaktarka «Litaratury i mastactva» Taćciana Siviec dy namieśnik dyrektara Nacyjanalnaj biblijateki Aleś Suša, a ź Biełastoka ŭ Połack pryjedzie Mira Łukša. Vielmi aŭtarytetny «desant», skazaŭ Navum Halpiarovič. I nie zabyŭ adznačyć: «U majoj tvorčaści taksama šmat miesca zajmaje Połack i jaho historyja».
Karespandentka spytała ŭ spadara Halpiaroviča: «Pa jakim kryteryi adbiralisia ŭdzielniki?». I pačuła adkaz: heta «viadomyja biełaruskija piśmieńniki, jakija ŭ svaich tvorach zakranajuć pytańni patryjatyzmu, Radzimy, lubovi da historyi».
Nie ŭstrymajusia tut i paraju piśmieńniku Halpiaroviču vykazvacca bolš vytančana. Vyraz nakštałt «zakranajuć pytańni patryjatyzmu, Radzimy, lubovi da historyi» u vusnach litaratara – mavieton, kancylaryzm. Tym bolš u dačynieńni da piśmieńnika, jaki piša na movie svajoj krainy.
Karenny pałačanin Uładzimir Arłoŭ nie «zakranaje pytańni patryjatyzmu, Radzimy, lubovi da historyi», a prajmajecca imi, kali nie skazać – prasiaknuty. Ale aŭtara «Tajamnicaŭ połackaj historyi» i knihi «Jeŭfrasińnia Połackaja», jak ja zrazumieŭ, na «Połackija sustrečy» nie zaprasili.
Nie zaprasili i druhoha karennaha pałačanina – Lavona Barščeŭskaha, jaki abiełarušvaje i antyčnuju kłasiku, i tvory zamiežnych piśmieńnikaŭ našaha času, jaki ŭ archiŭnych schovach znachodzić tvory našych paetaŭ pačatku XIX stahodździa i źjaŭlajecca aŭtaram padručnika z historyi litaratury.
A tonki liryk i pierakładčyk zamiežnaj kłasiki Aleh Minkin, čyjo žyćcio taksama źviazana z połackaj ziamloju? Kali nie pamylajusia, i drukavacca Aleh pačaŭ u połacki pieryjad svajho žyćcia. Žyvie jon niedaloka – u Vilni. I z adnaje stalicy moh by pryjechać u druhuju pa staroj – ci nie z časoŭ Bračysłava i Usiasłava – darozie.
A piśmieńniki, jakija žyvuć tvorčym žyćciom u Połacku i Navapołacku? Cikava, na hetyja sustrečy zaprasili Alesia Arkuša, Irynu Žarnasiek, Vincesia Mudrova, Lavona Nieŭdacha?
Jość padazreńnie, što ŭsie hetyja pytańni – rytaryčnyja. Hetaje śviata, hetyja sustrečy nie dla Arłova, nie dla Barščeŭskaha ź Minkinym, i navat nie dla ŭsich litarataraŭ, jakija žyvuć i pracujuć u Połacku i Navapołacku. Musić, niedastatkova jany patryjatyčnyja, niapravilna lubiać Radzimu i nieadekvatna staviacca da jaje historyi.
