Vadzim Prakopčyk, fota z facebook.com.
Paru-trojku słovaŭ pra samy dziejsny mirny scenar upłyvu i pieramohi, što cpracoŭvaŭ u roznyja časy i ŭ roznych častkach śvietu.
Anekdot dla Stasia
Ułasna, heta moj adkaz na artykuł Staś Karpaŭ: «Čamu ja budu hałasavać za Taniu Karatkievič, ci Chvastcy, chvastcy, chvastcy…» Uvieś tekst Stasia Karpava — vialikaja i biaskoncaja padmiena paniatkaŭ i faktaŭ, ale pačnu z anekdotu, što pračytany mnoju ŭ adryŭnym kalendary, bo mienavita takija čytačy anekdotaŭ padabajucca Stasiu, a siońnia jahony DN.
Złaviŭ niejak biełarus załatuju rybku. Taja prosić jaho adpuścić, a za ŭznaharodu abiacaje vykanać try žadańni. Biełarus padumaŭ, dyj prosić: draŭlanuju nahu, šklanoje voka i ruku ź vialikim krukam, kab ŭsia vioska bajałasia. Załataja rybka vykanała ŭsie try prykazańni i pytajecca, čamu ty abraŭ nie dabrabyt, słavu, uładu, jak usie prosiać? Biełarus zirnuŭ na jaje novym šklanym vokam, i pytaje: «A što, možna było?»
A što, možna było vybirać nie z kandydataŭ, adobranych specsłužbami?
Padmiena pieršaja: vuzki vybar, a lepšyja varyjanty prychavanyja
Staś prapanuje nam pieršuju i hałoŭnuju padmienu — vybirać mienšaje zło zamiest vybaru pamiž dabrom i złom. Jon prapanuje nam vybirać mienšuju chłuśniu zamiest vybaru pamiž chłuśnioj i praŭdaj, — jon prapanuje nam vybirać pamiž Karatkievič i Łukašenkam.
Padmiena druhaja: prezentacyja bajkotu jak nieefiektyŭnaj formy biaździejańnia
Tekst Stasia nahadvaje mnie šept djabła na vucha vierniku — u ciabie ničoha nia ŭdasca, a kali tut udasca, dyk tam nie spracuje… Spracuje! Hlaniem na vyznačeńnie, na historyju i na fakty pra bajkot, jakija aŭtar cudoŭna falsyfikuje abo zamoŭčvaje.
Bajkot pavodle vyznačeńnia — «FORMA palityčnaj i ekanamičnaj BARAĆBY (a nie biaździejańnia, jak piša SK), što dapuskaje poŭnaje abo častkovaje spynieńnie adnosin z asobaj, arhanizacyjaj, pradpryjemstvam, naprykład, admova najmacca na pracu, kuplać pradukcyju dadzienaha pradpryjemstva. U mižnarodnych adnosinach, pavodle Statutu AAN, — adna z prymusovych mier (biez prymianieńnia Uzbrojenych sił) dla padtrymańnia MIRU.
Nazvany tak pa proźviščy anhielskaha kiraŭnika Čarłza Bajkota, u dačynieńni da jakoha ŭ 1880 hodzie irlandzkimi arandatarami była ŭžytaja hetaja miera».
Nasamreč, bajkot — heta kandydat, jaki damahajecca i pieramahaje paŭsiul i va ŭsie časy. Niaŭžo treba nahadvać, z čaho pačalisia Handzi i Mandeła? Niaŭžo my zabylisia, što mienavita z bajkotu na kuplu tavaraŭ u biełych pačałasia pieramoha nad aparteidam? A voś niekatoryja punkty prahramy, ź jakoj Handzi vystupiŭ amal 100 hadoŭ tamu:
— admova indyjcaŭ ad tytułaŭ i zvańniaŭ, atrymanych ad anhielcaŭ,
— bajkot vybaraŭ u zakanadaŭčyja schody,
— bajkot sudoŭ, uradavych ustanoŭ i anhielskich navučalnych ustanoŭ,
— admova ad adzieńnia jeŭrapiejskaha ŭzoru.
Skažacie, zanadta daloka hieahrafična? Kali łaska, Dekaloh časoŭ našaj z vami akupavanaj Rečy Paspalitaj XIX st.:
«nie kuplaj čužoha, nie sudzisia pierad čužym, nie vučy dziaciej na čužoj movie…»
Heta ŭsio bajkot. U roznych formach, umovach, u roznym časie — ale heta nie biaździejańnie, a aktyŭnaja baraćba, pazycyja, vybar. I hałoŭnaje — biaz hvałtu!
Skažacie, što daloka ŭ časie? Siońniašniaja Rasieja — chto ciapier skaža «Nie śmiešitie moi iskandiery» z takim adtokam kapitałaŭ i abvałam u ekanomicy? A adkul usio? Nijakija strelby i NATA nie patrebnyja, bo jość bajkot i sankcyi, jak adna z formaŭ bajkotu.
Bajkot vynikovy. U pieršym vypadku PAR pazbaviŭsia aparteidu, u druhim — Indyja stała niezaležnaj, u trecim — palaki sfarmavalisia jak nacyja, u čaćviortym — Rasieja razvalvajecca na našych z vami vačoch. Jakija jašče prykłady efiektyŭnaści bajkotu treba pryvodzić?
Padmiena treciaja: chto nia ŭdzielničaje ŭ hulni, toj prajhraje
Staś pytajecca ŭ nas z vami: niaŭžo vy dumajecie, što, nia ŭdzielničajučy ŭ naparstkach, vy pieramožacie naparstačnikaŭ? Jak vam pytańniečka? Nie, nie pieramožam. Jany sami źniknuć biez hulcoŭ i hledačoŭ. Hetaksama, jak źnik aparteid u PAR, jak ścišyłasia Rasieja biez adzinaha strełu z boku NATA. Hetaje praviła ŭ adnosinach da šuleraŭ i machlaroŭ — ihnor.
Sprava ŭ tym, što prystojnyja ludzi nie hulajuć u łachatron na vychadzie z metro. «Što vy skažacie im, što nia zdoleli vybrać naparstak», — biare na słabo Staś. Ja skažu, što šaryk u ruce šulera i budu davozić heta ŭsim łocham, pakul jany nie zrazumiejuć i nie pierastanuć padychodzić da stała z łachatronam, navat kali tam nalivajuć.
Realny biełaruski vybar siońnia
U vybary pamiž hvałtam, kab spynić parušeńni zakonu, i mirnym šlacham — bajkotam — ja vybiraju apošniaje.
Maralny vybar asoby, abo Jak pieramahčy šulera
Adno z samych sumnych uražańniaŭ ad artykułu — adsutnaść choć niejkich pryncypaŭ u razvahach aŭtara. Nu nie razhladać ža za pryncyp mahčymaść «łabyzacca». Kali mnie treba tłumačyć maładomu čałavieku, čamu podpisy musiać być sabranyja «pa-časnaku», dyk ab čym havaryć? Inakš my apazycyja ŭłasna čamu? Chłusy nia mohuć być apazycyjaj chłusam, a machlary — machlaram.
«Abyhrać šulera» — heta kali TY abyhryvaješ, a nie kali šuler niešta robić z tvaimi kartami (podpisami). Inakš chto hulaje i chto pieramahaje? Ty statyst, kandydat…
Čamu mienavita na Taniu?
Dy tamu, što z pradstaŭnikami «miakkaha i arhaničnaha kazactva» i z achviarami Loźnienskaha soku, jak i prosta ź niamymi Hajdukievičami usio daŭno zrazumieła. A tut jak by novy lidar sa «staroj kaniušni»… Jak ža vy nam abrydli. Heta nie nianaviść. Heta nazyvajecca cudoŭnym biełaruskim słovam «hidlivaść». «Ja hidžusia», — kazała maja babula Branisłava z vybuchovym «h» i potym tłumačyła čamu.
My ciapier prosta tłumačym, čamu HP vyklikaje hidlivaść. I nia tolki HP — usia staraja kaniušnia «abjadnanaj apazycyi».
Chvastcy
Jakaja ž karyść z tekstu? Ciapier ja viedaju, dziakujučy Stasiu, jak zavucca ŭsie hetyja — chvastcy — ludzi bieź idej.
Staś, my nie vybirajem pamiž chłuśnioj i chłuśnioj. Isnuje inšy vybar, i navat takoj kolkaściu litar u tvaim tekście jaho nie pierakryć. A što, možna było? — jak z taho anekdotu.
Možna i treba — asabisty niaŭdzieł u łachatronie.
P.S. Čałaviek, jaki sustrakaje Statkieviča z maršrutki i nosić na rukach, pačuŭšy jahony kamentar nakont Karatkievič, musić zrabić niejki maralny vybar. Usich na rukach nie nanosiśsia… Ale paśla apisanaj aŭtaram niavažnaści «česnava» zboru podpisaŭ, u mianie pytańniaŭ niama — prablema maralnaha vybaru pierad aŭtaram nie staić.
