Učora pradstaŭnikam ŚMI prezientavali novy Hienpłan Minska. Zdaryłasia nakładka — bolš za sotniu haradžan pryjšło na prezientacyju, raźličanuju na žurnalistaŭ, i ŭ pamiaškańni sa stendami i schiemami nie było dzie jabłyku ŭpaści. Tamu žurnalistam načalnik majsterni hienieralnaha płana instytuta «Minskhrada» Alaksandr Akienćjeŭ raspaviadaŭ ab stratehii raźvićcia horada ŭ svaim kabiniecie — i paśla vyjšaŭ da haradžan adkazvać na bolš kankretnyja pytańni.
Jaŭhien Jerčak, tut.by
Ab Hienpłanie ahułam
Druhaja redakcyja Hienpłana istotna adroźnivajecca ad Hienpłana 2003 hoda. U starym varyjancie mierkavałasia, što ŭsio samaje važnaje raźmiaščajecca ŭ centry i da pieryfieryi rastvarajecca ŭ sielskich piejzažach, što «bahaćcie» horada (kramy, kafe, sadki, palikliniki) raźmiarkoŭvajecca ŭzdoŭž asnoŭnych arteryj Minska, i čym dalej ad centra, tym jaho mienš.
— Heta kłasičnaja schiema raźvićcia, — tłumačyŭ Alaksandr Akienćjeŭ. — Adnak z metaj ekanomii srodkaŭ, jakija my ŭžo ŭkłali ŭ sacyjalnuju infrastrukturu — sady, škoły, palikliniki, było pryniata rašeńnie ab budaŭnictvie vysokaščylnaj zabudovy bližej da kalcavoj. Usie rajony, raźmieščanyja tam, — Malinaŭka, Sucharava, Kamiennaja Horka, Masiukoŭščyna — zabudoŭvajucca bolš vysokimi damami.
To bok kali raniej horad vyhladaŭ jak piramida — z vysokimi damami ŭ centry i małapaviarchovymi da pieryfieryi, ciapier horadabudaŭnikam bližej vyhlad kratara: kali centr na fonie pieryfieryi vyhladaje nizkapaviarchovym.
«Pieryfieryja» ŭžo ščylna zasielenaja. Ciapier paŭstała pytańnie nablizić da asabliva ščylna zasielenych zachodnich krajoŭ horada pasłuhi, pracoŭnyja miescy, zabiaśpiečyć narmatyvy pa azielanieńni i zonach adpačynku. Z handlovymi centrami ŭžo niama asablivych prablem. Horš z pracaj i transpartam.
— Ranicaj usio vyjazdžajuć z hetych rajonaŭ, uviečary viartajucca. Adsiul — transpartnaja pierahruzka.
Alaksandr Akienćjeŭ adznačyŭ, što raźvićcio radyjalnych suviaziaŭ i ŭnutranaha — pieršaha — kalca zakładziena ŭ novym Hienpłanie. Pieršaje kalco pavinna amal zamknucca. Zakładziena ŭ budučy Hienpłan i strymlivańnie aŭtamabilizacyi. 370 aŭtamabilaŭ na 1000 žycharoŭ — maksimum, na što raźličvaje horad.
— Horš ź miescami dla adpačynku. Ale paŭnočnyja i paŭnočna-zachodnija terytoryi majuć vialiki patencyjał, — tłumačyć hałoŭny architektar Minskhrada, pakazvajučy na terytoryi, prylehłyja da Mienskaha mora. Akazvajecca, Minskhrad prapanuje ŭklučyć ziemli da vadaschovišča ŭ terytoryju horada. Heta prapanova ahučana, ale nie Minskhrad prymaje rašeńnie.
— Jość pierśpiektyva stvareńnia Łošyckaj vodnaj sistemy, dzie ciapier zanadta mała miescaŭ dla adpačynku. Jość taki narmatyŭ — zabiaśpiečanaść zialonymi nasadžeńniami ahulnaha karystańnia. U Maskoŭskim i Frunzienskim rajonie treba prykłaści vielmi šmat namahańniaŭ, kab zrabić kamfortnym pražyvańnie ŭ hetaj častcy horada.
Jak patłumačyŭ hałoŭny pa Hienpłanie, idealna, kali na kožnaha žychara prychodzicca ŭ siarednim 31 kvadratny mietr zialonych nasadžeńniaŭ. U Minsku jość i takija rajony. Ale ŭ cełym maksimum, na što moža raźličvać horad pa prapanavanym Hienpłanie, — heta 17 kvadratnych mietraŭ zielaniny na dušu nasielnictva. Prosta tamu, što zrabić tuju ž Kamiennuju Horku zialonaj užo niemahčyma.
Ab žylli
U Hienpłanie ad 2003 raźlikovaja kolkaść žycharoŭ była 2 miljony čałaviek.
— U hetym hienpłanie my jaje pakidajem.
Žyllovaje budaŭnictva nie budzie asabliva maštabnym. Pa dadzienych horadabudaŭnikoŭ, uzrovień «zdarovaha žylla» — 19 kvadratnych mietraŭ na čałavieka, uzrovień «kamfortnaha» — 29 mietraŭ na člena siamji. Pa jeŭrastandartach — 31 kvadratny mietr. Zaraz zabiaśpiečanaść u Minsku — 21 kvadratny mietr, pa prapanavanym Hienpłanie — 26 kvadratnych mietraŭ. Kala 5 miljonaŭ «kvadrataŭ» žylla moža być pabudavana ŭ stalicy da 2020 hoda.
Ale Alaksandr Akienćjeŭ zhodny: kali-niebudź Minsk vyjdzie za miežy isnujučych abrysaŭ. I pryvodzić cikavyja ličby: da Minska prymykaje 6,6 tysiačy hiektaraŭ žyłych terytoryj sielskich nasielenych punktaŭ, ščylnaść nasielnictva — da 5 čałaviek na hiektar. Normaj źjaŭlajecca 20—25.
— Kali my rekanstrujujem hetyja sielskija nasielenyja punkty, pabudujem sietki, darohi, tut možna raźmiaścić dadatkova da 100 tysiač žycharoŭ. Heta kałasalny rezierv.
Mienavita tamu ziemli, jakija prymykajuć da Minska, — pad dvajnym «nahladam»: horada i vobłaści. Kab vobłaść tam nie budavała pa svaich «sielskich» narmatyvach.
Pryvatny siektar
Staŭleńnie da siadzibnaj zabudovy ŭ horada takoje: ziamla pad pryvatnymi damami asabliva kaštoŭnaja. U žycharoŭ siadzibnaj zabudovy čaściakom pa 2 aŭtamabili, i jany stvarajuć lišniuju nahruzku. Zabiaśpiečyć siadzibnuju zabudovu škołami i sadami składaniej. Uvohule, horadabudaŭniki pierakananyja, što Sielhaspasiołku i zabudovie ŭzdoŭž praśpiekta Dziaržynskaha niama miesca ŭ stalicy budučyni.
Budavać buduć i na ziemlach pradpryjemstvaŭ. Vyniesuć aeraport Minsk-1 i avijaramontny zavod, zabudujuć terytoryi ptuškafabryki im. Krupskaj, buduć zabudoŭvać i vajskovyja haradki — na Majakoŭskaha, Navavilenskaj, Kabuškina i h.d.
— Kažučy ab znosie siadzibnaj zabudovy, my pakidajem jaje na mienš kaštoŭnych terytoryjach, čym tyja, što prymykajuć da centralnaj zony ŭ miažy druhoha transpartnaha kalca. 70% siadzibnaj zabudovy zachoŭvajuć. Hienpłan nie vyznačaje los kožnaha rajona i kvartała. Hetaja praca vykonvajecca na etapie detalovaha płanavańnia. Minčuki vielmi baluča pieražyvajuć čas, jaki jany ŭžo pieražyli, kali im zabaraniali padtrymlivać svaje damy ŭ naležnym paradku. My da hetaha naŭprost nie majem dačynieńnia, ale ličym metazhodnym dazvolić tym, kaho pavinny źnieści ŭ bližejšuju piacihodku, dazvolić padtrymlivać damy ŭ narmalnym sanitarnym stanie. A tym uładalnikam siadzibaŭ, znos jakich u dalokaj pierśpiektyvie dazvolić palepšyć žyllovyja ŭmovy, dabudoŭvać, pryniaŭšy za narmatyŭ choć by tyja ž 19 kvadratnych mietraŭ na čałavieka. Takoje staŭleńnie da siadzibnaj zabudovy my ličym pravilnym, — kaža Alaksandr Akienćjeŭ.
Hałoŭny architektar Minskhrada adznačyŭ, što ŭ napramku Kałodziščaŭ, «apiendyksie», dałučanym da horada, taksama budzie budavacca žyllo, akramia «Notynhiema» i «Zialonaha Bora»-1 budzie raźvivacca i niemały ŭčastak siadzibnaj zabudovy. «Mahčyma, tam buduć vydzialać učastki i dla tych, kaho znosiać ŭ Miensku», — vykazaŭ mierkavańnie Akienćjeŭ.
— Vybyćcio žyllovaha fondu da 2030 hoda — 1 miljon kvadratnych mietraŭ. Ź ich 400 tysiač — siadzibnaj zabudovy, jašče 400 tysiač — heta pieršyja pavierchi damoŭ uzdoŭž vulic ź vialikim trafikam, jany buduć pieravodzicca ŭ niežyły fond pad abjekty pasłuh. I 200 tysiač šmatkvaternych(havorka idzie pra dvuchpaviarchovyja i trochpaviarchovyja damy, jakija adžyli svoj viek) — jany pavinny sastupić miesca šmatpaviarchovaj zabudovie, — raspavioŭ Akienćjeŭ. — Vyklučeńnie moža skłaści Asmołaŭka. Kab abaranić Asmołaŭku, pavinna być zakonnaja padstava. Dla hetaha jana pavinna atrymać status histaryčnaj kaštoŭnaści. Minskhrad moža heta tolki rekamiendavać, prymać rašeńnie treba budzie sumiesna ź Ministerstvam kultury.
Treciaja linija mietro
— Čamu jaje zapłanavali puścić pa Bahdanoviča, dzie nizkaja ščylnaść nasielnictva, a nie pa Jakuba Kołasa i Łahojskim trakcie, dzie jana była b bolš zapatrabavana? — pacikavilisia žurnalisty.
— Vieści dźvie nitki mietro paralelna — absalutna niemetazhodna i zatratna. Učastak vulicy Bahdanoviča, jaki prachodzić ciapier pa siadzibnaj zabudovie, pa prajektach i dziejnym Hienpłanie, pavinien byŭ prachodzić pa ŭčastkach z šmatkvaternaj zabudovaj. Tam byŭ zapłanavany vialiki abjom žyllovaha budaŭnictva. Ciapier jaho skaracili, i viadoma, spačatku budavać mietro i potym zasialać — niavyhadna. Ale mietro — chutkasny transpart, i na kancavoj stancyi abaviazkova budzie pierasadačny vuzieł. I na hetym vuźle buduć «siadzieć» usie žychary Laskoŭki, Baraŭlan, vializnaha masiva dač, jakija jość u tym kirunku. Łahojščyna ŭ nas maje vialikija pierśpiektyvy da stvareńnia zon adpačynku. Usie hetyja dadzienyja buduć pakładzieny na EVM. Budzie zrobleny raźlik — takaja praca zamoŭlena zaraz, raspracoŭvajecca kompleksnaja schiema raźvićcia haradskoha transpartu. I tady budzie kančatkova pryniata rašeńnie i buduć abmiarkoŭvacca ŭsie aśpiekty hetaha rašeńnia. U stratehii halina jość. Da 2020 hoda jaje nie buduć budavać dakładna. A paśla 2025—30 hadoŭ jaje dakładnaje raźmiaščeńnie vyznačycca raźlikovym prajektam.
Nahadajem, vyvučyć Hienpłan moža luby hramadzianin u «Minskhradzie» (vulica Kamsamolskaja, 8) da 5 listapada, u budnija dni z 14.00 da 18.00, a ŭ subotu i niadzielu z 10.00 da 15.00.
