Ciotka Vola lažyć u ankałahičnaj klinicy. U jaje ceły bukiet zachvorvańniaŭ — ad chvaroby kryvi da puchliny na plačy. Pa 85 tabletak štodzień.
Minaje druhaja hadzina našaj telefonnaj razmovy. A jana ŭvieś čas paŭtaraje: «Ja by na kurorcie».
My troški razmaŭlajem pra chvarobu, amal uvieś čas — pra aharody, jakija pasadzim naleta.
Vyśviatlajem, što ŭ kaho lepiej raście, i vyrašajem u nastupnym hodzie zładzić interaktyŭnaje aharodnictva: ja vyroščvaju toje, što lubić raści na maim piasku, jana — toje, što ŭpadabała jaje bałocistuju łahčynu. A potym usio padzielim.
Kali ja jašče nabivaŭ huzak na iłbie, chodziačy pad stoł, ja ŭžo tady lubiŭ ciotku Volu. Usio navokał było adnolkavym savieckim. A ciotka vytykała dyvany, vyšyvała štory ŭ svaju stalinku z vysokaj stollu. Lubiła čytać kazki i lačyła šeptam.
Potym kinułasia ŭ relihiju. Šaptać kinuła. Vytykać kinuła. Vyšyvać kinuła. Zamiest kazak pačała čytać Bibliju. I ja zhubiŭ da ciotki cikaŭnaść. Da taho ž byŭ u tym uzroście, kali zajmieŭ cikaŭnaść da dziaŭčat.
Ale našyja žyćci pierasiaklisia znoŭ, kali ja padaŭsia ŭ Prudok.
Kvatera ciotčyna stała dla mianie zajeznym dvarom pamiž majoj chataj i cyvilizavanym śvietam. Ciotka iznoŭ pačała vyšyvać. Pa viečaroch ja siadzieŭ na padłozie pobač ź jejnym łožkam, naziraŭ za jaje sprytnymi palcami i słuchaŭ apoviedy pra babu Hannu ŭ Hiermanii, pra dzieda Ivana, pra kalinkavickich cyhanoŭ i pra toje, jak paznajomilisia maje baćki. Usie našyja razmovy ja potajki zapisvaŭ na dyktafon. Maju achvotu niekali kiłamietry zapisanych hadzinaŭ pieraviarnuć u teksty.
Ja lublu ciotčynu movu. Heta cudam zachavanaja mova biełaruskich palešukoŭ:
«Pryjdziecca prytykać łob», «Hada kiń — i toj śpiačecca», «Šaravać dyvany», «Tut chodziać vampirskija vočy», «Nianaskija chłopcy». U ciotki «naviek» zamiest «zaŭsiody» i «nazaŭždy»: «Ja navieknaviek zapomniła», «Dzied Arciom naviek čysty byŭ»… Nie ŭsio paśpiavaŭ zapisvać za joj. Šmat čaho zhubiŭ.
Kali napačatku leta ciotka Vola nočču ŭ łožku złamała klučycu, ja staŭ dapamahać joj z aharodam. My pieški chadzili pa vosiem kiłamietraŭ da jaje hradak.
Spačatku horadam — dvarami (jana pakazała dom, dzie ja naradziŭsia), haražami. Potym pierachodzili čyhunku i błukali lasnymi ściežkami.
Ciotka zaŭsiody išła śpieradu, bo ŭmieła ŭhledzieć hada na ziamli. Ja za leta pabačyŭ stolki hadziučak, kolki nie bačyŭ za ŭsio svajo žyćcio, što było i što budzie napieradzie.
Tady ciotka raskazała, što zabić hada možna, tolki kali pratknuć jaho naskroź halinkaj i ŭtorknuć u ziamlu, kab inšyja hady nie ažyvili mierćviaka.
Tam, na lasnych ściežkach, ja ŭrazumieŭ, što ciotka Vola — dačka Jakuba Kołasa i Jana Barščeŭskaha. Jaje luboŭ da navakolla takaja ž liryčnaja, jak u Kołasa. A śviet taki ž tajamničy i žyvy, jak u Barščeŭskaha.
Jašče što jana źnička. Jak taja kolišniaja Biełaruś, jakaja sastupaje miesca novaj Biełarusi — z vyšymajkami i padabajkami.
Kali źnička-ciotka ŭpadzie ŭ viadro la studni, jana paśpieje pieraviarnucca ŭ vaŭčycu i źbiehčy ŭ les ci zhaśnie ŭ kałodziežnaj vadzie i stanie pažoŭkłym listočkam ź ihrušy, jaki trapić u paleskuju ziamlu i źmiašajecca ŭ joj ź inšym pierahnojem?
Ja bajaŭsia zhubić ciotku. A ź joj — kolišniuju Biełaruś. Ale paśla ŭčorašniaj telefonnaj razmovy zrazumieŭ, što i Biełaruś, i ciotka buduć žyć nadalej.
Minaje druhaja hadzina našaj hutarki. Ciotka raskazvaje:
– Ja nikoli nie zdajusia, synok, — kaža mnie. — Ja vielmi žyvučaja. Ja naviek takoj žyvučaj była. Jak by ciažka ni było, ja rablu ŭsio, kab žyć.
Usie padakońniki ŭ balničnaj pałacie ciotki Voli zaniatyja. Na ich raskładziena nasieńnie. Lakarnia śmiajecca ź jaje: pryjechała fiermierka.
– Ja adusiul, što patraplu, źbiraju nasieńnie. Pasadzim z taboju razam.
Pasadzim, ciotka. Abaviazkova pasadzim. Jano vyraście, i ja raskidaju daloka-daloka pa śviecie.
Adzin dzień Andrusia Horvata, jaki źjechaŭ ź Minska adnaŭlać dziedavu siadzibu FOTAREPARTAŽ
