Vyraz «ad strachu kroŭ stynie ŭ žyłach» akazaŭsia nie prosta mietafaraj: paśla prahladu filma žachaŭ u kryvi ŭ čałavieka raście kancentracyja białkoŭ, jakija paskarajuć zhusańnie kryvi.
Getty
Takaja reakcyja maje sens z punktu hledžańnia vyžyvańnia: u situacyi mocnaha strachu (za jakim całkam moža adbycca krovapralićcie) arhanizm zahadzia rychtujecca źnizić krovastraty, paviedamlaje Lenta.ru sa spasyłkaj na časopis The BMJ.
Hałandskija navukoŭcy praviali ekśpierymient z udziełam 24 zdarovych dobraachvotnikaŭ uzrostam da 30 hadoŭ, nabranych siarod studentaŭ, vypusknikoŭ i supracoŭnikaŭ Lejdenskaha univiersiteta. Im pakazali (ź intervałam u tydzień, ale ŭ adzin i toj ža čas sutak) dva filmy: film žachaŭ i spakojnaje dakumientalnaje kino. Abodva filmy doŭžylisia kala paŭtary hadziny. 14 dobraachvotnikaŭ spačatku hladzieli film žachaŭ, 10 pačali z adukacyjnaj karciny.
Pierad i paśla kožnaha prahladu va ŭdzielnikaŭ ekśpierymientu brali analiz kryvi — na pradmiet markieraŭ zhusańnia. Akramia taho, dobraachvotniki aceńvali stupień adčutaha ad filmaŭ žachu pa dziesiacibalnaj škale.
Jak i čakali navukoŭcy, chorar atrymaŭ značna bolš bałaŭ. Adnak važniej toje, što ŭzrovień antyhiemafilnaha hłabulinu (faktar zhusańnia kryvi VIII) pry prahladzie filma žachaŭ vyras u 57% dobraachvotnikaŭ (pry prahladzie dakumientalnaha kino — tolki ŭ 14%). Utrymańnie faktaru zhusańnia kryvi VIII ŭpała ŭ 86% ludziej paśla prahladu dakumientalnaha kino i tolki ŭ 43% paśla filma žachaŭ.
Takim čynam, ad vostraha strachu kroŭ sapraŭdy pačynaje «styć ŭ žyłach». Tym nie mienš, hety praces nie dachodzić da ŭtvareńnia trombaŭ (patałahičnych zhustkaŭ kryvi) i nie ŭpłyvaje na kancentracyju inšych białkoŭ, jakija adkazvajuć za zhusalnaść kryvi.
Choć dadzieny ekśpierymient byŭ praviedzieny biez surjoznaj navukovaj mety, navukoŭcy dapuskajuć, što bolš intensiŭnaje zhusańnie kryvi ŭ stanie žachu rychtuje arhanizm čałavieka da budučych ranieńniaŭ i sprabuje praduchilić vialikija straty kryvi.
