Jakich tolki sacyjalnych sietak nie stvaryli za apošni čas! Isnuje navat piŭnaja Untappd, dzie karystalniki fiksujuć vypityja napoi, staviać adznaki, pakidajuć nievialikija kamientary. I mierajucca «čekinami» — kolkaściu pakaštavanych hatunkaŭ. Sami siabie takija ludzi nazyvajuć «birhikami» — piŭnymi fanatami. Rekardsmienam pa kolkaści čekinaŭ u Biełarusi i va ŭsioj SND ličycca kandydat sacyjałahičnych navuk, supracoŭnik Instytuta palityčnych daśledavańniaŭ «Palityčnaja śfiera» Alaksiej Łastoŭski.
Alaksiej Łastoŭski: U mianie 3800 «čekinaŭ»! Hetaj ličby ja dasiahnuŭ mienš čym za 2 hady.
«Naša Niva»: Kolki ž heta hatunkaŭ na dzień?
AŁ: Heta bolš za 5 hatunkaŭ piva na dzień. Ale adrazu chaču patłumačyć hetuju fantastyčnuju ličbu. Čekin — heta dehustacyja. Nie abaviazkova pić plaškami, kuflami pad rybku. Vielmi časta my ź siabrami ładzim supolnyja dehustacyi, kali sprabujem šmat hatunkaŭ piva. Abjomy vypitaha ŭ takim razie mienšyja — 30—50 hramaŭ. U pryncypie, hetaha chapaje dla adznaki. Zahartavany čałaviek moža adčuć pryncypovyja dla piva rečy ź nievialikaj dozy. Za taki dehustacyjny viečar možna pakaštavać i 20—30 hatunkaŭ piva. Heta zusim nie značyć, što ja kožny dzień spažyvaju vielizarnuju kolkaść piva. Naturalna, što biez pastajannych vyjezdaŭ za miažu dasiahnuć takoj ličby taksama było b niemahčyma.
«NN»: Dyletanckaje pytańnie: jak dobraje piva adroźnić ad kiepskaha?
AŁ: U kramach treba aryjentavacca na vytvorcu. Jość vytvorcy, jakija kłapociacca pra jakaść, tamu varać cikavyja hatunki, dumajuć pra spažyŭca. Piva, što pradajecca ŭ Biełarusi, — heta zbolšaha tradycyjnyja jeŭrapiejskija łahiery. Heta značyć, lohkaje śvietłaje piva, jakoje vyrablajecca pa adpracavanaj hadami technałohii. I tut vielmi ciažka vyznačyć, dzie piva dobraje, a dzie kiepskaje, bo jano amal adnolkavaje, standartyzavanaje. Bolšaść bujnych biełaruskich brovaraŭ raskuplenaja hihanckimi suśvietnymi kancernami.
Piva stanovicca cikavym, kali varacca novyja hatunki, jakija patrabujuć ekśpierymientaŭ, novych padychodaŭ. U takim vypadku sapraŭdy možna adčuć, ci ŭdałosia ŭ pivavara atrymać niešta niečakanaje, śviežaje, ci vyjšaŭ pravał. Vialikija piŭnyja zavody nie iduć na ekśpierymienty, bo tyja mohuć nie apraŭdacca.
«NN»: Kali havorka zajšła pra novyja padychody, to vy majecie na ŭvazie kraftavaje piva? Što ŭvohule takoje kraft, pra jaki tak šmat havorać?
AŁ: U suśvietnaj piŭnoj industryi ad 1970-ch hadoŭ iduć istotnyja źmieny. Jany pačalisia ŭ ZŠA, paśla pierabralisia ŭ Jeŭropu. Ciapier heta tendencyja dajšła i da Biełarusi. Havorka idzie pra tak zvanaje kraftavaje piva.
Samo słova «kraft», pa sutnaści, možna pierakłaści jak «ramieśnickaje piva». Jaho vyrablajuć małyja brovary, što iduć na śmiełyja ekśpierymienty i vykarystoŭvajuć niezvyčajnyja inhredyjenty. Naturalna, što takoje piva kaštuje značna daražej za kancernavaje. Źjaviłasia i adpaviednaja subkultura spažyvańnia takoha piva.
U luboj krainie śvietu kraft składaje nie bolš za 10% ad piŭnoha rynku krainy. Ale kraft vabić, bo heta modna i cikava. Takaja chvala padbivaje navat vialikija zavody iści na ekśpierymienty. Ciapier modna varyć kraft? Čamu b nam nie pasprabavać. Praŭda, u vyniku jany zakidvajuć niejkuju chimičnuju miešaninu dla taho, kab piva nabyło niezvyčajny smak. I heta potym nazyvajuć kraftam. Moda pryvodzić da skažeńniaŭ.
U Biełarusi z hetym biada, bo sapraŭdnych kraftavych brovaraŭ u nas vielmi mała. A bujnyja zavody, na maju dumku, pačynajuć ekspłuatavać temu nie samym pryhožym čynam. Samy jarki prykład — heta «Kalekcyja pivavara» ad «Lidskaha brovara». U sieryi vyjšła tolki adno prystojnaje piva— «Aŭstralijan Biter». Žachlivaja «kraftavaja» sieryja vyjšła ad «Krynicy». Ale jak prykład sapraŭdnaha biełaruskaha trešu nichto nie pieraplunuŭ viciebski «Dźvinski brovar», jaki vypuściŭ sieryju Bumblebee. Heta, ja liču, žudasnaja chimija, na jakuju hanarliva paviesili etykietku «kraft».
«Aŭstralijan Biter» —
cikavy pradukt lidskaha
brovara
«NN»: To bok u krafcie «chimii» być nie pavinna?
AŁ: Tak, dla kraftu charakterna vykarystańnie nie smakavych dadatkaŭ, a naturalnych praduktaŭ. Kali heta, naprykład, manhavaje piva, tudy dadajuć nie kancentrat manha, a sapraŭdnyja frukty. Heta darahaja, ciažkaja pracedura. Ale mienavita tak robicca kraft.
«NN»: A jakija samyja cikavyja hatunki biełaruskaha piva, jak siarod masavaha, hetak i ramieśnickaha?
AŁ: Vialikija piŭzavody, jak ja ŭžo kazaŭ, ciažka iduć na inavacyi. Jak ni dziŭna, ale ja b chacieŭ adznačyć «Krynicu», brovar, jaki maje ŭ Biełarusi nie samuju dobruju reputacyju. Jany adnavili hatunak «Kult» — heta ciomnaje pšaničnaje piva. Heta adradžeńnie lohka ciahnie na zvańnie najlepšaha piva minułaha hoda ŭ Biełarusi. Pośpiech naradziŭ padaŭžalnikaŭ. Zusim niadaŭna «Lidskaje piva» vypuściła hatunki ciomnaha i śvietłaha pšaničnaha. Taksama treba dobrym słovam adznačyć «Aŭstralijan Biter». I na hetym śpis hatunkaŭ, jakimi b mahła hanarycca naša kraina, praktyčna skančvajecca..
Ciomny Kult tryumfalna
viarnuŭsia ŭ kramy paśla pierapynku
Možna skazać, što masavaje piva ŭ Biełarusi znachodzicca ŭ stanie stahnacyi. Ź inšaha boku — jano zadavalniaje spažyŭcoŭ. U nišy małych brovaraŭ varta adznačyć dźvie inicyjatyvy. Pierš za ŭsio — heta brovar «Siabry», što znachodzicca na vulicy Kulman u Minsku. Tam varać u vysokaj jakaści jak kłasičnyja hatunki, hetak i siezonnyja. Ichnija ekśpierymienty vielmi ŭdałyja: «Hryźli» — amierykanski karyčnievy el, «Lijon» — čyrvony el. Tam varyli našumiełaje piva «Statut 1529» i zusim niadaŭna źjaviŭsia «Statut 1566». «Statut 1529» vypili litaralna za paru dzion, tamu ŭ niekatorym płanie hetaje piva stała lehiendarnym. Adziny minus — heta sam restaran «Siabry». Viečarami jon stanovicca śpiecyfičnym miescam, dzie hučna hraje muzyka, lijecca rakoj harełka, usie tančać. My chodzim papić tudy piva ŭ vychodnyja ŭ rajonie abiedu, kab možna było spakojna atrymlivać asałodu.
Taksama varta ŭzhadać kantraktnuju pivavarniu Brew Team (jany arendujuć dla svajoj vytvorčaści roznyja placoŭki). U hetym prajekcie biare ŭdzieł i Alaksiej Fadziejenka sa «Staramiestnaha pivavara», dzie taksama čas ad času varać prystojnyja siezonnyja hatunki. Najbolš našumieły byŭ «Vienski ARA». Zusim niadaŭna ŭ Biełaruś trapiła piva, jakoje Brew Team varyła ŭ supracy ź litoŭskim Dundulis, z nazvaj blizkaj i biełaruskamu, i litoŭskamu vuchu — Duda.
«NN»: A dzie jość małyja brovary, aproč Minska?
AŁ: U Minsku heta «Bivier», «Taler» i inšyja. Pad Brestam znachodzicca brovar «13 Litar» — samaja surjoznaja z rehijanalnych bravarniaŭ. Jana viarnułasia na rynak paśla peŭnaha pierapynku. Daŭniaja pivavarnia jość u Homieli — «Biekier». «Nahorny Pasad» — u Mahilovie. «Lamus» — u Viciebsku. I zusim niadaŭna adkryŭsia restaran-pivavarnia «Danžon» u Navapołacku.
«NN»: Ci lohka ŭ Minsku znajści cikavaje zamiežnaje piva?
AŁ: Ja adrazu chaču vyłučyć hałoŭnuju prablemu, jakaja turbuje piŭnych amataraŭ. Isnuje barjer na ŭvoz u Biełaruś piva, jakoje ŭtrymlivaje bolš za 7 hradusaŭ ałkaholu. Heta zabarona była ŭviedzienaja, kab spynić impart u Biełaruś niajakasnaha macavanaha rasijskaha piva nakštałt «Doktar Dyziel». Ale isnuje šmat hatunkaŭ, što majuć vysoki hradus ałkaholu — heta i šmatlikija bielhijskija styli, heta i rasijski impierski staŭt. Heta załaty fond kraftu, i jon stanovicca niedasiažny dla biełarusaŭ! Na dadzieny momant nijakich zruchaŭ niama, choć i pahroza rasijskich mocnych hatunkaŭ faktyčna źnikła.
Usio ž situacyja ź impartam kraftavaha piva pastupova, ale źmianiajecca ŭ lepšy bok (Beer Cap apošnim časam pryvieźli da nas partyi piva lehiendarnych brovaraŭ). Vielmi šmat robić krama raźliŭnoha piva «Kropka» («Točka»), jakaja aryjentujecca na husty svaich spažyŭcoŭ. Pryvoziać da nas šmat cikavaha rasijskaha kraftaha piva.
Piva «Duda» — sumiesny pradukt biełaruskich i litoŭskich pivavaraŭ.
«NN»: Niadaŭna bačyŭ piŭny rejtynh krain Jeŭropy, dyk Biełaruś tam na adnoj z apošnich pazicyj. U nas sapraŭdy ŭsio tak kiepska?
AŁ: Kali kazać pra kancernavaje piva, to jano ničym nie horšaje, ale i nie lepšaje za anałahičnyja hatunki ŭ susiednich krainach. Kali my voźmiem «Alivaryja Ekstra» i «Šviturys Ekstra», jakija robiacca ŭ roznych krainach, ale naležać adnamu kancernu «Karłśbierh», to pa jakaści jany pryncypova nie adroźnivajucca. Zamiežniki, što pryjazdžajuć u Biełaruś, taksama nie adčuvajuć padzieńnia jakaści. U nas kancernavaje piva siaredniaj jeŭrapiejskaj jakaści. Viadoma ž, nielha paraŭnoŭvać ź Bielhijaj ci Čechijaj, ale ŭ paraŭnańni z susiedziami ŭsio nie tak kiepska.
Kali ž kazać pra kraftavaje piva, to Biełaruś adstaje ad Jeŭropy. I pa kolkaści brovaraŭ, i pa kolkaści hatunkaŭ… Zrešty, dla spažyvańnia takoha piva patrebna isnavańnie siaredniaha kłasa. U Minsku siaredni kłas nie taki vialiki.
U Biełarusi ŭsio ruchajecca napierad, ale nie takimi vysokimi tempami. Apošnim časam u hetym płanie vielmi imkliva vyrvalisia napierad Polšča i Estonija. Zatoje ŭ Litvie ŭžo niekalki hadoŭ ničoha nie źmianiajecca da lepšaha. Ukraina taksama isnuje ŭ śpiecyfičnym farmacie.
«NN»: A ŭ Rasii?
AŁ: Tam jość takija harady, jak Maskva i Sankt-Pieciarburh, ź vializnym rynkam spažyŭcoŭ kraftu. U ich ledź nie štodnia adkryvajucca novyja bary i bravarni. Heta častka haradskoj kultury.
«NN»: A ci isnuje ŭ Biełarusi takaja źjava, jak chatnija brovary?
AŁ: Naturalna, varać. Jość supołka chatnich brovaraŭ «Bonda», jość konkursy. Mahu skazać, što chatnija pivavary — heta toje, čym my možam hanarycca. Varyć piva doma dla pryvatnaha ŭžytku absalutna lehalna. U mianie jość siabry, jakija nabyli abstalavańnie i varać piva. Tut navat jość momant ekanomii. Adzinaja prablema — inhredyjenty. Možna vykarystoŭvać biełaruski soład, a voś chmiel — pieravažna pryvoziać z-za miažy. Letaś u Litvie na konkursie chatnich brovaraŭ pieramoh jakraz biełarus.
***
Artykuł nie źjaŭlajecca rekłamaj ałkaholnaj pradukcyi i adlustroŭvaje asabistaje mierkavańnie respandenta. Mierkavańnie respandenta moža nie supadać ź mierkavańniem redakcyi. Praźmiernaje ŭžyvańnie ałkaholu škodzić vašamu zdaroŭju!
