Minski chłopiec Rusłan Mirzojeŭ nabyŭ viadomaść paru hadoŭ tamu jak aŭtar amatarskich dakumientałak «Chroniki rajona». U ich biez kupiuraŭ było pakazana žyćcio i ŭmovy pracy rabočych MAZa. Na MAZie jon adbyvaŭ «chimiju», paśla trapiŭ u kałoniju — i źnik z usich radaraŭ. «Naša Niva» pacikaviłasia, čym siońnia žyvie 28-hadovy Mirzojeŭ i ŭvohule — jak składaŭsia jaho pakručasty los.
Pacan z rajona
Rusłan naradziŭsia ŭ Oršy. Jaho maci — biełaruska, baćka — azierbajdžaniec. Praŭda, baćka ŭ losie chłopca ŭdziełu nie braŭ. «Jon recydyvist, uvieś čas siadzieŭ u Rasii», — kaža Rusłan.
Maci pracavała hałoŭnym buchhałtaram. Zarablała dastatkova. Žyli nie bahata, ale i biez prablem z hrašyma.
«U škole ja byŭ trochi bujniejšy za inšych dziaciej. I jany bačyli ŭ majoj asobie niejkuju kankurencyju ci što… Ale kali ja moh dać adpor adnakłaśniku, dyk na nastupny dzień prychodzili «staršaki», łavili mianie i bili. Ja šmat atrymlivaŭ pa tvary ŭ svaim maleńkim haradku. U mianie zaŭsiody było žadańnie adpomścić», — uzhadvaje Rusłan.
Kali Mirzojevy pierajechali ŭ Minsk, chłopiec pajšoŭ u 7 kłas. Historyja sa źbićciom paŭtaryłasia.
«Ja byŭ mocny, ale nie chapała śmiełaści dać zdačy. Moža, tamu, što nie było ani baćki, ani starejšaha brata, kab jany zastupilisia? Ja zaŭsiody bajaŭsia, što mianie hurtam buduć źbivać»,— pryznajecca Rusłan.
Kab narešcie adpomścić svaim kryŭdzicielam, jon zapisaŭsia na boks. Pačało atrymlivacca.
«Ja pačaŭ chadzić pa svaim rajonie i bić usich zapar. Damohsia peŭnaj papularnaści, možna skazać, — paśmichajecca Rusłan. — Trochi padros. U maje 17 hadoŭ u nas byŭ rep-hurt «Kurasoŭščynskaje hieta», my taksama bili inšych repieraŭ — zavajoŭvali aŭtarytet. Tut byŭ haj — ciapier jaho vysiekli, pabudavali rajon Brylevičy — my źbiralisia tam, rabili impravizavany rynh, bilisia na im».
Pa słovach Mirzojeva, jany ź siabrami byli typovymi pacanami z rajona. Na tych, chto jeździŭ tusavacca ŭ centr, hladzieli jak na vorahaŭ. Kali Rusłan byŭ jašče mały, Kurasoŭščyna «vajavała» z Malinaŭkaj.
Kali jon padros, hetaje supraćstajańnie ŭžo ścichła. Ciapier vorahaŭ možna było znajści i «na svaim rajončyku». Kurasoŭščyna dzialiłasia na dźvie častki: «Łandara» i «Pcičnik». Rusłan žyŭ u «Pcičiku», ale byŭ za «Łandara».
«Adnojčy my sabrali tut dźvieście čałaviek, chacieli ŭłamić «Pcičniku», — uzhadvaje z uśmieškaj Rusłan.
Boksam Rusłan zajmaŭsia paśpiachova — 11 kłas jon skančaŭ užo ŭ vučyliščy alimpijskaha reziervu, jaho navat rychtavali na čempijanat śvietu. Sport i paciahnuŭ Rusłana za saboj — voś tolki nie ŭvierch, a ŭniz.
Narkamanam zrabiła padarožža ŭ Maroka
Rusłan kaža, što jaho siabry-repiery kuryli «travu», ale nie jon — Mirzojeŭ byŭ spartoŭcam, nie piŭ navat piva.
«Ale ja pajechaŭ na junijorski čempijanat śvietu ŭ Maroka ŭ składzie zbornaj. Tam faktyčna na kožnym rahu prapanoŭvali tanny hašyš. I ŭ našaj kamandzie byli ludzi, jakija kuryli. Jany raskazvali svaje ŭražańni. Ja padumaŭ, što hatovy pasprabavać, pakuryŭ pierad bajami… i prajhraŭ ich. Trenier byŭ u šoku, — uzhadvaje Rusłan. — A ja i nie zadumaŭsia, što mohuć być nastupstvy, kali kuryŭ. Dumaŭ, što ja supiermocny. Viesialilisia razam z tavaryšam. Darečy, jaho ŭžo zabili — patapili tut u race, chutčej za ŭsio, bo nie addaŭ pazyku za narkotyki. My ź im byli najlepšymi siabrami, jon baksiravaŭ u lohkaj vazie, ja ŭ supierciažkaj, takija słon i Mośka…»
Trochi hašyšu Rusłan pryvioz z saboj u Biełaruś. Pačaŭ sam kuryć, pradavać… Trenier pierastaŭ mieć ź im znosiny, ale Rusłana heta ŭžo nie nadta cikaviła: «Źjavilisia hrošy, było viesieła. Rep-dźvižucha, narkata, tusoŭki… Spačatku lohki «dopinh», potym ciažki — mak, amfietamin, vint….»
Pačali źjaŭlacca sudzimaści: za chulihanstva, cialesnyja paškodžańni. «Ja praciahvaŭ być bajavym hanhstaram», — paśmichajecca Mirzojeŭ.
Pieršuju «chimiju» Rusłan atrymaŭ u 20-hadovym vieku. Hod adbyvaŭ u Krupkach — pracavaŭ u fizkulturnym kompleksie padsobnikam. Ale nie skazać, kab «chimija» paspryjała vypraŭleńniu Rusłana. «Ja tam štodnia piŭ: i harełku, i «čarniła», — kaža jon.
Pakul Rusłan byŭ na «chimii», u jaho naradziłasia dačka. Jon viarnuŭsia damoŭ, kali maleńkaj Safii było paŭhoda. Mirzojevu byŭ 21 hod. Maci jaho dački — 19.
«My nie ažanilisia, choć i pasprabavali žyć razam. Ale… Jana była maładaja, ź mianie baćka byŭ anijaki, bo ja viarnuŭsia da zvyčajnaha ładu žyćcia: siabry, rep, tusoŭki… Nieŭzabavie ja daviedaŭsia, što dziaŭčyna mnie zdradziła… Heta byŭ surjozny ŭdar pa maim honary», — kaža jon.
Rusłan šukaŭ pracu. Ale «ŭspłyŭ znajomy baryha», jaki prapanavaŭ chłopcu handlavać.
«Ja pahadziŭsia. Hrošaj było šmat, ale jany lohka prychodzili i lohka sychodzili — u siamju ja asabliva ničoha nie prynosiŭ, a časam i nie chapała na žyćcio zusim»,— raspaviadaje Mirzojeŭ.
U vyniku Mirzojeŭ znoŭ stvaryŭ sam sabie prablemy: hrošy skončylisia, i jon nie prydumaŭ ničoha lepšaha, jak adabrać nočču ŭ žančyny sumačku. Na hety raz Rusłan trapiŭ na 5 hadoŭ «chimii». Spačatku pracavaŭ u Zasłaŭi padsobnikam na piłaramie. Potym jaho nakiravali na MAZ santechnikam. Na toj čas jon užo pryjšoŭ u tavarystva ananimnych narkamanaŭ — vyrašyŭ uziać siabie ŭ ruki. Dva hady Rusłan pravioŭ u ćviarozaści. Raśpisaŭsia ź dziaŭčynaj, sprabavaŭ naładzić žyćcio.
Videabłohier z zavoda
Na MAZie chapała śmiešnych momantaŭ, uzhadvaje Mirzojeŭ. Da taho ž u toj čas vielmi papularnyja byli samarobnyja videa ŭ internecie: «+100500», «Narkaman Paŭlik»…
«Nu, voś i ja vyrašyŭ pazdymać svajo. U mianie nie było mety vyklikać hramadskuju reakcyju ci pakazać, jak drenna žyvie naša dziaržava… Ja chacieŭ źniać viasiołaje videa, dy i ŭsio. Pra toje, što mohuć być prablemy, u mianie ci maich kaleh, ja nie dumaŭ»,— paciskaje plačyma Rusłan.
Jon zmantavaŭ rolik pad nazvaj «Chroniki zavoda», vykłaŭ na svajoj staroncy Ukantakcie. Nieŭzabavie videa nabyło papularnaść siarod rabočych MAZa, dajšło da načalnika cecha. Adbyŭsia skandał. Chłopca prymusili vydalić videa ź internetu. Supracoŭniki achovy zavoda navat jeździli da jaho damoŭ, sačyli, kab jon źniščyŭ videazapisy.
Rusłan padumaŭ, što, pakul jon na «chimii», videa moža jamu paškodzić i padparadkavaŭsia. Praŭda, vydaliŭ tolki zmantavanyja roliki — zychodnyja materyjały na ŭsiaki vypadak pakinuŭ.
A praz hod, kali Mirzojeŭ pieravioŭsia ŭ inšy cech, jon vyrašyŭ iznoŭ vykłaści ŭ sieciva svaje videazapisy. Voś tady jany i nabyli sapraŭdnuju papularnaść. Pačali zvanić žurnalisty.
Na chvali pośpiechu Rusłan praciahnuŭ «Chroniki zavoda» jašče i «Chronikami rajona», źniaŭšy siužet pra Kurasoŭščynu.
«Na pracy mnie skazali, kab ja pryjšoŭ da načalnika cecha. Pryjšoŭ. Tam achoŭniki: «Ty ž paklaŭsia, što ŭsio vydaliŭ!?» Nu, ja adkazvaju: «Padumaŭ, što taki dobry materyjał, čamu b nie vykłaści znoŭ…» — śmiajecca Rusłan.
Videa razyšłosia ŭ Bajnecie. Rusłan pryciahnuŭ uvahu, i za im pačali sačyć pilna. Jon sam pryznaje, što mieŭ rehularnyja parušeńni «chatniaj chimii»: prychodziŭ damoŭ nie ŭ čas, mianiaŭ pracu, nie paviedamiŭšy milicyi. Plus načalstva parekamiendavała zvolnicca z MAZa pa ŭłasnym žadańni, što Mirzojeŭ i zrabiŭ.
Z pracaj uźnikli prablemy — nichto nie chacieŭ ź im źviazvacca. Stałaje miesca znajści nie ŭdavałasia.
«Ja chacieŭ pracavać — była ž siamja, — ale ničoha nie moh adšukać. Kudy ni pojdzieš — paŭsiul pravał, paŭsiul minus. I tut jakraz dva hady majoj ćviarozaści ŭ «Ananimnych narkamanach», ja atrymlivaju miedal i na nastupny dzień zryvajusia ŭ žorstki zahuł z tavaryšam. Ja byŭ na prytonie, i heta było žorstka… Ja nie chacieŭ siadzieć na narkacie, usim nutrom adčuvaŭ heta, ale ničoha nie moh zrabić».
Na toj momant Rusłan užo viedaŭ, što znoŭ siadzie za kraty. Za parušeńni papiery pa spravie Mirzojeva pieradali ŭ sud. Pieršaje pasiadžeńnie pieranieśli: Mirzojeŭ na jaho prosta nie pryjšoŭ.
«Ja syjšoŭ u «koliva». Dumaŭ tak: spartsmien ź mianie nie vyjšaŭ, repier — taksama… Da taho ž sadzicca ŭ turmu. Tamu — pamru, dyk pamru», — kaža Rusłan. Jaho nie mahli znajści — sam jon kaža, što byŭ «na prytonach». Ale pierad nastupnym sudom, śćviardžaje Rusłan, zdaryŭsia cud.
«Maja žonka ŭbačyła son: dzie ja, z kim, navat čym zajmajusia. Jana pryjšła ŭ toj dom. A ja jakraz spuskaŭsia pa leśvicy z noŭtbukam pad pachaj — siabar prynios, my vyrašyli zakłaści i ŭziać narkaty. Ja išoŭ i dumaŭ: «Akiej, zahonim noŭt, i ja pastaŭlu sabie takuju dozu, kab mnie vyrvała hałavu». I raptam sutyknuŭsia z žonkaj».
Rusłan ličyć, što žonku pa jaho pasłaŭ Boh. Bo žonka zmahła pierakanać jaho pajechać u sud. I jon padparadkavaŭsia.
Adpačyŭ u kałonii
Na sudzie Rusłan atrymaŭ hod. Praz Vaładarku i žodzinskaje SIZA trapiŭ u «Vićbu», kałoniju ŭ Viciebskaj vobłaści.
«Ja tam adpačyŭ. Siadziełasia — vo! — Rusłan pakazvaje vialiki palec. — Da źniavolenych stavilisia narmalna. Ja pracavaŭ sanitaram u psichijatryčnym adździaleńni».
«Błatnoha» ruchu siońnia na zonie niama, — kaža Rusłan. — A ja sam nikoli nie zachaplaŭsia kryminalnaj ramantykaj. Navat kali na rajonie vyzvalalisia z turmy «aŭtarytety» i pačynali pantavacca, što voś, jon siadzieŭ, to ŭ mianie heta vyklikała sarkazm. Ja nie słuchaŭ, što mnie kazali pra niejkich tam «aŭtarytetaŭ» — a kali ŭźnikali prablemy, to prosta ich biŭ».
Padčas terminu Mirzojeŭ iznoŭ zaniaŭsia sportam. Pačaŭ sačyć za saboj, adnaviŭ formu. Navat vyjhraŭ miascovyja spabornictvy pa siłavym ekstrymie.
«Boh mianie padymie»
Pakul Rusłan siadzieŭ, jaho žonka znajšła inšaha, padała dakumienty na razvod. Što rabić dalej, jon nie viedaŭ.
«Ja viarnuŭsia ŭ baksiorskuju zału. Pravioŭ treniroŭku, adčuŭ sabie supiermocnym: ja baksiruju z maładymi, mnie lohka, mnie kruta. Nu, dumaju, usio: viarnusia ŭ prafiesijny boks, zarablu hrošaj! Nu i na radaściach nastupny dzień ja sustreŭ na prytonie… — raskazvaje Rusłan. — Padumaŭ, što kali ja taki mocny, to možna trochi i rassłabicca».
Mirzojeŭ kaža: dalej ź im adbyvałasia prosta strašnaje, nibyta pamuciŭsia rozum. Jon kidaŭsia pa rajonie, šukajučy dozu. I kali pryjšoŭ dadomu, jaho maci, viernica baptysckaj carkvy, skazała: «Usio, pajechali ŭ chryścijanski reabilitacyjny centr».
Rusłan pahadziŭsia.
«Ja pryjšoŭ, jany tam malilisia, i ja padumaŭ: nu dobra, fanatyki, moža, i mnie čymści heta dapamoža… Mnie ŭžo žyć nie chaciełasia, ja razumieŭ, što mianie treba ratavać. Pačaŭ ščyra malicca… i adbyłosia majo pieraradžeńnie, — uzhadvaje Mirzojeŭ. — Raniej ja nienavidzieŭ lubuju relihiju, z pahardaj staviŭsia da viernikaŭ. Nazyvaŭ ich siektantami. Byŭ samym zaciatym antychrystam i nienaviśnikam Chrysta. A ciapier — ja prychilnik Chrysta i jahony rab».
Rusłan z žonkaj u vobrazach Maryi i Iosifa. Ciapier Rusłan hraje ŭ amatarskich śpiektaklach na biblejskija temy, jakija staviać prychadžanie jaho carkvy.
Mirzojeŭ kaža, što ŭśviadomiŭ tam hrachoŭnaść žyćcia, pakajaŭsia. I adčuŭ lohkaść, vyzvaleńnie ad svajoj zaležnaści.
Śpiektakl na Rastvo. Rusłan z žonkaj - u centry
Rusłan pačaŭ naviedvać baptysckuju carkvu. Znajšoŭ pracu — uładkavaŭsia spačatku hruzčykam, potym — na piłaramu da znajomaha. Znajšoŭ dziaŭčynu, taksama viernicu, pabraŭsia ź joj šlubam. Niadaŭna ŭ ich naradziŭsia syn.
«Nazvali Maciejem, — kaža Rusłan. — Heta značyć «Božy dar».
Pra spartovuju karjeru Mirzojeŭ nie škaduje. Jak nie škaduje i pra svaju byłuju papularnaść videabłohiera. Ciapier kaža, što kali i vierniecca da videabłohaŭ, to heta budzie abaviazkova źviazana z relihijaj: «U žyćci niama sensu, akramia spaznańnia Boha».
Iznoŭ sarvacca Rusłan nie baicca: «Kali ja budu vieryć u Boha, heta moža i nie ŭbierahčy mianie ad pamyłki. Ale kali ja spatyknusia— Boh mianie padymie»,— kaža Rusłan.
