Pra Siarhieja Rałduhina možna skazać, što jon pražyvaje dva žyćci. U adnym ź ich, adkrytym dla śvietu, jon — pryznany majstar svajoj spravy, adzin ź viadomych vijałančelistaŭ krainy, narodny artyst Rasii i prafiesar. Ale druhaja častka jaho žyćcia da siońniašniaha dnia była schavanaja ad usich pad zaviesaj trastaŭ i ekzatyčnych afšoraŭ, jakija apieravali miljardami dalaraŭ, atrymlivali na svaje rachunki «achviaravańni» ŭ vyhladzie niezvarotnych pazyk ad najbahaciejšych biznesoŭcaŭ krainy i kantralavali dziejnaść stratehičnych pradpryjemstvaŭ Rasii.
I kali pra svaju asnoŭnuju prafiesiju Siarhiej Rałduhin, jak čałaviek, pa-sapraŭdnamu zachopleny muzykaj, vidać, hatovy raskazvać uźniosła, to svajo «druhoje žyćcio» jon abmiarkoŭvaje mienš achvotna, u čym my mahli pierakanacca, niadoŭha pahutaryŭšy sam-nasam z maestra ŭ jaho hrymiorcy.
Jak vijałančelistu ŭdałosia pabudavać takuju kałasalnuju afšornuju impieryju? Adkaz na hetaje pytańnie reparciory «Novaj haziety» znajšli ŭ chodzie sumiesnaha rasśledavańnia ź dziasiatkami žurnalistaŭ z najlepšych vydańniaŭ śvietu — Süddeutsche Zeitung, OCCRP, The Guardian, BBC, Le Monde i mnohimi inšymi. Heta rasśledavańnie doŭžyłasia bolš za hod, i mienavita jaho Dźmitryj Piaskoŭ, pres-sakratar prezidenta Rasii, anansavaŭ na hetym tydni, nazvaŭšy «infarmacyjnym ukidam suprać Uładzimira Pucina».
Najlepšy siabar prezidenta
«Vałodzia (Pucin. — Red.) Vučyŭsia razam z maim bratam. Ja žyŭ u inšym horadzie, i, kali apynuŭsia ŭ Leninhradzie, brat raspavioŭ mnie pra Voŭku. Jon pryjechaŭ da nas z bratam, i my paznajomilisia. Heta było, zdajecca, u 1977 hodzie. Sustrelisia i ŭžo nie rasstavalisia. Jon mnie prosta jak brat. Raniej, kali mnie nie było kudy dziecca, ja išoŭ da jaho i ŭ jaho spaŭ i jeŭ. Tak voś paznajomilisia», — raspaviadaŭ pra svajo znajomstva z prezidentam Rasii Siarhiej Rałduhin u hałoŭnaj knizie-bijahrafii Uładzimira Pucina «Ad pieršaj asoby».
Rałduhin — nie prosta siabra lidara Rasii, da jakich (nie zaŭsiody apraŭdana) pryličvali ŭ apošnija hady vielmi mnohich paśpiachovych ludziej u krainie, ale nasamreč — čałaviek, ź jakim źviazana mnohaje ŭ žyćci prezidenta. U knizie «Ad pieršaj asoby» Rałduhin — adzin z najbolš uzhadvanych piersanažaŭ: jon nie prosta moh nazirać za žyćciom Uładzimira Pucina zboku, ale ź junactva byŭ udzielnikam najvažniejšych padziej u losie prezidenta. Jany razam prachodzili praz vuličnyja bojki na vulicach niespakojnaha ŭ toj čas Sankt-Pieciarburha; razam chadzili ŭ samavołku, pakul Rałduhin słužyŭ u armii, i, śpiavajučy pieśni, raśsiakali pa načnym Leninhradzie na starym «Zaparožcy»; razam chadzili ŭ teatr z «pryvabnaj dziaŭčynaj Ludaj», u toj čas jašče nie Pucinaj.
«Pierad adjezdam u Niamieččynu ŭ ich Maša (pieršaja dačka Pucina. — Red.) naradziłasia. U majho byłoha cieścia była dača za Vybarham, šykoŭnaje miesca, i my, kali jaje z radzilni zabrali, pajechali tudy i ŭsio tam žyli: Vałodzia, Luda, ja z žonkaj … My, viadoma, śviatkavali naradžeńnie Mašy… Pa viečarach takija tancy ładzili…» — raspaviadaŭ Siarhiej Rałduhin, jaki staŭ chrosnym baćkam pieršaj dački budučaha prezidenta Rasii.
Siamja Uładzimira Pucina i Siarhiej Rałduhin (sprava). Fota z archivu, apublikavana ŭ knizie «Ad pieršaj asoby»
U adroźnieńnie ad inšych siabroŭ Uładzimira Pucina, jakija ŭvajšli ŭ śpis Forbes za čas jahonaha kiravańnia, pra bahaćcie Siarhieja Rałduhina da siońniašniaha dnia nie było ničoha viadoma. Choć vijałančelist i nie rabiŭ sakretu ź siabroŭstva z prezidentam, jaho adziny aktyŭ, pra jaki kazali publična, — heta minarytarnych dola ŭ AKB «Rasija», viadomym jak «bank siabroŭ prezidenta». «Ja nie biznesmien, u mianie niama miljonaŭ», — pryznavaŭsia Rałduhin u intervju The New York Times u 2014 hodzie.
Adnak dziakujučy ŭciečcy z kampanii-rehistratara Mossak Fonseca (MF) nam udałosia daviedacca, što źviazanyja ź viadomym vijałančelistam kampanii apierujuć nie prosta miljonami, a miljardami dalaraŭ: hetyja afšory mahli atrymlivać hrošy ad struktur, blizkich siamji Ratenbierhaŭ, Sulejmanu Kierymavu, Alaksieju Mordašovu. Jany zarablali dziasiatki miljonaŭ rubloŭ u dzień ad, jak ličać ekśpierty, sumniŭnych ździełak z akcyjami rasijskich dziaržkampanij; a zatym inviestavali hetyja srodki jak u kuplu stratehičnych aktyvaŭ u krainie, tak i ŭ asabistyja («zabaŭlalnyja») prajekty, źviazanyja sa svajakami i siabrami prezidenta.
Afšornaja impieryja
Kali my spytali jaho ab afšornych kampanijach z abarotam u miljardy dalaraŭ, jon nie začyniŭsia (adkrytaść, vidać, adna ź jaho hałoŭnych stanoŭčych jakaściaŭ), ale syšoŭ ad adkazu tak, jak byccam i napraŭdu nie mocna pahružany ŭ hetuju temu: «Chłopcy, ja, ščyra kažučy, ciapier nijakija kamientary nie mahu davać. Ja pavinien pahladzieć i zrazumieć, što možna kazać, što — nielha. Ja prosta bajusia davać intervju. Kali ja adnym niemcam admoviŭsia davać intervju, dyk jany napisali, što Pucin nastolki zapałochaŭ svaich znajomych i siabroŭ, što jany bajacca kazać. Voś u takim vyhladzie mianie vystaŭlajuć. Ja razumieju, što tut vielmi važnyja rečy. Zajmaješsia biznesam ci nie zajmaješsia? Adkul hrošy? Čyje? Heta ja ŭsio viedaju. Heta dalikatnyja rečy», — pahadziŭsia vijałančelist.
Tady my paviedamili maestra Rałduhinu nazvy afšornych kampanij, a taksama ich ździełki sa stratehičnym aktyvami ŭ krainie, u pryvatnaści «KaMAZam», «AŭtaVAZam», «Videa Internešnł» (klučavym hulcom na rynku TB-rekłamy), i prosta spytali, ci mieŭ jon da ich dačyńnie. «Ja byŭ źviazany z hetym biznesam daŭno-daŭno. Jašče da pierabudovy. Tak atrymałasia. I potym heta stała raźvivacca, i atrymalisia takija voś rečy. Z hetych hrošaj u tym liku subsidujecca Dom muzyki (jaki Rałduhin uznačalvaje ŭ Sankt-Pieciarburhu. — Red.). Heta pradmiet asobnaj hutarki», — skazaŭ muzyka, pakłaŭšy zapyt ad «Novaj haziety» ŭ futarał ź vijałančellu i paabiacaŭšy pahavaryć z nami praź niekalki dzion. Ale na našy telefonnyja zvanki jon zatym nie adkazaŭ.
Zrešty, miarkujučy pa dakumientach, afšory, pra jakija idzie havorka, byli zarehistravanyja nie da pierabudovy, a ŭ 2006—2009 hadach i praisnavali da 2014—2015 hadoŭ (zatym byli začynienyja). Asnoŭnymi ŭ hetaj historyi buduć čatyry kampanii, dźvie ź jakich naležali rasijskamu vijałančelistu naŭprost, astatnija — źviazanym ź im ludziam.
U pryvatnaści, Rałduhin byŭ ułaśnikam Sonnette Overseas z Brytanskich Virhinskich vyspaŭ i International Media Overseas (IMO) z Panamy. U hetych kampanijach intaresy siabra prezidenta pradstaŭlali pradprymalniki z Sankt-Pieciarburha Aleh Hordzin i Alaksandr Plechaŭ (abodva źviazany z bankam «Rasija»). Jany, u svaju čarhu, byli akcyjanierami Sandalwood Continental i Sunbarn Ltd (hł. schiemu).
Infahrafika: Naścia Hryhorjeva, admysłova dla «Novaj haziety»
Miarkujučy pa tych ździełkach, što nam udałosia adsačyć, u kožnaha z hetych afšoraŭ była svaja rola. Niejkija biez usialakaha zabieśpiačeńnia atrymlivali sotni miljonaŭ dalaraŭ ad kiprskaha RCB Bank (značnuju dolu ŭ im kantraluje dziaržaŭny VTB), a zatym raźmiarkoŭvali hetyja srodki inšym kampanijam na roznyja patreby. Inšyja vykarystoŭvalisia dla kantrolu bujnych pakietaŭ akcyj u rasijskich pradpryjemstvach. Trecija hrali rolu techničnych firmaŭ, praź jakija prahanialisia hrošy ci śpisvalisia niezvarotnyja daŭhi.
Ale razam ich možna ličyć častkaj adnoj schiemy: spravy ad ich imia viali adny i tyja ž supracoŭniki; ich dakumienty adpraŭlalisia adnym pakietam; mnohija ździełki pravodzilisia i padpisvalisia ŭ adzin dzień. I kiravalisia hetyja kampanii taksama z adnaho miesca — banka «Rasieja».
Adkul hrošy?
Miarkujučy pa dakumientach z bazy dadzienych MF, ahulny abarot pa bankaŭskich rachunkach tolki Sandalwood Continental skłaŭ kala 2 młrd dalaraŭ, a ŭ spravazdačach za 2009 hod paznačana, što košt jaje aktyvaŭ — 18 młrd rubloŭ. Abaroty inšych kampanij sa schiemy, nakolki my možam mierkavać pa dastupnych nam dakumientach, mienšyja, ale taksama vyličalisia sotniami miljonaŭ dalaraŭ. Adkul u ich takija hrošy?
Krynicy finansavańnia dla źviazanaj z Rałduhinym hrupy afšora možna ŭmoŭna padzialić na try hrupy:
a) sumnieŭnyja pazabiržavych ździełki z akcyjami najbujniejšych dziaržkampanij Rasii — «Rasnafty» i «Hazpromu»;
b) «achviaravańni» ad bujnych rasijskich biznesmienaŭ;
v) lhotnyja pazyki ad kiprskaha RCB Bank.
«Handal» akcyjami
Naprykład, u 2010 hodzie kampanija IMO, jakaja naležyć Rałduhinu, pavinna była zaklučyć ździełku na kuplu akcyj «Rasnafty» ŭ inšaj afšornaj struktury. U bazie MF jość dźvie damovy. Adna — na kuplu akcyj, a druhaja — na spynieńnie hetaha pahadnieńnia. U čym sens? Kampanija Rałduhina za zryŭ damovy tut ža atrymała kampiensacyju — 750 tysiač dalaraŭ.
Nam udałosia znajści šmat padobnych ździełak i ź inšymi kampanijami, źviazanymi ź Siarhiejem Rałduhinym. Takija apieracyi dazvalali zarablać miljony dalaraŭ prosta z pavietra. (Cikava, što taki ž sposab — nievykanańnie damovaŭ kupli-prodažu akcyj — vykarystoŭvali ašukancy ŭ «spravie Mahnickaha», kab stvaryć fiktyŭnyja abaviazacielstvy i zatym vykraści ź biudžetu padatak na prybytak.)
U niekatorych vypadkach pahadnieńni ŭsio-tki vykonvalisia, ale muzyku ŭsie roŭna raz za razam niejmavierna šancavała. Jaho kampanii kuplali akcyi rasijskich pradpryjemstvaŭ, a na nastupny dzień pradavali roŭna tyja ž pakiety roŭna tym, u kaho ich kupili ŭčora, ale sa značnym prybytkam, što dazvalała im zarablać pa 400—500 tysiač dalaraŭ. Kontrahienty Rałduhina ŭ hetych apieracyjach uvieś čas prajhravali. Imi byli kampanii, źviazanyja spačatku ź inviestycyjnym fondam «Trojka Dyjałoh», a zatym Aščadnym bankam (paśla kupli apošnim «Trojki»). U «Trojcy» i Aščadbanku admovilisia kamientavać hetyja ździełki.
Mieniedžary Siarhieja Rałduhina jak byccam napierad viedali, jak paviadzie siabie rynak i jak budzie źmianiacca košt akcyj. Ale nijakaj mahii tut niama.
Apytanyja nami ekśpierty miarkujuć, što ŭ realnaści hetyja ździełki mahli nie pravodzicca i, mabyć, tolki słužyli dakumientalnym padstavaj dla płaciažoŭ ź inšych krynic. Na karyść hetaj viersii śviedčyć i toje, što niekatoryja damovy zakryvalisia zadniaj dataj, kali vahańni rynku byli ŭžo viadomyja.
Dakumienty pa hetych ździełkach reparciory šviejcarskaj haziety Sonntagszeitung pakazali Marku Pitu, prafiesaru pa kryminalnym pravie i kryminałohii va Univiersitecie Bazela, byłomu členu Hrupy raspracoŭki finansavych mier baraćby z admyvańniem hrošaj (FATF). «Hetyja tranzakcyi vielmi padazronyja. Jany pavinny byli padniać čyrvony ściah dla banka», — skazaŭ ekśpiert.
Čamu na hetyja tranzakcyi nie reahavali banki? U vypadku ź Siarhiejem Rałduhinym heta tłumačycca prosta. Kampanii muzyki trymali hrošy ŭ zamiežnych «dočkach» rasiejskich bankaŭ, jakija, miarkujučy pa dakumientach, nie vielmi staranna vykonvali pracedury pravierki klijentaŭ.
Naprykład, kali ŭ 2014 hodzie kampanija IMO adkryvała rachunak u šviejcarskim padraździaleńni Hazprombanka, Siarhieju Rałduhinu jak bienieficyjaru nieabchodna było ŭkazać, ci źjaŭlajecca jon «piepam» (čałaviekam z palityčnymi suviaziami) abo znakam ź inšym «piepam». U abodvuch vypadkach rasijski vijałančelist adkazaŭ «nie», choć u toj čas infarmacyja ab jaho družbie z Uładzimiram Pucinym była adkryta.
Pa słovach ekśpierta Marka Pita, Hazprombank pa šviejcarskich zakonach byŭ abaviazany pravieryć śćviardžeńni Rałduhina. «Ale ja nie baču prykmiet, što heta było zroblena. U advarotnym vypadku bank, chutčej za ŭsio, admoviŭsia b adkryvać rachunak klijenta. Kali bank pryniaŭ niedakładnuju dekłaracyju ab dadzienych klijenta, to jon parušyŭ šviejcarskija zakony», — kaža Pit.
«Achviaravańni» ad biznesmienaŭ
Ździełki bujnych rasijskich pradprymalnikaŭ z kampanijami Siarhieja Rałduhina ŭ peŭnym sensie mohuć nahadać tyja, pra jakija ŭ 2010 hodzie raspavioŭ Siarhiej Kaleśnikaŭ, jaki raniej pracavaŭ ź inšymi blizkimi siabrami prezidenta Rasii. Paśla taho jak Kaleśnikaŭ pakinuŭ Rasieju, jon u adkrytym liście tahačasnamu prezidentu Dźmitryju Miadźviedzievu napisaŭ, što rasiejskija aliharchi ažyćciaŭlali achviaravańni na adras siabroŭ prezidenta, a 35% ad hetych hrošaj asiadali na afšornych rachunkach. U vypadku z Rałduhinym havorka idzie nie pra achviaravańni ŭ pramym sensie hetaha słova, ale pra płaciažy ź nievyraznaj ekanamičnaj metazhodnaściu. Voś najbolš jarkija prykłady.
U lipieni 2007 hoda kampanija Siarhieja Rałduhina Sonnette Overseas atrymała ŭ doŭh ad inšaj afšornaj struktury, Levens Trading, 6 młn doalaraŭ pad 2% hadavych. A ŭžo praz paru miesiacaŭ padakadaŭca za «ŭznaharodžańnie» ŭ 1 dalar daravaŭ hety doŭh siabru prezidenta. Levens Trading moža być źviazanaja z rasiejskim biznesmienam Alaksiejem Mardašovym: pa dadzienych JEHRIUŁ, hetaj afšornaj kampanii naležała 100% u «Sievierstal-Vtormiet».
Struktury, mabyć, blizkija Mordašovu, płacili i inšym kampanijam, źviazanym z Rałduhinym. Naprykład, u 2009—2010 hadach Sunbarn Ltd zaklučyła niekalki typavych damovaŭ na kansultacyjnyja pasłuhi na ahulnuju sumu 30 młn dalaraŭ z afšora Jabiru Consultants i Pearl Kite Trading. Pa ŭmovach hetych pahadnieńniaŭ Sunbarn Ltd pavinna była pradastaŭlać infarmacyju «pra mahčymaści inviestycyj u Rasiei». Pa mienšaj miery adzin z płacielščykaŭ, Jabiru Consultants, raniej byŭ akcyjanieram u strukturach «Sievierstali».
Alaksiej Mardašoŭ. Fota: RIA Novosti
Alaksiej Mardašoŭ zhadvaŭsia i ŭ liście Siarhieja Kaleśnikava jak adzin ź biznesmienaŭ, jakija ažyćciaŭlali achviaravańni siabram prezidenta Pucina. Alaksiej Mardašoŭ admoviŭsia abmiarkoŭvać z nami pahadnieńni ź Siarhiejem Rałduhinym.
U bazie dadzienych MF jość taksama pahadnieńni ab pradastaŭleńni pazyk kampanii Sunbarn Ltd ad troch afšornych struktur Arkadzia Ratenbierha i jaho syna Ihara. Usie jany datavanyja adnym dniom (25 krasavika 2013), pa ich umovach Sunbarn Ltd mahła atrymać ad byłoha sparynh-partniora Uładzimira Pucina pa dziudo 185 młn dalaraŭ na 10 hadoŭ pad 2% hadavych. Ale nieabchodna adznačyć, što inšych dakumientaŭ na hety kont u bazie niama, tamu nam nieviadoma, ci byli vykanany hetyja pahadnieńni, a sam Ratenbierh na pytańni «Novaj haziety» nie adkazaŭ.
Nahadajem: u 2016 hodzie Arkadź Ratenbierh zaniaŭ pieršaje miesca ŭ rejtynhu rasijskaha Forbes «Karali dziaržzakazu» z sumaj dziaržpadradaŭ — 555 młrd rubloŭ.
U vyniku tolki dźviuch składanych ździełak afšory Rałduhina atrymali prava patrabavańni na 4 młrd rubloŭ i 200 młn dalaraŭ adpaviedna, zapłaciŭšy za heta ni mnoha ni mała — 2 dalary. Jak takoje stała mahčymym?
U 2007 hodzie afšor Tokido Holdings pieradaŭ u doŭh 4 młrd rubloŭ AAT «Nacyjanalnyja telekamunikacyi» ( «NTK»), najbujniejšamu rasijskamu apierataru kabielnaha TB i internetu. U toj čas «NTK», zhodna ź ich hadavoj spravazdačaj, kantralavałasia hrupaj kampanij «Nafta» Sulejmana Kierymava. U 2008 hodzie akcyi «NTK» byli pradadzienyja «Nacyjanalnaj Miedyja Hrupie», jakaja naležyć banku «Rasieja». Adnak doŭh pierad Tokido Holdings na toj momant jašče nie byŭ zhašany.
I voś u adzin dzień, 20 vieraśnia 2010 hoda, byli ździejśnienyja dźvie ździełki: spačatku Tokido Holdings pa damovie cesii pieradała prava patrabavańnia 4 młrd rubloŭ z «NTK» inšamu afšoru — Desmin Holdings; a Desmin u toj ža dzień za 1 dalar pieradaŭ heta ž prava Sandalwood Continental, kampanii źviazanaj ź Siarhiejem Rałduhinym. U 2011—2012 hadach «NTK» byli nabyty dziaržaŭnaj kampanijaj «Rostielekom». I mienavita dziaržkampanija ŭ vyniku raźličyłasia pa starych daŭhach, zapłaciŭšy 4 młrd rubloŭ.
Prykładna takaja ž schiema była realizavana i ź inšaj pazykaj na 200 młn dalaraŭ ad toj ža kampanii Tokido Holdings. U tym ža 2010 hodzie hety doŭh taksama pierachodziŭ ad adnaho afšora da inšaha, pakul u vyniku nie dastaŭsia Sandalwood Continental. Kampanija, źviazanaja z Rałduhinym, zapłaciŭšy ŭsiaho 1 dalar, atrymała prava patrabavać 200 młn dalaraŭ.
Z nahody hetych ździełak pradstaŭnik Kierymava rastłumačyŭ, što «va ŭmovach składanych ekanamičnych realij paśla kryzisu 2008 hoda kirujučaja prajektam kampanija pryniała rašeńnie ab śpisańni rasterminoŭki płaciažu pa ździełcy, u suviazi z paharšeńniem mahčymaściaŭ raźvićcia kampanii ŭ paraŭnańni z zajaŭlenymi płanami. Ździełka zastałasia ŭ ramkach prymalnaha ŭzroŭniu dachodnaści».
Akramia taho, pradstaŭnik Kierymava paviedamiŭ, što jon, jak člen Savieta Fiederacyi, biznesam nie zajmajecca, infarmacyja ab ździełkach jamu nieviadomaja, a ź Siarhiejem Rałduhinym jon nie siabravaŭ i nie byŭ ni ŭ jakich adnosinach.
Sulejman Kierymaŭ. Fota: RIA Novosti
U bazie MF jość dakumienty i pra inšyja padobnyja vypadki. Naprykład, u 2011 hodzie IMO, jakaja naležyć Rałduhinu, za toj ža 1 dalar «kupiła» prava patrabavańnia jašče na 200 młn dalaraŭ u inšaha afšora — Ove Financial Corp. Na žal, nam nie ŭdałosia daviedacca, chto staić za hetaj strukturaj.
Bankaŭskija kredyty
Inšaj najvažniejšaj krynicaj finansavańnia afšornaj hrupy Rałduhina byli kredyty ad kiprskaha RCB Bank, jaki kantralavaŭsia dziaržaŭnym VTB. Dakumienty kažuć pra toje, što dla Sandalwood Continental ŭ 2010—2012-m była adkryta kredytnaja linija na jak minimum 650 młn dalaraŭ. Heta značyć, što afšor moh u luby momant vykarystoŭvać RCB Bank jak vielizarny hrašovy miašok, adkul u nieabchodny čas možna było dastavać srodki na finansavańnie samych roznych prajektaŭ.
Pry hetym niekatoryja kredytnyja pahadnieńni byli składzienyja takim čynam, što navat u jurystaŭ MF uźnikali pytańni pra toje, ci buduć viernutyja hrošy banku. U dakumientach vidać, što supracoŭniki MF naściarožana stavilisia da taho, ci varta naohuł padpisvać takija damovy, u jakich dakładna nie prapisany ni mety kredytu, ni paradak pahašeńnia.
Takoje ž mierkavańnie i ŭ ekśpierta pa admyvańni hrošaj Marka Pita: «U hetych kredytaŭ, vidać pa ŭsim, niama kamiercyjnych składnikaŭ. U ich nie paznačana adekvatnaje zabieśpiačeńnie, što zvyčajna prysutničaje ŭ narmalnych pahadnieńniach». I sapraŭdy: u bolšaści kredytnych dahavoraŭ, jakija jość u bazie, ni pra jakija zabieśpiačeńni havorka nie idzie — kampanija, źviazanaja z Rałduhinym, biez usiakaj ryzyki atrymlivała sotni miljonaŭ dalaraŭ ad «dački» rasiejskaha dziaržbanka. Sam bank kateharyčna admaŭlaje padobny punkt hledžańnia.
Pradstaŭnik RCB Bank zajaviŭ ICIJ, što bank u svajoj dziejnaści kirujecca ŭsimi patrabavańniami zakanadaŭstva, tamu «mierkavańnie, što RCB Bank — tak zvany «kašalok» dla vysokapastaŭlenych rasijskich čynoŭnikaŭ, nie maje pad saboj nijakich padstaŭ i nie adpaviadaje biahučamu stanovišču spraŭ». Bolš za toje, u banku zapeŭnili, što dobraachvotna pieradali zapyt ad ICIJ u orhan, jaki zajmajecca baraćboj z admyvańniem hrošaj na Kipry, dla niezaležnaha rasśledavańnia.
Na što tracili?
Častka srodkaŭ, jakija akumulavalisia ŭ afšorach, zatym inviestavalisia ŭ Rasiju. Hetyja ŭkładańni možna ŭmoŭna padzialić na dźvie hrupy — «dla adpačynku» i dla kupli stratehičnych aktyvaŭ.
Kurorty, jacht-kłuby, pałacy
U 2011 hodzie źviazanaja ź Siarhiejem Rałduhinym kampanija Sandalwood Continental vydała kala 200 młn rubloŭ dźviuma pazykami rasijskaj firmie «Azon». U hetych pahadnieńniaŭ byli «siabroŭskija» ŭmovy: adna z pazyk była na 10 hadoŭ, druhaja — na 20, i abiedźvie pad 1% hadavych.
U nastupnym hodzie, 2012-m, «Azon» staŭ ułaśnikam vialikaha ŭčastku ziamli ŭ Pryaziorskim rajonie Leninhradskaj vobłaści. Na hetym učastku raźmieščany harnałyžny kurort «Ihara». U minułym hodzie ahienctva Reuters paviedamiła, što nibyta ŭ hetym miescy ŭ lutym 2013 adbyłosia viasielle dački prezidenta.
Kurort «Ihara» / TASS
U tym ža 2011 hodzie Sandalwood Continental vydała na tych ža «džentlmienskich» umovach 40 młn rubloŭ u jakaści pazyki kampanii «Łahuna». U «Łahuny» toj ža adras, što i ŭ harnałyžnaha kurorta «Ihara». A samoj kampanii naležyć jacht-kłub na bierazie Ładažskaha voziera.
Kampanija, źviazanaja ź Siarhiejem Rałduhinym, na lhotnych umovach pradastaviła kala 50 młn rubloŭ rasijskaj firmie «Nord Chaŭz», jakoj naležali ŭčastki ziamli i haściničny kompleks u horadzie Sartavała Respubliki Karelija. Siońnia hetaj nieruchomaściu, pa dadzienych Rasrejestra, vałodaje TAA «Dača Vintera». U hetym malaŭničym miescy, na bierazie Ładahi, u asiarodździ ihličnych lasoŭ, siońnia raźmiaščajecca hatel kłasa «premium» z takoj ža nazvaj — «Dača Vintera».
Terytoryja kompleksu «Dača Vintera». Fota: aficyjny sajt hatela
Usie hetyja rasijskija kampanii tak ci inakš źviazanyja z bankam «Rasieja» i jaho saŭładalnikam Juryjem Kavalčukom. Pradstaŭniki Kavalčuka admovilisia adkazvać na pytańni ICIJ.
Stratehičnyja aktyvy
Afšornyja kampanii, źviazanyja ź Siarhiejem Rałduhinym, kantralavali doli i ŭ najbujniejšych pradpryjemstvach krainy ŭ samych roznych śfierach ekanomiki — ad vytvorčaści hruzavikoŭ da prodažu TB-rekłamy.
«Videa Internešnł» (VI) — najbujniejšy pradaviec televizijnaj rekłamy ŭ krainie. Da stvareńnia kampanii mieŭ dačynieńnie Michaił Lesin, były ministr pa spravach druku i daradca prezydenta. Nahadajem, jon niadaŭna pamior u ZŠA.
U 2010 hodzie ŭsie dziełavyja ŚMI Rasiei paviedamili, što VI pierajšła pad kantrol struktur, źviazanych z bankam «Rasieja». Hetamu nabyćciu papiaredničali zakanadaŭčyja inicyjatyvy, jakija mahli značna paŭpłyvać na rynkavy košt kampanii. U toj čas VI kantralavała 70% rekłamnaha rynku, ale zatym byli pryniatyja papraŭki da zakona «Ab rekłamie», jakija abmiežavali dolu adnaho sielera da 35%. I voś na fonie drennych navinaŭ, što zvyčajna pryvodzić da istotnaha źnižeńnia koštu aktyvu, stała viadoma, što kampaniju nabyli struktury banka «Rasieja». Ale siarod hetych struktur byli i afšory, jakija naležali Siarhieju Rałduhinu.
Što cikava: paśla taho, jak VI pierajšła da novych upłyvovych uładalnikaŭ, dachod kampanii, niahledziačy na zakanadaŭčyja abmiežavańni, nie źmienšyŭsia — prosta zamiest pramych dahavoraŭ z kanałami stali zaklučacca kansultacyjnyja pahadnieńni.
Pa dadzienych Rasstata, 20% VI naležyć kiprskaj kampanii Med Media Network. U bazie dadzienych MF jość rašeńnie adzinaha akcyjaniera Med Media Network ad 15 śniežnia 2010 h. ab nabyćci 12,5% akcyj VI za 20 młn dalaraŭ. (Kali hetaja dola była daviedziena da 20%, nam nie ŭdałosia ŭdakładnić.) Hetym adzinym akcyjanieram Med Media Network byŭ afšor IMO, bienieficyjary jakoha — Siarhiej Rałduhin. Kali IMO adkryvała rachunak u šviejcarskim Hazprambanku, Med Media Network była ŭkazana jak adzinaja «dačka» kampanii. Bolš za toje, u zajavie ab adkryćci rachunku było napisana, što Med Media Network pavinna vypłacić amal 270 młn rubloŭ dyvidendaŭ svajoj maciarynskaj struktury.
U VI na našyja pytańni nie adkazali.
Na praciahu mnohich hadoŭ bujnym pakietam akcyj u «KaMAZie» vałodała kiprskaja kampanija Avtoinvest Ltd, jakaja naležała «Trojcy Dyjałoh». U 2008 hodzie strukturam «Trojki», pa paviedamleńniach ŚMI, navat udałosia davieści svaju dolu ŭ najbujniejšym vytvorcy hruzavikoŭ u Rasiei amal da 51%. Hetaja infarmacyja ŭskosna paćviardžajecca i dakumientami z bazy MF: miarkujučy pa ich, «Trojka» z dapamohaj niekalkich schavanych pahadnieńniaŭ mahła dziejničać usiaho tolki jak ahient ŭ intaresach značna bolš upłyvovych hulcoŭ. Adnym z hetych hulcoŭ byŭ i Siarhiej Rałduhin.
Sprava ŭ tym, što z 2007 hoda «Trojka» pieradała ŭsie pravy pa kiravańni svajoj kampanijaj Avtoinvest Ltd niejkamu afšoru Avto Holdings Ltd. Pavodle pahadnieńnia, Avto Holdings atrymlivała prava ŭdzielničać u schodach akcyjanieraŭ Avtoinvest, pryznačać i zvalniać dyrektara i zabirać 95% dyvidendaŭ. Heta značyć, faktyčna adzin z asnoŭnych akcyjanieraŭ «KaMAZa» padparadkoŭvaŭsia raniej nieviadomamu afšoru. I 15% hetaha nieviadomaha afšora naležali vijałančelistu Siarhieju Rałduhinu praź jaho kampaniju Sonnette Overseas.
Bolš za toje, u Avto Holdings byŭ dziesiacihadovy apcyjon na kuplu 100% Avtoinvest: afšor, saŭładalnikam jakoha byŭ Siarhiej Rałduhin, mieŭ prava ŭsiaho za 100 tys. dalaraŭ atrymać kantrol nad adnym z najbujniejšych akcyjanieraŭ «KaMAZa».
Anałahičnyja damoŭlenaści pamiž «Trojkaj» i afšorami, źviazanymi z Rałduhinym, byli i z nahody akcyj «AŭtaVAZa». U hetych pahadnieńniach adroźnivalisia tolki daty, nazvy kampanij, doli i sumy. Ale sens zastavaŭsia tym ža: u afšoraŭ, blizkich Rałduhinu, byli pryvilejavanyja pravy na kiravańnie bujnymi pakietami akcyj u stratehičnych pradpryjemstvach krainy, na atrymańnie dyvidendaŭ i kuplu hetych pakietaŭ za śmiešnyja sumy.
U Kramli admovilisia adkazvać na pytańni, źviazanyja z hetym rasśledavańniem. Pres-sakratar prezidenta Dźmitryj Piaskoŭ sklikaŭ admysłovy bryfinh, dzie papiaredziŭ ab padrychtoŭcy, na jaho dumku, «ataki na prezidenta». «My atrymali papiery ad arhanizacyi, jakaja nazyvaje siabie mižnarodnym kansorcyumam žurnalisckich rasśledavańniaŭ, u jaki ŭvachodziać roznyja ŚMI i žurnalisty roznych krain. My ŭpeŭnienyja, što nie tolki žurnalisty, ale i pradstaŭniki inšych arhanizacyj i słužbaŭ. Jany źbirajucca ŭ bližejšyja dni ŭ FRH, ZŠA, Vialikabrytanii, Francyi, Šviejcaryi, Rasii i niekalkich inšych krainach apublikavać čarhovyja opusy, jakija my ličym vidavočnaj «zakazuchaj», — zajaviŭ Piaskoŭ.
Čałaviek, jaki viedaje Rałduhina, paćvierdziŭ nam asablivuju rolu muzykanta: «Dla vyrašeńnia apieratyŭnych, a časam niepubličnych zadač Uładzimir Pucin abapiraŭsia na koła biznesmienaŭ, asnovu jakoha składali siabry pa picierskim pieryjadzie žyćcia. Ale mnohija stracili jaho davier, skažam tak, praz svaju pražerlivaść. Prezidentu byŭ nieabchodny čałaviek, jakomu možna daviarać biez sumnieńniaŭ, kab praź jaho «doli» sačyć za realnym stanoviščam spraŭ. Akramia taho, Rałduhin nikoli ničoha nie ŭziaŭ, jaho nie vabić raskošnaje žyćcio. U našym kole jaho nazyvajuć Kniaziem Myškinym».
Inšy čałaviek z akružeńnia viadomaha rasijskaha vijałančelista na prośbu «Novaj haziety» acharaktaryzavać jaho adnym słovam adreahavaŭ vokamhnienna: «Zavicie jaho «zachavalnikam». Heta budzie dakładna».
