5 traŭnia sud Frunzienskaha rajona prysudziŭ Tarasa Avatarava da piaci hadoŭ pazbaŭleńnia voli za niezakonny abarot i kantrabandu vybuchovaha prystasavańnia. Jaho maci Ludmiła Pośpich raspaviała, čamu jaje syn u 2011 hodzie źmianiŭ proźvišča, jak pajechaŭ va Ukrainu i što pravaachoŭniki kazali siamji pra «bajavyja zasłuhi» Tarasa.
Ludmiła Pośpich.
— Ludmiła Alaksandraŭna, niahledziačy na toje, što sudovy razhlad pa spravie zavieršany, pra asobu vašaha syna mała što viadoma. Raskažycie, čym jon zajmaŭsia?
— Moj syn dva hady znachodziŭsia doma i pracavaŭ na kampjutary. Jakija jon tam pisaŭ artykuły, mnie nieviadoma. Ale toje, što jon nie byŭ złačyncam i nie moža im być, ja daju stoadsotkavuju harantyju. U internecie jon mieŭ znosiny z narodam, nie prymaŭ toje, što adbyvajecca va Ukrainie. I heta možna zrazumieć. Dla ŭsich nas heta taksama nieprymalna. My — ukraincy, maje baćki z Danieckaj i Sumskaj abłaściej, siastra žyvie ŭ Adesie.
— Čamu ŭ 2011 hodzie jon źmianiŭ proźvišča?
— Jon spačatku chacieŭ pamianiać imia. Jašče ŭ dziacinstvie adnakłaśniki ryfmavali jaho imia ź nieprystojnym słovam. Ja i padumać pra heta nie mahła, kali my vyrašali, jak jaho nazvać, bo Taras — narmalnaje ŭkrainskaje imia. Ale jaho pierakanali, što možna pamianiać i imia, i proźvišča. Tak jon staŭ Avataravym. Imia źmianić prosta nie paśpieŭ.
— A jak jon trapiŭ va Ukrainu?
— Nu jak? Sieŭ i pajechaŭ!
— Vy viedali, kudy mienavita jon adpraviŭsia i ź jakoj metaj?
— Nie, pra heta my ŭžo daviedalisia sa ŚMI i ad našych orhanaŭ, jakija raspaviali nam takoje, što vočy z arbit vyleźli.
— Što vy majecie na ŭvazie?
— Spačatku jany kazali, što syn vajavaŭ u Čačni. Ale kali ja patłumačyła, što heta niemahčyma, Tarasu na toj momant było ŭsiaho 6 hadoŭ, mnie pakazali videa, dzie čatyrochhadovy chłapčuk paŭzie pad raściažkaj i kryčyć: «Ałach Akbar!» Kazali, maŭlaŭ, ja taksama mahła tak svajo dzicia adpravić u Čačniu, ujaŭlajecie?
Potym toje ž samaje kazali pra Ukrainu, maŭlaŭ, vajavaŭ i tam. Ale moj syn znachodziŭsia va Ukrainie ŭ kastryčniku i listapadzie 2015 hoda, kali tam było pieramirje i nie było nijakich bajavych dziejańniaŭ. Pradstaŭniki ABSIE paćviardžajuć, što ni adzin biełarus nie braŭ udzieł u vajennych dziejańniach u hety vosieński pieryjad. Heta tolki Biełaruś raspaviadaje pra našaha syna takoje, što ŭvieś śviet pavieryŭ, što jon hałoŭny teraryst ŭ śviecie.
Pravaachoŭnyja orhany zajaŭlajuć, što zatrymali ci to 130, ci to 150 dobraachvotnikaŭ. Pytańnie: a chacia pra adnaho ź ich, akramia majho syna, pakazvali ŭ internecie, što prajšoŭ sud? Niama!
— Vy skazali, što Taras dva miesiacy byŭ va Ukrainie. Vy ŭ hety čas sprabavali ź im źviazacca? Ci jon vyjšaŭ z domu i nakiravaŭsia ŭ nieviadomym nakirunku?
- Moj syn — darosły čałaviek. Jon nie kazaŭ, kudy mienavita jedzie. Skazaŭ tolki, što patelefanuje, kali ŭładkujecca. Jon i raniej adjazdžaŭ — u Rasiju, na zarobki. Prajšło nie tak šmat času, my dumali, jon nie vychodzić na suviaź, tamu što vyrašaje svaje pytańni.
— Čamu vaš syn nie słužyŭ u vojsku?
— Jon šmat hadoŭ staić na ŭliku ŭ skurnym dyspansiery, u jaho dermatyt. Mienavita z hetaj pryčyny jon nie słužyŭ u vojsku. Što tyčycca nieadekvatnaści, jak pisali pra jaho ŭ internecie, to heta chłuśnia.
Spačatku ž zapuścili infarmacyju, što zatrymali psicha. Heta było spuščana źvierchu. U Śledčym kamitecie padymali hałavu navierch i kazali: «Jak JON vyrašyć, što JON skaža». Śledčy nie pasaromieŭsia spytać: «Jakoje vaša staŭleńnie da syna?» Ja spačatku navat nie zrazumieła pytańnie. «Ja dumaju, vy zaraz abaviazany admovicca ad jaho», — zajaviŭ jon mnie. Na što ja adkazała jamu: ja maci traich synoŭ. I adrazu dopyt skončyŭsia.
U internecie možna znajści dva filmy pra padziei va Ukrainie, na kadrach jość i moj syn. Ja nie dumaju, što heta vypadkova. Čałaviek paŭtara miesiaca tam znachodzicca, a pra jaho ŭžo filmy zdymajuć. Jon što, hieroj jaki-niebudź? Kaniečnie nie. Kamandzir jaho častki kazaŭ, što Taras pracavaŭ tolki na kuchni. Jon ža navat u vojsku nie słužyŭ. Prosta chacieŭ dapamahać.
— Jakim čynam? Źbirać hrošy na patreby dobraachvotnikaŭ?
— Atrymlivajecca, što tak.
— Adzin sa śviedkaŭ u sudzie zajaviŭ, što ŭ vieraśni 2015 vaš syn byŭ paranieny. Vy možacie paćvierdzić hety fakt?
— Nie, u jaho byli raściahnutyja źviazki na nazie. Lačeńnie jon prachodziŭ u Navapołacku. Tut jamu nakłali łanhiet. Nijakaha ranieńnia nie było. Heta raspaviadajuć ludzi, jakija ničoha nie viedajuć pra majho syna.
— Hety ž śviedka zajaŭlaŭ, što ŭ pierapiscy ź im Taras raspaviadaŭ, što pracavaŭ u dziaržaŭnych strukturach, u tym liku ŭ AAC. Vam što-niebudź viadoma pra heta?
— Hetaha ja nie viedaju, tamu ničoha kazać nie budu.
— A čym jon zarablaŭ na žyćcio?
— Nie viedaju.
— Vy sami razumiejecie, navošta jon prybyŭ u Biełaruś sa zbrojaj?
— Chto skazaŭ, što jon prybyŭ sa zbrojaj? Jon pryznaŭ vinu ŭ zachoŭvańni bojeprypasaŭ, tamu što adrazu nie zdaŭ milicyi hranatu. Ale jamu padkłali jaje! Ja pytałasia, čamu jon adrazu ž jaje nie vykinuŭ. Jon kazaŭ, što spałochaŭsia, nie viedaŭ, što rabić, bo na hranacie ŭžo zastalisia jaho adbitki palcaŭ.
— A ŭ broniekamizelcy navošta jon chadziŭ?
— Pačniem z taho, što broniekamizelka nie źjaŭlajecca uzbrajeńniem. Luby čałaviek maje prava jaho nadzieć i tak chadzić. Hetaja takaja teoryja: luby moža napaści, i nie daj boh, nažom zareža.
— Vam viadoma, jakija ŭ jaho byli dalejšyja płany ŭ Biełarusi?
— Jon płanavaŭ atrymać hramadzianstva Ukrainy. Dla hetaha jon i pryjechaŭ u Biełaruś — kab sabrać usie patrebnyja dakumienty.
— Vy zhodnyja z vysnovami psichołaha-psichijatryčnaj ekśpiertyzy, što ŭ vašaha syna «jość patreba ŭ pryciahnieńni ŭvahi, kryŭdlivaść, hatoŭnaść da aktyŭnaj prajavy ahresii»?
— Ja mahu takoje skazać pra ŭsich nas. Pakažycie mnie čałavieka, u jakoha nie budzie ahresii, kali jaho kryŭdziać. Jość takija ludzi? Niama!
— U sudzie Taras zajaŭlaŭ, što pakazańni jon davaŭ pad ciskam. Jon źviartaŭsia z hetaj nahody ŭ prakuraturu?
— U sudzie začytali tolki, što ŭ studzieni ŭ jaho byŭ udar plača, jamu dali dykłafienak, paśla čaho jon padpisaŭ papieru, što znachodzicca ŭ narmalnym stanie. Na hetym usio.
Chaču źviarnuć uvahu, što my byli faktyčna pazbaŭleny prava na pierapisku. Usie maje listy byli pryšytyja da spravy, listy syna ja tak i nie ŭbačyła. Spatkańni taksama davali ź ciažkaściu. 29 lutaha ja pryjechała ŭ Minsk. Potym ad Tarasa daviedałasia, što ŭ toj ža dzień jamu dali materyjały spravy dla aznajamleńnia. Na piać tamoŭ vydzielili čatyry hadziny. I skazali, padpisvaj, što aznajomiŭsia. Tut stajać tvaje baćki, inakš ty ich nie ŭbačyš.
— Na pracesie vaš syn zajaviŭ, što jamu soramna być hramadzianinam Respubliki Biełaruś. Čamu?
— Hetaja dumka ŭ jaho źjaviłasia tolki ŭ sudzie. Taras mieŭ na ŭvazie, što kali b jon nie byŭ hramadzianinam Biełarusi, jaho b nichto nie zatrymaŭ i ničoha jamu nie padkinuŭ. Ja pierakananaja, što ŭsio heta sprava — zvyčajnaja pravakacyja. Kab pakazać narodu, što budzie z tymi, chto nibyta vajuje va Ukrainie.