Paet Ihar Kananovič
Ź Iharam Kananovičam ja byŭ znajomy zavočna, amal hod. U červieni letaś jon prysłaŭ nam u redakcyju svoj pieršy tekst u rubryku «100 słovaŭ», i ja tady adrazu zrazumieŭ, što ŭ nas źjaviŭsia novy, cikavy i perspektyŭny aŭtar.
Praktyčna ŭsie teksty, jakija jon pisaŭ u hetuju rubryku, ja kvalifikavaŭ u druk. My apublikavali bolš za dvaccać Iharavych «stasłoŭjaŭ». Apošniaje, jakoje jon prysłaŭ paŭtara tydnia tamu, my publikujem siońnia. Iharu rubryka «100 słovaŭ» mocna spadabałasia. Niejak jon mnie napisaŭ: «Spačatku trochi nervuje «prakrustaŭ» farmat, a potym u śviadomaści vyśpiavaje adpaviednaja prahrama, i, ubačyŭšy nadrukavanym svajo stasłoŭje, adčuvaješ siabie pilotam, jaki tolki što efektna nakryŭ varožyja pazycyi karotkim razburalnym nalotam…».
U Ihara byŭ jarki litaraturny talent.
Kali ja daviedaŭsia, što jon vydaŭ knihu vieršaŭ i atrymaŭ bilet Sajuzu biełaruskich piśmieńnikaŭ, ja paprasiŭ jaho zapoŭnić Litankietu Svabody.
U listapadzie letaś jon zapytaŭsia mianie praz Fejsbuk: «Daŭno zadajusia pytańniem: ci jość dla čałavieka z maimi zdolnaściami, dušoj, adukacyjaj šlach u prafesijnuju žurnalistyku?»
Ja jamu tady adkazaŭ: «Na hetaje pytańnie kančatkova možacie adkazać tolki vy sami. A chutčej — dakazać svaim dziejańniem. U vas «pravilnaja» adukacyja, dobraja naziralnaść, fajny styl i ŭmieńnie vytrymlivać dystancyju da taho, pra što pišacie. Heta toje, što žurnalistu treba jak minimum. A jašče patrebny «drajv», kab šukać temy i pisać, dzień za dniom. Znajdzicie temu (mahčyma, interviju ź niekim), apracujcie jaje, pryšlicie vynik mnie i/abo Alaksandru Łukašuku — pahladzim. Kali atrymajecca, apublikujem. Siońniašniaja žurnalistyka — heta nia tolki tekst, ale i fotki dy videa, jakija možna zrabić ci to fotaaparatam, ci to mabilnikam».
Ihar staŭ nam čas ad času dasyłać svaje žurnalisckija sproby, i niekatoryja ź ich my publikavali. I płacili jamu hanarary, što, jak miarkuju, było istotna, pakolki jon nia mieŭ stałaha pracaŭładkavańnia. Ihar raniej pracavaŭ nastaŭnikam. Praca ŭ škole jamu abrydła, prytym nie davała dastatkovaha zarobku, i jon jaje kinuŭ. Paśla škoły ŭładkavaŭsia hruzčykam u mienskim hipermarkiecie. Ale i tam miesca nie nahreŭ. Napisaŭ mnie pra heta ŭ svaim styli, z zuchavataj ironijaj, za jakoj, vidać, chavaŭsia žyćciovy adčaj. Tolki što ja tady hetaha adčaju nia ŭbačyŭ: «Źbieh ad svajho kapitalista, jaki z «dobraha pana» chutka pieratvaryŭsia ŭ prahnuju pačvaru, tamu maju šmat volnaha času i pišu čaściej».
Zusim niadaŭna, kali ja byŭ na movaznaŭčaj kanferencyi ŭ Šatlandyi, Ihar prysłaŭ mnie nizku svaich vieršaŭ. Viarnuŭšysia ŭ Prahu, ja pastaviŭ hetyja vieršy na sajcie Litaratura.org. Jon vielmi abradavaŭsia hetaj publikacyi: «Ju-ch-chu! Śviata na majoj vulicy! Dziakuju za mahčymaść, Jan!». Hety dopis jon prysłaŭ mnie 11 červienia, usiaho za tydzień da svajho skačka ŭ ciamreču. Jahonyja dasłanyja vieršy, choć i sa zmročnaj padbiŭkaj, nie pradviaščali ničoha błahoha. Jon pisaŭ:
Mnie kryŭda vyjeła dušu,
A potym pierajšła na cieła…
Što dziŭna, ja iznoŭ pišu.
Što dziŭna, ja žyvy i ceły.
Namoŭlenaje pieramoh,
Pavieryŭšy ŭ budzionnaść cudu.
Na papiališčy ŭspychnuŭ Boh.
Ja jość. I ja, napeŭna, budu…
Ja nie zahladaŭ na jahony profil u Fejsbuku apošnim časam i zusim nie pradčuvaŭ, jaki nastroj byŭ u Ihara nasamreč. A ŭ Fejsbuku ŭ apošnija svaje dni jon pisaŭ inšyja vieršy i paviedamleńni, jakija siońnia čytajucca jak adnaznačnyja syhnały raźvitańnia sa śvietam. I, što asabliva baluča, jany čytajucca jak syhnały, u jakich jon šyfravaŭ svaju prośbu ab paratunku. Usie hetyja syhnały prapali ŭ štodzionnym tłumie sacyjalnaj sietki, u jakoj banalnaje i trahičnaje, podłaje i šlachietnaje, biezhustoŭnaje i rafinavanaje ŭtvaraje infarmacyjnuju dryhvu, jakaja ŭ zmozie zasmaktać vas na ŭvieś dzień i ŭ jakoj vy lohka zhubicie zdolnaść adroźnivać rospačny kryk ad ździeklivaha rohatu…
