 Prafesar Ihnacy Maścicki |
Našyja susiedzi Ukraina i Rasieja spłočvajuć baćkam dobryja hrošy za naradžeńnie svaich maleńkich hramadzianaŭ. U nas takoha pakul niamašaka, nahledziačy na haspadarčyja pieramohi.
Niadaŭna razmaŭlaŭ z adnym starym čałaviekam. Padčas hutarki toj raspavioŭ, što niekali, za Polščaj byŭ jon «chreśnikam Maścickaha». Na moj ździŭleny pohlad patłumačyŭ. Kali Ihnat Maścicki staŭsia prezydentam Polščy ŭ 1926 hodzie, dyk vydaŭ dekret, zhodna ź jakim jon budzie chrosnym baćkam kožnaha siomaha syna siamji. Adzinaj umovaj było toje, što radzina pavinna być chryścijanskaj i kryminalna nie karanaj. Heta praciahvałasia da vajny 1939 hodu. Za 13 hod Maścicki pachryściŭ hetak bolš za 500 chłopcaŭ.
Akramia honaru mieć za chrosnaha baćku samaho prezydenta, siomamu synu naležali šmatlikija inšyja pieravahi. Najpierš heta dosyć vialikaja suma hrošaj na rachunku ŭ polskim banku. Jakaja kłałasia pa naradžeńni j vydavałasia z adsotkami paŭnaletniamu. Mieli chreśniki j pryvilei biaspłatnaj navuki ŭ krainie dy za hranicaj u lubych navučalnych ustanovach, stypendyju, biespłatny prajezd i lekavańnie.
Čałaviek skardziŭsia, što ŭsie jahonyja lhoty lasnuli razam z Druhoj Rečču Paspalitaj u vieraśni 1939 hodu. Skarystacca napoŭnicu jon imi nie paśpieŭ, bo byŭ jašče padšyvancam-daškolnikam. Asabliva sakrušaŭsia pa hrošach, što lažali na rachunku. Pa paŭnahodździ musiŭ atrymać niekalki tysiač złotych. Pud žyta tady kaštavaŭ 2 złotych.
Stary cikaviŭsia, što, mahčyma, sučasnaja Polšča adnaviła tyja ilhoty, mo spłočvaje niejkija hrošy, tym chto nie paśpieŭ ich atrymać. Bo ž bolšaść chryščonych Maścickaha nie paśpieli vyraści j atrymać hrašovuju padrymku dla žyćciovaha staleńnia.
Zrazumieła, siońnia nia toj čas. Tady siamiora dziaciej u siamji było normaj, a kali Boh davaŭ ich usich synami, dyk tady j polskaja dziaržava niečym dapamahała.
Mažliva, i nam treba ŭvieści niešta takoje niezvyčajnaje. Mo i byŭ by efekt dla naradžalnaści, kab kožnaje piataje dzicia ŭ siamji chryściŭ prezydent dy harantavaŭ biaspłatnuju adukacyju, prajezd pa Biełarusi, medyčnaje starachavańnie i 1000 eŭra na rachunku.
