Sioleta zimoj uvahu biełaruskich ŚMI pryciahnuła pietycyja na sajta change.org, u joj źviartalisia da prezidenta Rasii Uładzimira Pucina z prośbaj pryznać etničnuju hrupu ćviarskich tudaŭlan biełarusami. Ahułam pad zvarotam padpisałasia bolša za 350 čałaviek.
«Naša Niva» drukavała intervju z aŭtaram hetaj pietycyi Alaksandram Ciechanoŭskim. Heta 30-hadovy mužčyna, jaki žyvie ŭ Maskvie i pracuje mieniedžaram. Školnyja kanikuły Alaksandr pravodziŭ na kanikułach u Ćviarskoj vobłaści, dzie šmat čuŭ biełaruskich słovaŭ. U stałym uzroście Ciechanoŭski pryjšoŭ da biełaruskaj samaśviadomaści.
«Nie vidać raźvićcia, raboty niama, ludzi źjazdžajuć na zarobki ŭ vialikija harady. Niahledziačy na minułaje i našu historyju heta ŭsio byccam zabyvajecca kimści. Kali b narodu tłumačyli pra jaho pachodžańnie, dumaju, mnohija prosta ździvilisia b, bo pačynajučy z savieckich časoŭ, ludziam kazali, što jany ruskija i ničym nie adroźnivajucca ad astatnich», — kazaŭ Ciechanoŭski.
Jaŭchim Karski aceńvaŭ kolkaść tudaŭlan u 45 tysiač čałaviek. Nazva pajšła ad raki Tudaŭka, abapał jakoj i žyli tudaŭlanie.
Taksama Ukantakcie dziejničała hrupa «Tudaŭlanie», jakaja naličvała niekalki sotniaŭ čałaviek. Ciapier ža supołka vydalenaja. Taksama źniščanaja staronka Ukantakcie i samoha Alaksandra Ciechanoŭskaha.
Krynicy «NN» paviedamili, što i raniej u ćviarskich aktyvistaŭ, jakija sprabavali padniać pytańnie «biełaruskaści» hetaha rehijona ŭźnikali prablemy.
U 2012-2014 hadach u vobłaści aktyŭna raźvivałasia abjadnańnie «Ćvierža». Na Kupalle da ich prychodziła da 30 čałaviek. Navat vydavaŭsia časopis «Viele».
Adnak praź niejki čas da kiraŭnika supołki pryjšli z razmovaj supracoŭniki FSB. Faktyčna paśla hetaha i pačaŭsia zaniapad, a potym i poŭnaje spynieńnie pracy supołki.
U «Našaj Nivy» taksama byli prykłady, kali paśla hutarki ab dziejnaści smalenskich biełarusaŭ imi taksama cikavilisia supracoŭniki rasijskich śpiecsłužb. Paśla čaho intervjuiry prasili vydalić publikacyi z sajta.
Nie vyklučana, što tajamničyja źniknieńni supołki Tudaŭlan, a taksama staronki Alaksandra Ciechanoŭskaha mohuć być z toj samaj sieryi.
