Asoba hreka-katalickaha arcybiskupa Jazapata Kunceviča ŭ biełaruskaj histaryjahrafii źjaŭlajecca vielmi supiarečlivaj. Pravasłaŭnyja ličać jaho voraham, jaki ździekavaŭsia ź ludziej, što nie žadali prymać jednaść z Rymam. Kataliki, naadvarot, abviaścili jaho śviatym i pryznali apiekunom stvoranaj u 1999 h. Viciebskaj dyjacezii. Biassprečna adno — Jazapat Kuncevič nie paškadavaŭ navat ułasnaha žyćcia dziela adnaŭleńnia jednaści ŭsich chryścijanaŭ.
Sioleta mnie pašancavała pabyvać u pilihrymcy da miesca pachavańnia śviatoha Jazapata Kunceviča ŭ Rymie, jakuju arhanizavaŭ ksiondz z Rasonaŭ Viačasłaŭ Barok. Nie chapaje słoŭ, kab pieradać usie maje ŭražańni ad pilihrymki, asabliva ad taho jaje momantu, kali my mieli mahčymaść pryniać udzieł u nabaženstvie ŭ hałoŭnym chramie katalikoŭ śvietu -- sabory Śv.Piatra i pamalicca la srebnaj truny z astankami śviatoha Jazapata Kunceviča. Na žal da ałtara Vasilija Vialikaha, dzie znachodziacca astanki śviatoha, achova Vatykana puściła nas usiaho tolki na niekalki chvilinaŭ, ale i hetaha času pilihrymam chapiła, kab adčuć usiu moc prysutnaści kala sapraŭdy vialikaha pakutnika. Ksiondz Viačasłaŭ Barok vykazaŭ škadavańnie, što astanki našaha biełaruskaha śviatoha, jaki ŭsio svajo žyćcio pracavaŭ u Biełarusi znachodziacca ŭ Vatykanie. Napeŭna, było b bolš spraviadlivym, kali b jany byli pachavany na jaho radzimie, i ŭsie našyja vierniki mieli b mahčymaść dostupu da ich. Dumaju, varta za heta malicca. Ale treba adznačyć, što ŭ Miorskaj parafii siońnia zachoŭvacca relikvijaryj z maščami śviatoha Jazapata, jaki byŭ tudy pieradadzieny ŭ 2004 h.
U našaj hrupie pilihrymaŭ znachodziłasia šmat pravasłaŭnych, niekatoryja ź jakich vykazvali ździŭleńnie, što Jazapata Kunceviča Kaścioł pryznaje śviatym. Sapraŭdy, jaho postać u histaryčnaj litaratury padajecca pieravažna nie ŭ samych śvietłych kolerach. Maŭlaŭ, byŭ nieciarplivy, nie škadujučy siabie, nie škadavaŭ i inšych. Vobraz śv.Jazapata, stvorany Ŭładzimieram Karatkievičam u pjesie «Zvany Viciebska», padajecca mnie šmat u čym dalokim ad realnaha. Jazapat Kuncevič pamior pakutnickaj śmierciu za toje, kab u katalikoŭ i pravasłaŭnych była adna carkva, adna viera. Jon, jak nichto inšy, užo tady razumieŭ, jaki vialiki i strašny hrech padziełu Chrystovaha Cieła, jakim, pavodle chryścijanskaha vučeńnia, źjaŭlajecca Carkva. Unija, što pa Božamu providu była zaklučanaja na biełaruskaj ziamli ŭ 1596 hodzie, na niejki čas znoŭ pryniesła jednaść chryścijanam. Raźvićcio Unii ŭ Biełarusi na pačatku XVII st. i źviazanaja mienavita ź imiem Kunceviča. Jon byŭ jaje synam, dziejačam, pakutnikam i śviatym.
...Chałodnym listapadaŭskim dniom u 1990 hodzie maładyja hreka-kataliki na čale z ajcom Siebaśćianam pasprabavali ŭstanavić kryž na dźvinskim bierazie ŭ Viciebsku, adkul kaliści skinuli niežyvoje cieła arcybiskupa. Jany pranieśli pa viciebskich vulicach kryž i abrazok z vyjavaju śviatoha Jazapata, a kali raspačali aśviačeńnie kryža na Ŭśpienskaj horcy, trapiatkuju ludzkuju uźniosłaść parušyła źjaŭleńnie milicyjanieraŭ. Tyja, vykonvajučy zahad haradzkich uładaŭ, pieraškodzili stavić kryž. Praz hod kryž u honar śviatoha Jazapata Kunceviča byŭ usio-taki pastaŭleny, ale ŭnačy tajamniča źnik...
Tym, chto ab hetym viedaje, chto razumieje, nakolki ciažki i ciarnisty byŭ šlach Carkvy na našaj ziamli, tym, chto razumieje, što takoje Biełaruś kaliści, učora i siońnia -- niachaj dadasca siły, lubovi i advahi.
