Viesieła, bo ž viasielle! Adkazna i niepradkazalna, bo adno niatrapnaje słova tamady moža pryvieści da niepradbačanych nastupstvaŭ. I sumnavata, bo ŭsio radziej na viasielli zaprašajuć babulaŭ ź dziadulami.
Za čas svajho tamadoŭstva Mikoła paśpieŭ patrapić na dva z hakam dziasiatki viasiellaŭ pa ŭsioj Biełarusi — ad viaskovych da haradzkich, ad kampaktnych studenckich da «trysta čałaviek haściej». Jak pačałosia? Jaho siabry vyrašyli pabracca šlubam i nie znajšli sabie biełaruskamoŭnaha tamadu. I jon vyrašyŭ pasprabavać siabie ŭ hetaj roli. Pieršyja viasielli adpracavaŭ zadarma dla blizkich siabroŭ, a tam i kamercyjnyja zamovy pajšli. Paśla pieršych blinoŭ sabaku źjaviŭsia dośvied. Prapanujem pozirk na sučasnaje biełaruskaje viasielle vačyma tamady. Takim čynam, viasielle — heta…
…viesieła.
Bo ž viasielle. I tamada musić być błaznam. Ale pry hetym nia varta zabyvacca na hałoŭnaje — nie zahulacca tak, što straciš hodnaść u vačach haściej, i najpierš u svaich.
Muzyka — adna z samych važnych krynicaŭ viesiałości. Mikoła pracuje nie adzin, vozić z saboj muzykaŭ, časam hości tančać pad saksafon. Kružełkavy repertuar — heta najpierš lubimaja‑nianavisnaja papsa a‑la Siardziučka, a ŭvohule — lubaja tancavalnaja muzyka.
Čym bližej da viečaru, tym mienš razborlivymi robiacca hości. I heta datyčyć nia tolki rasiejskamoŭnaj publiki. Biełaruski repertuar, na žal, nia raduje, bo na ceły viečar naźbirać paŭnavartasnuju prahramu nie atrymajecca. Častkova sytuacyju ratuje «Krambambula». Nu nie «Kałhas» ža «zetaŭski» ludziam prapanoŭvać, uśmichajecca tamada.
Mikoła źbiraje viasielny repertuar, kštałtu natatnika maładoha žaŭniera. «Darahija dzieci! Niahledziačy na toje, što ŭ vas siońnia viasielle, chaču…» — hetak raschvalavanaja maci pačała vinšavać svaich dziaciej sa šlubam.
…adkazna.
Bo adno niatrapnaje słova tamady moža pryvieści da niepradbačanych nastupstvaŭ. Treba viedać pra što možna, a pra što nia varta žartavać, naprykład, na viasielli milicyjantaŭ.
«Heta viasiołaja i adukavanaja, adekvatnaja publika. Tolki milicyjanty nia lubiać palityčnych žartaŭ. Ale z zadavalnieńniem udzielničajuć u konkursach z prymianieńniem fizyčnaj siły — adciskajucca ad padłohi, biehajuć i h.d.» — kaža małady tamada.
Čamu nia lubiać? Bo ŭ paniadziełak načalstvu moža stać viadoma, chto pieršy zaśmiajaŭsia z palityčnaha žartu. A na jakich viasiellach palityčnyja žarty «jduć»? Najlepiej usprymalisia na pradprymalnickich, zhadvaje Mikoła.
Uvohule, vielmi važna zahadzia daviedacca pra kolkasny i jakasny skład haściej. Mikoła pryhadvaje dośvied svajho znajomaha, jaki vioŭ viasielle, dzie hości dzialilisia na dźvie hrupy — baptysty i ludzi z prablemami słychu. Jak dla tamady, to nievykanalnaja misija — adny nia pjuć, druhija nia čujuć žartaŭ.
…niepradkazalna.
Akurat niepadrychtavanaść i zhulała ź Mikołam durny žart na samym pačatku jaho viasielnaj karjery.
Za kolki miesiacaŭ damoviŭsia vieści viasielle, a pra miesca nie zapytaŭsia. Kali sustreŭsia sa svajakami maładych pobač z adnoj sa stancyjaŭ metro i, siadajučy ŭ mašynu, daviedaŭsia, što jechać treba ŭ Małarycki rajon, ledź nie samleŭ ad takoj niespadziavanki.
Na miescy atrymaŭ vialikuju porcyju ŭražańniaŭ i karysnaha dośviedu. Na adnym krai stała kolki babulaŭ paŭdnia aŭtentyčna śpiavali «Horiła sosna, pałała», pobač ź imi amal nia ruchajučysia prasiedzieŭ dziaciuk u skurancy paŭźvierch śviatočnaha harnituru. Niechta raz‑poraz šukaŭ nahody dać u nos susiedu.
Tamadu amal nichto nia słuchaŭ: jahonuju litaraturnuju biełaruskuju movu paprostu nichto nie zrazumieŭ.
Akramia ŭsiaho, na lubym viasielli zaŭsiody znojdziecca chtości niezadavoleny. Choć čym — i muzyka nie takaja (nia budu ja pad takoje tančyć), i harełka niasmačnaja (u Koli na viasielli była lepšaja), i tamada nia toje havoryć (lepiej by mnie mikrafon dali).
…ciažka.
Praca tamady daje chutkija hrošy — dzie jašče možaš zarabić za viečar—druhi da dvuch sotniaŭ dalaraŭ! Ale hety zaniatak — chutčej na amatara.
I sprava tut nie ŭ adukacyi. Treba mieć peŭny talent, pačućcio taktu. Mikoła maje ŭłasnuju prahramu, jakaja, pryznajecca jon, nie vyznačajecca vyklučnaj aryhinalnaściu. Pryncypovy momant — jon zaŭsiody prapanuje vybar movy. Zahadzia składaje śpis haściej i, pa mahčymaści, ich karocieńkija charaktarystyki.
Pa jaho nazirańniach, na 90% pośpiech viečaru zaležyć ad žančynaŭ. Treba tolki padabrać admysłovy klučyk da ich — najpierš da maciarok. Mužčyny ž — samyja niepradkazalnyja. Ad ich taho i čakaj, što napjucca dy pačnuć vyśviatlać adnosiny.
Samaja ščyraja publika, viadoma ž, dzieci. I dobry indykatar pracy tamady: im kali sumna, to sumna, kali viesieła, to viesieła.
…sumna.
Bo ŭsio radziej na svaje viasielli vasiamnaccaci‑, ci dvaccacihadovyja zaprašajuć svaich babulaŭ ź dziadulami. I navat svatoŭ užo amal niama. Haradzkaja publika tradycyjaŭ nia viedaje i viedać nia choča. Ale suchoha aficyjozu na viasielli taksama nie žadaje i patrabuje cikavostak. Pry hetym, bajučysia, kab kalaryt narodny zanadta nie vytyrkaŭsia (jak ža heta — novy darahi «Mersedes» dy zierniem pasypać!), abmiažoŭvajecca asobnymi tradycyjnymi elementami.
…pazytyŭna.
Chaj i nia časta, ale ładzić naš tamada viasielli dla biełaruskamoŭnaj publiki. Jość maładyja ludzi, što prahnuć tradycyjaŭ. A samaje hałoŭnaje — im jość kaho zaprasić!
