Piša Kaciaryna Ściapanava.
A vy viedajecie, jak pachnie Biełaruś? Nie, ja kažu nie pra pach čaboru i kupalskaha vohnišča, nie pra pach chvojnaha lesu i śviežaśpiečanaha chleba, nie pra šypšynu i kvietki z Bahdanovičavaha «Vianka». Heta zanadta prosta dla taho, kab apisać pavietra, jakim napoŭniena maja kraina.
Maja Biełaruś pachnie tannaj harełkaj i ćvillu ŭ nieprapalenaj piečy, cyharetami «Pušča» i kaŭbasoj, skradzienaj ź miascovaha miasakambinata. Biełaruś pachnie sapraŭdnym žyćciom.
A vy viedajecie, jak vyhladaje Biełaruś? Nie, ja kažu nie pra klanovy listok na mapie i błandzinku ŭ nacyjanalnym ubory, nie pra lustranyja aziory i ŭśmiešlivyja tvary z kirpatymi nasami, nie pra karciny Jazepa Drazdoviča i vianok z kaniušyny. Nivodzin z hetych vobrazaŭ nie zmoža adlustravać realii žyćcia ŭ majoj krainie.
Maja Biełaruś vyhladaje, jak staraja intelihientka ŭ dyjamientach na teatralnaj premjery, jak murzataje ščaślivaje viaskovaje dziaŭčo, jak sałdat, jaki tajna adpraŭlaje sms dadomu. Nalubavacca na jaje nie mahu!
A vy viedajecie, jak hučyć Biełaruś? Nie, ja kažu nie pra śpievy sałaŭja i «Žalejku» Kupały, nie pra narodnyja pieśni i zvon ručajoŭ, nie pra sakatańnie konikaŭ u načnym poli i Irynu Darafiejevu. Usie heta zanadta cicha dla taho, kab maja kraina prysłuchałasia.
Maja Biełaruś hučyć razmovaj pra zarobki i brydkimi aniekdotami, pustymi abiacańniami na Kastryčnickaj płoščy i hałasami televiadučych nacyjanalnaha telebačańnia, jana hučyć sipatym hołasam i biazhramatnaj trasiankaj. Słuchaŭ by dy słuchaŭ…
A vy viedajecie smak Biełarusi? Nie, ja kažu nie pra śpiełyja ažyny i babuliny draniki, nie pra samahonku i samy tanny kiefir, nie pra kvas i śviatočnuju kućciu. Heta ništo ŭ paraŭnańni z majoj krainaj.
Maja Biełaruś maje smak pirahoŭ z kapustaj, jakija maci hatuje dla Paŭła Sieviarynca, papiarovaj kaŭbasy dy bulby, skradzienaj z kałhasnaha pola. Kamu smačna, kamu — nie vielmi, ale jamo.
A vy viedajecie, pa čym płača Biełaruś? Nie, ja kažu nie pra Chatyń i demahrafičnyja prablemy, nie pra kožnaha čaćviortaha i zabytych Boham dziaciej, nie pra čarnobylski žach i nie pra Kurapaty.
Maja Biełaruś płača pa śmierci Bykava i pa tych, chto nie bačyć praŭdy, pa horkich pracentach na vybarach i pierapisanych padručnikach historyi, pa pałamanych losach i pa tych, chto maryć źjechać nazaŭsiody.Moža, heta z‑za śloz u našaj siniavokaj taki pahlad?
A vy viedajecie moc Biełarusi? Nie, ja kažu nie pra kazačnych vołataŭ i asiłkaŭ, nie pra bojki chłopcaŭ na viaskovych zavułkach i nie pra pjanki tam ža, nie pra tysiačy milicyjantaŭ na vulicach i nie pra toje, jak adzin ź ich udaryŭ žonku Zavadskaha. Heta ŭsie prajhraje majoj krainie.
Maja Biełaruś mocnaja žančynami, jakija adny vychoŭvajuć dziaciej, i pieśniaj «Mahutny Boža», ludźmi, jakija vyžyvajuć biez zarobkaŭ, i tymi, chto spadziajecca na lepšaje, chłapcami, što jeduć rabić u Maskvu, i sapraŭdnymi patryjotami.
A vy viedajecie, što takoje Biełaruś? Biełaruś vaša, jaho, jaje, maja, naša. Heta kraina, dzie, zakusvajučy papiarovaj kaŭbasoj, usio roŭna zhadvajuć narodnyja pieśni i kazki pra asiłkaŭ. U našaj Biełarusi, napoŭnienaj pacham tannaj harełki, pamiatajuć tuju historyju, što zastałasia na staronkach śpisanych padručnikaŭ, jakija ŭžo nikoha ničomu nie navučać. U majoj Biełarusi pieraklučajuć kanał ź pieśniaj Darafiejevaj na naviny dziela taho, kab daviedacca, ci nie zdaryłasia čaho ŭ Maskvie, dzie pracuje syn. U našaj Biełarusi žyvuć samyja pryhožyja žančyny i samyja dužyja mužčyny.
Usio tak, jak kazaŭ Karatkievič. U našaj Biełarusi žyviom my.
* * *
Kaciaryna Ściapanava — studentka pieršaha kursa EHU. Hetaje jaje ese pieramahło na konkursie tvoraŭ «Što dla mianie jość Biełaruś», praviedzienym sajtam moladz.org u ramkach kampanii «Budźma».
