Kali hod tamu rasijskija tanki rušyli na poŭdzień praz Rokski tunel, Kreml, viadoma ž, ujaŭlaŭ, jak stanuć na dybki Jeŭropa z Amierykaj. Ale ŭžo ŭ tym, što «vajnu 08.08.08» suprać praamierykanskaha Saakašvili padtrymaje zaŭsiody bojki na antyzachodniuju rytoryku biełaruski sajuźnik, naŭrad ci chto ŭ Maskvie sumniavaŭsia.
Pa haračych śladach kaŭkazskaj vajny pasoł Rasii ŭ Minsku Surykaŭ nieciarpliva nahadvaŭ tutejšamu načalstvu pra sajuźnicki abaviazak. I navat nie ŭtojvaŭ pierśpiektyvy ŭklučeńnia Abchazii z Paŭdniovaj Asiecijaj u skład sajuznaj dziaržavy, jak tolki ich pryznaje Biełaruś. Apošniaje navat nie vyklikała sumnieńnia.
Minułyja 12 miesiacaŭ stali dla rasijskaha kiraŭnictva časam poŭnaha krušeńnia hetych aptymistyčnych raźlikaŭ. Mała za toje, što dasiul tolki Nikarahua pryznała dźvie zhadanyja respubliki. Vajna na Kaŭkazie dabiła tak zvany sajuzny prajekt i padšturchnuła Alaksandra Łukašenku da aktyŭnaj hulni na zachodnim kirunku. Jak vykazaŭsia adzin ź minskich analitykaŭ, «Łukašenka zrazumieŭ, što Rasija ŭsio ž nie papiarovy tyhr, u jaje stanie siły dy rašučaści skrucić šyju lubomu svavolnamu dziejaču na postsavieckaj prastory».
Sa svajho boku, i ES pad uražańniem udaru Maskvy pa Saakašvili rezka pierahledzieŭ paradyhmu dačynieńniaŭ z «apošnim dyktataram Jeŭropy», admoviŭšysia ad izalacyi i sankcyj. Pačałosia ŭciahvańnie Biełarusi — takoj, jakaja jość — u jeŭrapiejskuju arbitu.
U vyniku za hod zamiežnaja palityka Minska pieražyła paŭzučuju evalucyju. Siońnia aŭtarytarny lider Biełarusi davodzić svaim dypłamatam, što kraina nie musić rabić vybar pamiž adnosinami z Maskvoj i Jeŭrasajuzam. Inakš kažučy, hetyja dačynieńni adnolkava važnyja.
Paśla šmathadovych zajaŭ pra biezalternatyŭnaść Rasii jak stratehičnaha partniora heta aznačaje de-fakta pryncypovaje karektavańnie Minskam hieapalityčnaj sistemy kaardynataŭ.
Jak zaznačaje Andrej Dyńko, «hod tamu Rasija nabyła Abchaziju i Paŭdniovuju Asieciju, ale straciła Biełaruś».
Tut jość, badaj, publicystyčnaja hipierbała, ale, prynamsi, vidavočny mocny jeŭrapiejski trend krainy, katoruju mnohija navat na Zachadzie pryvykli razhladać jak pratektarat Maskvy.
Hod tamu maskoŭskija stratehi byli ŭpeŭnieny, što žorstki aŭtakrat Łukašenka nazaŭždy rassabačyŭsia z Zachadam i asudziŭ siabie na izalacyju, ampłua izhoja. Karaciej, kudy jon dzieniecca z padvodnaj łodki! Uvachodžańnie Biełarusi va «Uschodniaje partniorstva" pad patranažam ES stała dla Kramla chałodnym dušam.
Zaraz užo splalisia ŭ kłubok pryčyny i nastupstvy. Ci to ŭzmacnieńnie presinhu Maskvy prymusiła Łukašenku šukać ratunku ŭ zbližeńni ź ES, ci to, naadvarot, rasijskaje kiraŭnictva stała rezka pomścić za «zdradu»? Fakt toje, što Minsk z Maskvoj ciapier nie vyłaziać z handlovych vojnaŭ. Apafieozam stała «Vialikaja Małočnaja» (jakuju, darečy, vyjhrała Biełaruś).
Małočny kanflikt, u pryvatnaści, pryvioŭ da taho, što Łukašenka bajkatavaŭ pahadnieńnie ab Kalektyŭnych siłach apieratyŭnaha reahavańnia ADKB. Hety vuzieł Kramlu nie pašenciła raźviazać i na niefarmalnym samicie ŭ Kirhizii 31 lipienia. ADKB, zadumanaja maskoŭskimi stratehami jak instrumient upłyvu na postsavieckim absiahu dy abarony siarednieazijackaha «miakkaha padbrušša» (na «antyNATO» jon apryjory nie ciahnie), — hety prajekt ciapier kapitalna zavisaje.
Darečy, paśla «vajny 08.08.08» pryvid KSAR, hetakaha svojeasablivaha internacyjanalnaha śpiecnazu, napeŭna vyklikaje chaładok pamiž łapatkami ŭ samich partnioraŭ Kramla pa ADKB. A nu jak «starejšy brat», pasvaryŭšysia z kimści ź ich, voźmie dy ŭłupić hetym kułakom? Pavodle taho ž scenaryja, jak vojski Varšaŭskaj damovy «ratavali ad kontrrevalucyi» Čechasłavakiju ŭ 1968-m. Abo pavodle schiemy letašniaj «apieracyi pa zmušeńni Hruzii da miru».
Dyj nakont uvachodžańnia dźviuch kaŭkazskich respublik u sajuznuju dziaržavu pasoł Surykaŭ, mabyć, darma kazaŭ adkryta. Akurat hetaja pierśpiektyva i nie hreje Łukašenku, jaki kaściami laža, ale nie sastupić navat malekuły paŭnamoctvaŭ u luboj struktury. A tut atrymlivałasia b — try na adnaho.
Karaciej, siońnia ŭ hetak zvanych sajuznych dačynieńniach — kłasičnaja situacyja «kasa na kamień». U Rasii vyčerpvajucca jak resursy, tak i žadańnie subsidavać biełaruski režym za pryhožyja vočki. Łukašenka ž nie źbirajecca surjozna dzialicca z Maskvoj ni ŭładaj, ni ŭłasnaściu (što, pa vialikim rachunku, adno i toje ž).
Pry hetym nie vyklučany prahmatyčny torh z Kramlom pa asobnych pytańniach. Uvohule, jak miarkujuć mnohija palitołahi, pakul što my budziem nazirać palityku kivača. Bo Jeŭropa ź jaje demakratyčnymi idefiksami taksama nie padarunak dla Łukašenki. Ale ŭ cełym miakkaje dystancyjavańnie Biełarusi ad Rasii (i, adpaviedna, urastańnie ŭ Jeŭropu) budzie praciahvacca.
Admietna, što novy palityčny trend užo ŭvachodzić u masavuju śviadomaść biełarusaŭ: ź vieraśnia 2008 hoda pa červień 2009-ha dola hatovych prahałasavać za ŭvachodžańnie krainy ŭ ES vyrasła z 26,7 da 41,4%.
Razam z tym, pavodle mierkavańnia minskaha vajennaha ekśpierta Alaksandra Alesina, u ahladnaj pierśpiektyvie biełaruskaje kiraŭnictva praz šerah pryčyn nie stanie razryvać vajskova-stratehičnaje supracoŭnictva z Rasijaj. Ale jość takoje paniaćcie, jak cana pytańnia. Heta tyčycca, u pryvatnaści, i pahadnieńnia ab KSAR. Voś niachaj kredyt daduć, adčyniać rynki — tady, maŭlaŭ, padumajem.
Historyja «bratniaj intehracyi» śviedčyć, darečy, što lubyja pahadnieńni možna paśpiachova sabatavać i paśla padpisańnia. Dyj sama Maskva budzie vymušana pahadzicca ź niejkim redukavanym, čysta simvaličnym udziełam Biełarusi ŭ KSAR, ličyć Alesin. Tut užo Kramlu nie da raskošy, choć by abličča zachavać!
Tak što vynik «vajny 08.08.08» — heta sucelnyja nuli ŭ płanach Kramla na biełaruskim kirunku. Plus dzikija vaśmiorki ŭ kołach hetak zvanaha sajuznaha prajekta: pryjechali! Što ž da Biełarusi, to, musić, heta toj vypadak, kali niama licha biez dabra.
