Siarhiej Martynaŭ, fota Julii Daraškievič.
Jon zdavaŭsia drabniejšym i za Antanoviča, i za Łatypava, i navat za zabytaha siońnia Siańko. Ale mienavita na jaho dolu vypali łaŭry ministra, jaki znajšoŭ supolnuju movu z Zachadam. Pra Siarhieja Martynava piša Alaksandr Fiaduta.
U Siarhieja Martynava, jaki ŭznačalvaje biełaruskaje Ministerstva zamiežnych spravaŭ, — dypłom Maskoŭskaha dziaržaŭnaha instytuta mižnarodnych znosin. Całkam prystojnaja navučalnaja ŭstanova — a ŭ savieckich «nievyjaznych» umovach i zusim elitnaja. Jak patrapiŭ tudy ścipły chłopčyk, jaki naradziŭsia ŭ 1953 h. u Leninakanie, ja nie viedaju.
Jak nie viedaju i taho, čamu jaho nakiravali ŭ 1975 hodzie pracavać u MZS čužoj jamu BSSR. U našaj respublicy i ŭ składzie SSSR było ŭłasnaje ministerstva padobnaha kštałtu, jakoje ničoha nie vyrašała, adnak davała mahčymaść traplać za miažu. Ale heta tolki z punktu hledžańnia minčuka było pieravahaj. Vypusknik kuźni kadraŭ savieckaj dypłamatyi dobra razumieŭ, što Minsk — hłuchmień. Jon u marach studenckich bačyŭ siabie ŭ pasolskim mundziry, a jamu davodziłasia hibieć va ŭśviedamleńni ŭłasnaj bieśpierśpiektyŭnaści. Choć jon dobra vučyŭsia! Vyvučyŭ anhlijskuju, francuzskuju i navat suachili!
Da 1991 hoda Siarhiej Martynaŭ ciahnuŭ lamku ŭ kułuarach biełaruskaha MZSa. I ničoha jamu nie śviaciła. Stol — miesca namieśnika pradstaŭnika BSSR u AAN — była dasiahnutaja. Ale tym časam «Sajuz nieparušny» razvaliŭsia, respubliki raźbiehlisia i praca ŭ MZS nabyła sens.
Sałodki pach suvierenitetu
Piotr Kraŭčanka, stvaralnik toj mašyny, jakaja prezientuje siońnia Biełaruś na mižnarodnaj arenie, u svaich źjedlivych uspaminach apisvaje, jak ździviŭsia Viačasłaŭ Kiebič, kali zamiest prapanavanaha jamu vice‑premjerskaha partfiela Kraŭčanka paprasiŭ pasadu kiraŭnika MZS. Navošta?! Kiebič nie paśpieŭ jašče adčuć, što ŭ pavietry lotaŭ sałodki pach suvierenitetu.
U 1992 hodzie Kraŭčanka pryznačyŭ Martynava časovym pavieranym u spravach Biełarusi ŭ ZŠA. Siarhiej Mikałajevič užo pracavaŭ u Ńju‑Jorku u pradstaŭnictvie pry AAN. Pasolstva ž u Vašynhtonie tre było stvarać z nula. Martynaŭ byŭ nie pačatkoŭcam u administracyjna‑dypłamatyčnych pytańniach: siemnaccać hadoŭ pracy stajali za plačami. U 1993 hodzie starannaść Siarhieja Martynava było ŭznaharodžanaja ranham pasła. A vielmi paśpiachovy vizit prezidenta Biła Klintana ŭ Minsk 15 studzienia 1994 hoda zamacavaŭ za pasłom Biełarusi ŭ ZŠA reputacyju «daśviedčanaha i talenavitaha dypłamata». Budučynia zdavałasia amal biaschmarnaj.
Ale ŭletku taho ž 1994 hoda biełaruski narod ździejśniŭ taki rašučy vybar na karyść śvietłaha minułaha, što dobrasumlenny dypłamat Martynaŭ zavahaŭsia: a ci mieŭ jon racyju, kali idealizavaŭ suvierennuju budučyniu, a nie savieckaje minułaje? Narod — jon ža tvorca ŭłasnaj historyi. Jamu ž vidniej.
I chłopčyk ź Leninakana zastaŭsia słužyć biełaruskamu narodu.
I słužyŭ, zastajučysia pasłom Biełarusi ŭ ZŠA padčas refierendumu 1995 hoda i zamianiŭšy, u adpaviednaści z narodnym, chm‑chm, rašeńniem, histaryčnuju simvoliku na nieasavieckuju. I paśla kanstytucyjnaha refierendumu 1996 hoda jon zastavaŭsia na miescy. Jon ža dypłamat — tolki ahučvaje vybar svajho naroda.
Paśla hetaha refierendumu novy ministr Ivan Antanovič rašuča paprasiŭ prezidenta pazbavić jaho ad Valeryka Capkały na pasadzie pieršaha namieśnika kiraŭnika MZS. Na jaho miesca, pa prapanovie Antanoviča, byŭ pryznačany Martynaŭ.
I jon viarnuŭsia, jak zaŭsiody, dypłamatyčna karektny, strymany, pasivieły. Minułaje, vykonvajučaje abaviazki budučyni, bačyłasia jamu poŭnym pierśpiektyvaŭ i nahadvała arnamient na čyrvona‑zialonym dziaržaŭnym ściahu (admysłoŭcy‑etnohrafy śćviardžajuć, što arnamient hety simvalizuje cichi i mirny skon; ale — kazać surjozna nie biarusia…).
Całkam čytajcie artykuł u śviežym numary «Našaj Nivy». «NN» źjaŭlajecca ŭ kijoskach «Biełsajuzdruku» ŭ Minsku ŭ sieradu ad abiedu, u rehijonach — ad čaćviarha ranku.
A najlepš — padpisvajciesia!
