Darahija «kalinoŭcy»!
I ŭ Biełarusi, i ŭ Polščy zvacca kalinoŭcami – heta honar. Symbalična, što Biełaruś i Polšča, Biełaruś i Eŭropa, Biełaruś i demakratyja nadali vašaj prahramie salidarnaści imia Kalinoŭskaha. Kastuś Kalinoŭski i dla biełarusaŭ, i dla palakaŭ – zmahar «za našu i vašu svabodu», suprać tyranii, dziela nacyjanalnaha vyzvaleńnia. Mienavita Kalinoŭski abviaściŭ znakamity pryncyp: «Nie narod dla ŭradu, a ŭrad dla narodu!» Mienavita Kalinoŭski – aŭtar parolu, što najbolš prosta j jomista farmuluje nacyjanalnuju ideju – «Lublu Biełaruś!» Mienavita imiem Kalinoŭskaha nazvaŭ biełaruski narod centralnuju mienskuju płošču ŭ sioletnim sakviku.
Kalinoŭcy... Mnohija z vas upieršyniu sustrelisia j paznajomilisia tam, na Płoščy.
Čyn Płoščy Kalinoŭskaha staŭsia śviedčańniem mužnaści j viery biełaruskaj moładzi. Ale vy viedajecie: Płošča była nia prosta emacyjnym paryvam, nie adno ŭsploskam pratestu, a vynikam ćviordaje voli, vialikaha ciarpieńnia j maralnaj tryvałaści: zhadajcie praviły, ustalavanyja ŭ namiotavym miastečku. Žaleznaja dyscyplina. Nijakaha śpirtnoha j inšaha durmanu. Nijakaha brudu j błudu. Pačarhovaja varta. I pakul vakoł šaleła heboŭskaja niečyść, uvieś śviet bačyŭ: biełaruskaja moładź, jak i biełaruskaja budučynia – mocnaja, čystaja, hodnaja. Prahrama imia Kalinoŭskaha – heta praciah Płoščy Kalinoŭskaha. Tyja studenckija aŭdytoryi, dzie vy vučyciesia, tyja internackija pakoi, dzie vy žyviacie, tyja vulicy, pa jakich vy chodzicie – usio taja ž Płošča sumleńnia j adkaznaści.
Studenty-kalinoŭcy!
Kastusiu Kalinoŭskamu było stolki ž, kolki j vam, kali jon abdumvaŭ i rychtavaŭ nacyjanalna-vyzvolnaje paŭstańnie. Jon byŭ taki samy student, jaki taksama vučyŭsia za miežami Biełarusi – bo na radzimie, jak i ciapier, panavaŭ žorstki režym. Jamu było ŭsiaho 23, kali jon uznačaliŭ biełaruski ruch. I spoŭniłasia tolki 25, kali jaho, vydadzienaha zdradnikam, zabili akupanty.
Student Kalinoŭski achviaravaŭ svaim asabistym žyćciom dziela Radzimy. Student Kalinoŭski zdoleŭ arhanizavać šmattysiačny supraciŭ rehularnaj rasiejskaj armii j naładzić zakanśpiravanaje padpolle paśla razhromu paŭstańnia. Student Kalinoŭski zaklikaŭ adradzić vieru baćkoŭ, maryŭ pra pieramohu Biełarusi pad bieł-čyrvona-biełym ściaham Chrysta i śćviardžaŭ: «Boh stvaryŭ čałavieka, kab jon karystaŭ z volnaści spraviadlivaj». Mužnaści, ciarpieńnia j viery studenta Kalinoŭskaha śmiarotna bajałasia imeryja – i tak čakała kraina...
Kalinoŭcy!
Vašaja supolnaść zaraz – heta farpost volnaje Biełarusi na Zachadzie. Usiu tysiačahadovuju historyju nam davodziłasia nia tolki nieści aśvietu, svabodu, demakratyju j talerancyju na despatyčny, ciemrašašlny Uschod, ale j nadavać idealizmu, ciarplivaści, viery j chryścijanskaj duchovaści zaduža prahmatyčnamu, technalahičnamu Zachadu. Vialikija biełaruskija apostały hetaj biełaruskaj msisii na Zachadzie – Tadevuš Kaściuška, Adam Mickievič, Ihnat Damiejka, Stanisłaŭ Maniuška, Hienrych Siankievič. Usie hetyja vialikija biełarusy ŭžo ŭ maładości musili pakinuć Radzimu; bolšaść ź ich, jak i vy, vučylisia ŭ Polščy, i kožnaha ź ich nia tolki Biełaruś, ale j Zachad pryznali maralnymi liderami svajho času. Kali ŭsiaho niekalki biełaruskich studentaŭ u Polščy XIX stahodździa zdolnyja byli ździejśnić duchovyja pieravaroty ŭ cełych krainach – jaki tady patencyjał u niekalkich socień biełaruskich studentaŭ u Polščy ŭ III tysiačahodździ!..
Darahija kalinoŭcy!
Budźcie ž hodnyja imia Kalinoŭskaha j najmienia «biełaruskija studenty ŭ Polščy». Za vami, jak avanhardam Novaje Biełarusi, naziraje ŭvieś śviet. Vy – budučaja elita, jakaja ŭ svoj čas źmienić Biełaruś, a mahčyma, i ŭsiu Eŭropu. Tamu siarod vas niama miesca chcivaści, razbeščanaści j nacyjanalnamu biaspamiactvu.
«Kamu mnoha dadziena – z taho šmat spytana budzie», kaža Biblija.
Viadoma, adrazu składana ahledziecca j asvoicca na čužynie, u krainie svabody, dzie niama cenzury, idealohii j «linii Stalina»; i adnačasna proćma spakusaŭ. Ale ž vy nie paasobku. Jak i na Płoščy vy – razam, i ŭ hetym vašaja siła.
Tamu hałoŭnaja zadača, jakaja staić pierad vami zaraz – nie «pakaštavać usiaho, čaho niama ŭ Biełarusi», nie davieści, što «my taksama ŭmiejem viesialicca j hulać pa-słaviansku». Hałoŭnaja vaša zadača – samaarhanizavacca. Jak tady, na płoščy.
Pieršaje, što dla hetaha treba rabić – čaściej źbiracca. Vykarystoŭvajcie dla hetaha vychodnyja, daty biełaruskaha kalendara j pradastaŭlenyja arhanizatarami ŭmovy.
Druhoje – damoŭciesia pra supolnyja mety, pryncypy j praviły vašaha žyćcia ŭ Polščy. Prahrama Kalinoŭskaha – heta nie «ščaślivy bilet na Zachad», a pakul tolki avans, jaki daje vam Biełaruś i salidarnaja Eŭropa.
Treciaje – abiarycie Radu adkaznych za vykanańnie dasiahnutych vami damoŭlenaściaŭ. Arhanizujcie družynu, jakaja budzie sačyć za paradkam i nieści vartu ŭ internatach. Stvarycie ŭłasnuju infarmacyjnuju j jurydyčnuju słužby, kulturovyja j spartovyja incyjatyvy, kab u kožnaha studenta-kalinoŭca była mahčymaść dla samarealizacyi j raźvićcia. Ustalujcie kantakty ź biełaruskaj dyjasparaj u Polščy, z «salidarnaścioŭcami», ź miascovymi ŭładami, z tymi, chto dapamahaje demakratyi ŭ Biełarusi. Biełaruś čakaje ad vas aktyŭnaści j dziejańnia.
Čaćviertaje – trymajciesia biełaruskaści! Siońnia my nia majem prava vyrakacca rodnaj movy j kultury. Razmaŭlajcie pamiž saboj pa-biełarusku. Adznačajcie pamiatnyja dni dy śviat. Razam čytajcie biełaruskuju niezaležnuju presu, słuchajcie biełaruskuju muzyku, hladzicie biełaruskija filmy. Pamiatajcie parol Kalinoŭskaha: «Lublu Biełaruś!»
Narešcie, piataje. Viedajcie, što pośpiech Čechii, Prybałtyki, Serbii, Hruzii j samoje Polščy vyznačała duchovaja moc chryścijanskaha abudžeńnia. Biełarusam nielha nadalej zastavaca ŭ ciemry kamunistyčnaj dyktatury j «pravasłaŭnaha ateizmu». A toj, chto vieryć u Boha i lubić Biełaruś – jak Kalinoŭski. Damiejka, Kaściuška – biare na siabie maralny abaviazak adpaviadać.
Trymajciesia hetak, kab Biełarusi nie było za vas soramna.
Nia prosta zaviciesia «kalinoŭcami» – budźcie kalinoŭcami!
Žyviecie pa-biełarusku – bo tolki tak ŽYVIE BIEŁARUŚ!
Pavał Sieviaryniec, v.Małoje Sitna
