Jak pieravoziać tudy z Ruskaha muzieja Pieciarburha. Biełaruś nie maje šancaŭ na viartańnie.
Ministerstva kultury Rasii pryniało rašeńnie ab pieradačy abraza XII st. Połackaj Božaj Maci z fondaŭ Dziaržaŭnaha Ruskaha muzieja ŭ carkvu Alaksandra Nieŭskaha ŭ katedžavym pasiołku Kniažaje Voziera Maskoŭskaj vobłaści.
Rasparadžeńnie padpisanaje dyrektaram departamienta kulturnaj spadčyny i vyjaŭlenčaha mastactva Minkulta Rasii Ramazanam Kałojevym. Padstavaj dla rašeńnia staŭ list patryjarcha Kiryły ministru kultury Alaksandru Aŭdziejevu.
Pra hety abraz my pisali ŭ «NN» jašče ŭ 1998 hodzie ŭ artykule «Skradzieny skarb». Ikonu adny navukoŭcy datujuć XII st. i prypisvajuć vizantyjskamu majstru. Inšyja — pačatkam XIV st. i ličać, što jaje napisaŭ połacki majstar.
Pavodle pašyranaj viersii, abraz Baharodzicy Efieskaj prydbała ŭ Kanstancinopali Jeŭfrasińnia Połackaja dla carkvy Baharodzicy ŭ Połacku.
Jana pasłała pa ikonu da vizantyjskaha impieratara Manuiła Komnina słuhu z kaštoŭnymi darami. Patryjarch Kanstancinopalski Łuka błasłaviŭ pryviezieny ź Ijerusalima abraz u Safijskim sabory. Słuha Jeŭfrasińni, Michał, dastaviŭ abraz u Połack. U Biełarusi jaje stali zvać Adzihitryjaj Połackaj, Puciavodnaj. Pavodle lehiendy, mienavita hetym abrazom dabrasłaŭlali šlub Alaksandra Nieŭskaha i połackaj kniazioŭny Paraskievy ŭ 1239 h.
Z momantu zachopu Połacka vojskami Ivana Žachlivaha ŭ 1579 h. abraz źnikaje ź Biełarusi.
Maci Božaja Połackaja źjaŭlajecca ŭ XVII st. u sabory horada Tarapiec. Tamu ikonu nazyvajuć jašče «Tarapieckaj», u dadatak da starych nazvaŭ «Efieskaja», «Korsunskaja». U 1920‑ia sabor byŭ začynieny, a ikona apynułasia ŭ tamtejšym krajaznaŭčym muziei. U 1930 hodzie abraz pieradali na zachavańnie ŭ Dziaržaŭny Ruski muziej.
Maci Božaja Adzihitryja Połackaja — adzin z samych staražytnych abrazoŭ u śviecie.
Restaŭratary, jakich cytuje «Kommiersant», bjuć tryvohu: jaje «hrunt chrupki, jaho suviaź z farbavym słojem i pavałokaj asłablenaja». Heta značyć, što abraz u luby momant moža asypacca. Tamu ŭ Ruskim muziei ikonu navat nie pakazvajuć u ekspazicyi. Luboje pieramiaščeńnie śviatyni moža stać dramatyčnym jaje kancom.
A što łučyć Maci Božuju Połackuju z elitnaj padmaskoŭnaj nieruchomaściu? Prezident budaŭničaj kampanii «Sapsan», jakaja zbudavała pasiołak Kniažaje voziera, i fundatar sabora ŭ Tarapcy, dzie koliś znachodziłasia ikona, — adzin i toj ža čałaviek. Siarhiej Šmakaŭ — pravasłaŭny biznesoviec, baćka šaści dziaciej, zasnavalnik dabračynnaha fondu «Ivanava sprava».
U Kniažym Voziery na terytoryi ŭ 160 ha raźmieščanyja 720 ziamielnych učastkaŭ płoščaj ad 15 da 45 sotak kožny. Płošča katedžaŭ — ad 160 kv. m da 800 kv. m, cana — ad $820 tys. da $5,5 młn.
Kančatkovaje rašeńnie — za Dziaržaŭnym Ruskim muziejem. Historyja hetaja ilustruje składanyja ŭzajemaadnosiny biznesu i carkvy ŭ Rasii.
Aśviačeńnie carkvy Alaksandra Nieŭskaha z prydziełam u imia ikony Połackaj Božaj Maci miełasia adbycca 5 śniežnia. Šancy na jaje vyratavańnie ad pieradačy jość, kali pracedura pojdzie lehitymnym šlacham: praz restaŭracyjnuju i fondava‑zakupačnuju narady, jak heta pryniata ŭ Ruskim muziei.
A voś šancaŭ na viartańnie hetaha śviatoha abraza ŭ Biełaruś na siońnia, badaj, niama.
Heta nie adzinaja nacyjanalnaja kaštoŭnaść, stračanaja amal niezvarotna. Kryž Jeŭfrasińni Połackaj, a taksama tvory Leanarda, van Dejka, Rozy z kalekcyj biełaruskich mahnataŭ taksama byli vyviezieny ź Biełarusi, tolki paźniej, u XIX—XX stst.
