Andrej Suzdalcaŭ. Skryn videa
«Suprać Łukašenki, ale za Rasiju»
63-hadovy Andrej Suzdalcaŭ — vypusknik histaryčnaha fakulteta Dalokaŭschodniaha dziaržaŭnaha ŭniviersiteta. Jon skončyŭ aśpiranturu Vyšejšaj škoły prafsajuznaha ruchu. Da 1993 hoda pracavaŭ va ŭładzivastockim filijale hetaj ustanovy.
U 32 hady Suzdalcaŭ z uskrajku Rasii pierabraŭsia ŭ Biełaruś, dzie ŭ toj čas adbyvalisia losavyznačalnyja padziei. Premjer-ministr Viačasłaŭ Kiebič irvaŭsia ŭ prezidenty. U 1994-m bolšaść u Viarchoŭnym Saviecie adpraviła ŭ adstaŭku staršyniu, Stanisłava Šuškieviča. Praź niekalki miesiacaŭ adbylisia prezidenckija vybary, na jakich pieramoh Łukašenka.
Suzdalcaŭ staŭ zaŭvažnaj piersonaj biełaruskaha hramadska-palityčnaha dyskursu ŭ kancy 1990-ch — pačatku 2000-ch. Jon nazyvaŭ siabie «ekśpiertam Rady biaśpieki RF».
Palityčny ahladalnik «Radyjo Svaboda» Juryj Drakachrust ustrymlivajecca kazać, što Suzdalcaŭ biespasiarednie źviazany z rasijskimi śpiecsłužbami, choć takija mierkavańni ŭ biełaruskim palityčnym asiarodździ isnujuć.
Pavodle jaho, Suzdalcaŭ — pradstaŭnik «druhoha ci treciaha ešałonu ekśpiertnaj supolnaści, da słoŭ jakoha prysłuchoŭvajucca tyja, chto prymaje rašeńni», ale svajoj roli ŭ rasijskim isteblišmiencie jon pierabolšvaje.
«Jaho pazicyja była i zastajecca davoli paśladoŭnaj, — adznačaje Drakachrust. — Jaje možna acharaktaryzavać tak: suprać Łukašenki, ale za Rasiju».
Jak ekśpierta pa rasijska-biełaruskich adnosinach Suzdalcava zaprašali na kanfierencyi, miedyja prasili jaho kamientavać uzajemadačynieńni dźviuch krain.
Jon stvaryŭ analityčny centr, jaki zajmaŭsia manitorynham situacyi ŭ Biełarusi. Byŭ siabram rasijska-biełaruskaj pravaabarončaj kamisii i rychtavaŭ analityčnyja materyjały ab situacyi z pravami čałavieka ŭ krainie.
Pavodle Drakachrusta, Suzdalcaŭ sapraŭdy sočyć za situacyjaj u Biełarusi i sa svaich nazirańniaŭ robić vysnovy, u adroźnieńnie ad mnohich svaich rasijskich kalehaŭ, dla jakich Biełaruś — heta tolki Łukašenka.
Udzielničaŭ Suzdalcaŭ i ŭ palityčnych prajektach, naprykład, u pieradvybarčaj kampanii Alaksandra Kazulina.
«Jon sprabavaŭ ładzić prajekty ź biełaruskimi apazicyjanierami, jakija jamu ci jašče niekamu padavalisia cikavymi i hatovymi da dyjałohu z rasijskim kiraŭnictvam. Ale hetyja prajekty byli na dalokaj dystancyi ad Kramla», — miarkuje Juryj Drakachrust.
Pavodle jaho, Kreml pracavaŭ sa startapami. Kali Suzdalcaŭ zadumvaŭ pravodzić niešta, to rasijskija ŭłady nazirali, što z hetaha vyjdzie.
«Biełaruś — nie sajuźnik, a biełarusaŭ treba pakazalna departavać»
Suzdalcaŭ nie chavaŭ, što vystupaje za ščylnuju intehracyju Biełarusi z Rasijaj.
Pavodle jaho, apazicyja nikoli nie kultyvavała ŭ svaim asiarodździ prarasijskaha fłanha, maŭkliva pahadžajučysia z manapalizacyjaj rasijska-biełaruskich adnosin Łukašenkam.
«Usia maja dziejnaść jak palitołaha i zaklučajecca va ŭviazvańni, sšyvańni dvuch hieapalityčnych viektaraŭ, jakija panujuć, aprača trendu Łukašenki, na biełaruskim palityčnym poli — zachodniaha i ŭschodniaha, — kazaŭ jon u 2005 hodzie. — Pry dasiahnieńni niejkaha kansensusu pamiž Vašynhtonam, Brusielem i Maskvoj demakratyzacyi Biełarusi byŭ by dadzieny taki mahutny šturšok, ź jakim režym byŭ by vymušany ličycca».
Va ŭspryniaćci Suzdalcava Łukašenka byŭ i zastajecca chitrunom, jaki hulajecca ŭ intehracyju, ale realnaha zbližeńnia Biełarusi i Rasii starajecca paźbiehnuć.
«Jon duryć hałavu i tolki «babki rasijskija stryže», — vobrazna tłumačyć pazicyju rasijskaha palitołaha Juryj Drakachrust.
Pa jaho słovach, hetym padmanam Rasii Suzdalcaŭ byŭ vielmi aburany. Uvieś čas łajaŭ rasijskija ŭłady.
«Jon nastojvaŭ, što jany mielisia prymusić Łukašenku vykonvać rasijskija intaresy ci nie davać jamu hrošy. Budavać adnosiny bieź nijakich pabłažak i pasłableńniaŭ. Inšaja piersona zamiest Łukašenki mahła b pavodzić siabie inakš. I takaja pazicyja ŭ peŭnych kalidorach Kramla sustrakała razumieńnie», — adznačaje Drakachrust.
U 2006 hodzie Suzdalcaŭ prapanoŭvaŭ stavicca da Biełarusi z pazicyj radykalnaha realizmu.
«Biełaruś nam nie sajuźnik, a prosta naniaty za 7 miljardaŭ dalaraŭ u hod… ilhot… hieapalityčny łandsknecht», — kazaŭ jon, zaklikajučy pravieści pakazalnyja departacyi z Rasii biełarusaŭ.
Pavodle jaho słoŭ, Łukašenka taho času byŭ padobny da Michaiła Saakašvili, jany abodva ŭmacoŭvali samastojnaść svaich dziaržavaŭ, pravodziačy fanaberystuju, pravakacyjnuju ŭ dačynieńni da Rasii palityku.
«Suzdalcavu ŭ Biełarusi było niaŭtulna»
Suzdalcaŭ pałochaŭ Rasiju niebiaśpiekaj prychodu da ŭłady ŭ Biełarusi nacyjanalistaŭ. Tak jon nazyvaŭ prabiełaruskich palitykaŭ.
«Jon čałaviek ruski, ruskaha śvietu, i dla jaho biełaruskija nacyjanalisty — heta apanienty. Dla jaho i Łukašenka — taksama nacyjanalist. Nie našmat lepšy dla Rasii za Paźniaka. Moža, u niečym lepšy, ale ŭsio adno biełaruski nacyjanalist», — adznačaje Drakachrust.
Surazmoŭca zhadvaje hutarku z Suzdalcavym, u jakoj toj pryznaŭsia, što jamu ź biełaruskimi nacyjanalistami kamunikavać navat praściej, bo jany takija ž, jak jon, tolki ź inšym znakam.
A voś z ruskamoŭnym biełaruskim mejnstrymam jamu było składana i niaŭtulna.
«Noravy biełaruskaha ruskamoŭja pakazvali mnie, što ja im čužy, niahledziačy na toje, što havaru na adnoj movie. Prama ŭ vočy nichto ničoha nie kazaŭ, ale davali zrazumieć, što ja nie tak uśmichajusia, žartuju, nie tak reahuju na mnohija rečy. Nie tak, jak pryniata ŭ Biełarusi. Heta mianie razdražniała značna bolš, čym Viačasłaŭ Siŭčyk ci Zianon Paźniak», — pierakazvaje słovy rasijskaha palitołaha surazmoŭca.
U 2006 hodzie ŭłady anulavali Suzdalcavu dazvoł na žycharstva i zahadali pakinuć krainu. U rašeńni ab departacyi było adznačana, što hramadzianin Rasii ŭjaŭlaje niebiaśpieku nacyjanalnaj biaśpiecy Biełarusi.
«Z pryčyny ŭmiašańnia va ŭnutranyja spravy Respubliki Biełaruś», — kazaŭ pra pryčyny departacyi sam Suzdalcaŭ.
Dziejańni biełaruskich uładaŭ jon nazvaŭ pomstaj za artykuły, pryśviečanyja vybarčaj kampanii ŭ Biełarusi. U tych vybarach akurat i ŭdzielničaŭ Alaksandr Kazulin.
Staŭ «sałdatam SVA»
U 2007 hodzie Suzdalcaŭ trapiŭ u špital z padazreńniem na atručvańnie. Sam ža jon abviarhaŭ, što jaho chacieli zabić.
Admietna, što adnoj z prykmiet suviazi Suzdalcava z rasijskimi śpiecsłužbami nazvali tahačasnaje lačeńnie palitołaha ŭ vajskovym špitali ŭ Maskvie. «Aficer śpiecsłužby, chutčej za ŭsio, HRU Hienštaba Ministerstva abarony Rasii», — rabiŭ tady vysnovu hałoŭny redaktar «Savieckaj Biełarusii» Pavieł Jakubovič.
Andrej Suzdalcaŭ pa departacyi ź Biełarusi ŭładkavaŭsia ŭ Vyšejšaj škole ekanomiki.
U 2012 hodzie jon prapanoŭvaŭ, kab adukacyjnaja prahrama imia Kalinoŭskaha, pa jakoj vučylisia adličanyja ź biełaruskich VNU studenty, zapracavała ŭ Maskvie, ale jaho inicyjatyvy nie padtrymali.
Tady ž jon strašyŭ tym, što pa sychodzie z ułady Łukašenki Biełaruś atrymaje inšy aŭtarytarny režym. Samoha Łukašenku jon nazyvaŭ tvaram biełaruskaha naroda.
U 2016 hodzie Suzdalcaŭ aburaŭsia, što Biełaruś spraščaje vizavy režym ź Jeŭrasajuzam.
U 2020 hodzie Suzdalcaŭ kazaŭ, što pratesty — pačatak kanca režymu Łukašenki. Zapeŭnivaŭ, što rasijskija vojski «nie stupiać na biełaruskuju ziamlu», a infarmacyju pra hatoŭnaść Pucina dapamahčy Łukašenku nazyvaŭ vydumkami KDB.
U 2021 hod były aficer biełaruskich śpiecsłužbaŭ Ihar Makar zajaviŭ, što KDB Biełarusi nibyta płanavaŭ zabojstva Andreja Suzdalcava.
Z poŭnamaštabnym uvarvańniem Rasii va Ukrainu Suzdalcaŭ staŭ «sałdatam SVA».
Juryj Drakachrust adznačaje, što Suzdalcaŭ «absalutna dakładna i paśladoŭna padtrymlivaje palityku Kramla pa Ukrainie, ale pry hetym antyłukašenkaŭski pasył u jaho zastajecca».
I pryčym tut Bałkuniec
Andreja Suzdalcava łukašenkaŭcy nienavidziać. Jaho atakujuć prapahandysty. Azaronak, naprykład, vykazvańni Suzdalcava nazyvaje «jurlivymi fantazijami».
Pavodle addanaha łukašenkaŭca, Suzdalcaŭ sparadziŭ palitołaha Dźmitryja Bałkunca.
«Dzimka šmat hadoŭ staraŭsia ŭbić klin u adnosiny pamiž Biełaruśsiu i Rasijaj. Navodziŭ šumu ŭ prapłočanych teleefirach. Tolki voś ruski narod nie vieryŭ podłaj chłuśni», — u svajoj maniery danosiŭ z ekranu telebačańnia Azaronak.
Kali adkinuć emocyi, to ŭradženiec Słonima i vypusknik Biełaruskaj sielskahaspadarčaj akademii Bałkuniec sapraŭdy źjaviŭsia ŭ publičnaj prastory ŭ 2010-ja mienavita jak aśpirant Suzdalcava ŭ Vyšejšaj škole ekanomiki. Jon i ŭsprymaŭsia pieradusim jak vučań Suzdalcava, jaki pieraniaŭ idejnyja padychody i ŭstanoŭki nastaŭnika.
Paśla skančeńnia aśpirantury Bałkuniec zastaŭsia pracavać u Vyšejšaj škole ekanomiki. Jon staŭ ekśpiertam pa Biełarusi z prarasijskimi pazicyjami.
U 2020-m na BT pakazvali dopyty-intervju Juryja Vaskrasienskaha, padčas jakich toj raskazvaŭ, što sustrakaŭsia ŭ Maskvie adrazu i z Suzdalcavym, i z Bałkuncom, jakija cikavilisia biełaruskimi pratestami. Palitołahi farsili suviaziami z rasijskimi ŭładami.
Urešcie na Dźmitryja Bałkunca ŭ Biełarusi raspačali kryminalnuju spravu za «abrazu Łukašenki». Bałkuniec, u adroźnieńnie ad Suzdalcava, adrazu źjechaŭ z Rasii, bo nie ličyŭ jaje biaśpiečnaj dla siabie, i asieŭ u Jeŭrasajuzie.
U emihracyjnych asiarodkach biełaruskaj apazicyi Bałkuniec maje sumnieŭnuju reputacyju. Za jaho dziejańniami vidać biaskoncyja sproby patapić kamandu Śviatłany Cichanoŭskaj.
Dźmitryj Bałkuniec
«Naša Niva» — krynica jakasnaj infarmacyi i bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆ «NN»Hladzicie taksama:
U Nacyjanalny saviet Capkała i Karač uvajšli 17 čałaviek. Chto hetyja ludzi?
Suzdalcaŭ pra admovu Łukašenki jechać 9 Maja ŭ Maskvu: «Heta ŭdar nižej pojasa dla Pucina»
«Biełarus biełarusu biełarus». Marzaluk u Azaronka cytavaŭ Vitolda Ašurka
https://nashaniva.com/333928