Heta nie Afhanistan. Heta mocnaja i kvitniejučaja. Hlinnaje Dokšyckaha rajona. Fota Kastusia Šytala.
Padjazdžaju da vioski Hlinnaje, što na ŭschod ad Dokšyc.Vioska vialikaja — nasielnictva pad paŭtysiačy čałaviek. Pasiarod Hlinnaha stajać try pustyja dvuchpaviarchoŭki — kolišnija saŭhasnyja damy, daŭno pakinutyja žycharami.
Kala dvuchpaviarchovak pałaje vohnišča. Viaskoŭcy vysiakajuć chmyzy i spalvajuć na ahni. Karcinka.
Padychodžu. Dastaju fotaaparat.
Starajusia vybrać najbolš udałyja rakursy i zdymaju ludziej za pracaj.
Praź niejki čas mužčyna kaža: «Chopić tabie tut zdymać».
Nie reahuju. Potym jon kaža toje ž znoŭ.
Praz paru chvilin padyšła da mianie žančyna. Jak vyśvietliłasia potym — staršynia Biarezinskaha sielskaha savieta Valancina Ivanaŭna Kurhiej. «Pokažitie dokumienty!» Pradjaŭlaju paśviedčańnie siabra Biełaruskaj asacyjacyi žurnalistaŭ. «A čto eto za orhanizacija?» — zapytvaje čynoŭnica. — «Heta karparatyŭnaja arhanizacyja, jakaja abjadnoŭvaje žurnalistaŭ». — «Eto beneef? — nie sunimajecca žančyna. — Pokažitie udostovierienije jeŝio raz, ja nie zapomniła vašu familiju. Ja dołžna soobŝiť o vas v rajispołkom». — «Navošta?» — ździŭlajusia ja. — «My dołžny soobŝať v rajispołkom obo vsiech, kto fotohrafirujet», — čuju ŭ adkaz.
Admaŭlajusia druhi raz pakazvać paśviedčańnie i adychodžu. Za śpinaj čuju, jak staršynia sielsavieta kaža: «Jeho siuda zasłali. On iz beneef. Jemu za eto zapłatili», — kaža staršynia sielsavieta. Čuju, jak chtości prapanavaŭ vyklikać milicyju.
Idu dalej pa viaskovaj vulicy. Mianie abhaniaje sielsaviecki «žyhulonak». Chviliny praź dźvie viartajecca. Pobač z kiroŭcam siadzić učastkovy milicyjant. «Žyhulonak» spyniajecca. Učastkovy prosić sieści ŭ mašynu. Zapytvajecca, navošta ja fatahrafuju ŭ vioscy dy prosić pradjavić dakumanty. Pahladzieŭ moj pašpart i paśviedčańnie siabra BAŽ'u i vyjšaŭ z mašyny, kab patelefanavać u RAUS.
Zapytvaju tym časam ŭ pilnaha sielsavietčyka: «Navošta Vy vyklikali milicyjanta?». — «A čamu vy pierad prezidenckimi vybarami razvaliny fatahrafujecie? A raptam vy z beneef?», — kaža toj. — «A što, kali b ja navat byŭ i z BNF? Heta ž aficyjna zarehistravanaja partyja», — zapytvaju.
Maŭčać.
Učastkovy viartajecca i biarecca pierapisvać maje pašpartnyja źviestki. Potym patrabuje, kab ja vydaliŭ zdymki. Admaŭlajusia vydalać. Chviliny dźvie spračajemsia, i ŭrešcie adpuskaje mianie.
Bolšaja častka pravincyjnych čynoŭnikaŭ i prostych hramadzianaŭ nikoli nie sutykalisia ni ź jakimi žurnalistami, akramia karespandentaŭ «rajonki». Nie bačyli siabraŭ nijakich partyj i hramadskich arhanizacyj, akramia «Biełaj Rusi» i BRSM'a.
I tamu zajezdžy dzivak, jaki fatahrafuje žyćcio ź niepryvabnych rakursaŭ, źbiraje podpisy za niezaležnych kandydataŭ, raspaŭsiudžvaje niedziaržaŭnyja haziety, adrazu vyklikaje naściarožanaść.
Vorah? Zajmajecca «antydziaržaŭnaj dziejnaściu»?
Voś takaja atmaśfiera dla «svabodnych vybaraŭ».