Jość adna rysa, jakaja abjadnoŭvaje biełaruskich nacyjanalistaŭ i amataraŭ savieckaj ideałohii. Heta nieprymańnie polskaj spadčyny ŭ Zachodniaj Biełarusi.Čas, kali miaža z Polščaj prachodziła pamiž Iviancom i Mienskam dla vialikaj kolkaści pradstaŭnikoŭ biełaruskaj nacyjanalnaj intelihiencyi ŭjaŭlajecca tolki jak pieryjad nacyjanalnaj trahiedyi i padziełu biełaruskaha naroda na dźvie častki. Dla prychilnikaŭ Biełarusi savieckaj (a navat i balšavickaj), heta čas vostraha supraćstajańnia maładoj sacyjalistyčnaj dziaržavy z buržuaznaj i varožaj Polščaj. Čas, kali ŭsie palaki byli vorahami prosta tamu, što jany palaki.
U sučasnaj Polščy taksama dastatkova prychilnikaŭ nacyjanalistyčnych i ultrakansiervatyŭnych idej, jakija b prahnuli viarnuć Hrodna, Pinsk, Ivianiec i Vałožyn. Adnak dla bolšaści palakaŭ i polskich historykaŭ mižvajennaja Zachodniaja Biełaruś usiaho tolki pradmiet dla sientymientalnaj nastalhii.
Mienavita ŭ takim styli napisanaja praca Tomaša Hłavinskaha «Zabyty harnizon», pryśviečanaja ivianieckamu Korpusu achovy pamiežža — admysłovaj słužbie, stvoranaj polskimi ŭładami dla achovy ŭschodniaj miažy i papularyzacyi polskaha nacyjanalnaha ruchu ŭ Zachodniaj Biełarusi. Aŭtar śviadoma ŭnikaje palityčnaha kantekstu, malaŭniča raskazvajučy ab štodzionnym žyćci harnizonu i ŭsiaho miastečka, tamu kniha budzie karysnaj u pieršuju čarhu dla krajaznaŭcaŭ i daśledčykaŭ mižvajennaha pieryjadu historyi Zachodniaj Biełarusi.
A nacyjanalisty i prychilniki «vialikaj słavianskaj idei» znojduć za što pakrytykavać publikacyju. Dla hetaha jaje treba nabyć i pračytać. Zrabić heta možna ŭ niezaležnych raspaŭsiudnikaŭ i bujniejšych kniharniach stalicy.
***
Hłavinski Tomaš, Zabyty harnizon, Adździeły Korpusa achovy pamiežža ŭ Iviancy ŭ 1924 — 1939 hadach. — Biełastok, Biełaruskaje histaryčnaje tavarystva; Vilnia, Instytut biełarusistyki, — 2011, 142 s.
Zamović knihu možna, naprykład, tut
