Va ŭmovach, kali praviadzieńnie litaraturnych imprezaŭ u našaj krainie zrabiłasia prablematyčnym dziela cisku ŭładaŭ, Internet pa sutnaści stanovicca adzinym miescam, dzie biełaruski piśmieńnik moža, nie azirajučysia na dźviery, spakojna pahutaryć z čytačom. Da taho ž, «žyvyja dziońniki» dajuć litarataru mahčymaść havaryć z čytačami kolki zaŭhodna i kali zaŭhodna, kali niepasredny vystup pierad aŭdytoryjaj ci sustreča ź joju, tak by mović, u časopisna‑hazetnaj prastory majuć pačatak i kaniec. (U svoj čas Maksim Bahdanovič vielmi škadavaŭ, što dziela abmiežavańnia hazetnaj płoščy ŭ «Našaj Nivie» nielha drukavać artykułaŭ pamieram bolš za 5—6 staronak).
Nia budziem zabyvacca taksama, što «žyvyja dziońniki» piśmieńnikaŭ mohuć redahavać tolki jany sami, i poŭnaja adsutnaść dyktatu redaktaraŭ, vydaŭcoŭ i litaraturnych krytykaŭ u Internet‑prastory niekatorym tvorcam mastackich kaštoŭnaściaŭ pryjšłasia daspadoby. Dyj i čytačy ad źjaŭleńnia piśmieńnickich «žyvych dziońnikaŭ», zdajecca, tolki vyjhrali: ciapier jany majuć unikalny šaniec zazirnuć u tvorčuju labaratoryju litarataraŭ, daviedacca, nad čym jany pracujuć, pakinuć svoj vodhuk ci paviedamleńnie. I navat abmierkavać sa samimi piśmieńnikami detali ich pryvatnaha žyćcia. Prykładam, paraić Juhasi Kaladzie, jakija biełaruskija pradukty charčavańnia lepš nikoli nie nabyvać; napisać Adamu Hlobusu, chto lepš atrymaŭsia na zdymku — jon sam ci jahonaja žonka.
Adnak u čytacka‑piśmieńnickim asiarodździ Biełarusi niamała i tych, chto ličyć, što ludzi, jakija stvarajuć i čytajuć «žyvyja dziońniki», imknucca tolki nahadać pra siabie, vypchnucca na «piaredni plan». Niama, kažuć jany, u tych błohach ščyraści, a tolki «otkrovienija», hłupstvy, bałbatnia, łajanka. I adznačajuć, što karystalniki livejournal.com nahadvajuć im udzielnikaŭ reality‑šoŭ, jakija dazvalajuć nazirać za saboj kožnamu achvotnamu i imknucca lubymi srodkami va ŭsim pieraŭzyści astatnich hulcoŭ. Darečy, niekatoryja piśmieńniki — stałyja aŭtary «žyvych dziońnikaŭ» — uskosna paćviardžajuć hetyja słovy, raz‑poraz demanstrujučy svaju stomu ad štodzionnaha znachodžańnia ŭ virtualnaj prastory poruč z natoŭpam hrafamanaŭ dy vyčvarencaŭ i mižvoli prychodziačy da vysnovy, što litaratura i «virtualnyja» dziońniki — niesumiaščalnyja. Jamčej za ŭsich hetuju dumku vykazaŭ Uładzimier Ściapan: «Internetaŭskija teksty dvojčy nie čytajuć» (post ad 19.02.2007).
A jak miarkujecie vy?
