Vajskovy inžynier Ruže de Lil napisaŭ budučy himn Francyi za adzin viečar – 25 krasavika 1792 hoda. Spačatku pieśnia zvałasia “Vajskovy marš Rejnskaha vojska”.
30 lipienia ŭ Paryž uvajšoŭ Marsielski dabraachvotnicki bataljon, jaki choram śpiavaŭ hetuju pieśniu -- tak i źjaviłasia jaje druhaja, kudy bolš viadomaja nazva.24 listapada 1793 hoda “Marsieljeza” stała aficyjnym himnam Francyi.
U XIX stahodździ, kali chvala revalucyj kaciłasia pa Jeŭropie,
amal u kožnaj krainie źjaviłasia svaja viersija pieśni, u pierakładzie.Ruže de Lil praciahvaŭ pisać pieśni da samaj śmierci ŭ 1836 hodzie. U zborniku “Francuzskija pieśni”, jaki vyjšaŭ u 1825 hodzie, možna ŭbačyć bolej za 50 pieśniaŭ na muzyku de Lila.
U historyi “Marsieljezy” było šmat cikavych momantaŭ – ad abviaščeńnia jaje himnam, da zabarony ŭ časy Druhoj suśvietnaj vajny.
Francuzy krytykavali jaje za praźmiernuju žorstkaść, ale lubyja sproby źmianić himn nie dali vynikaŭ.U 1970-ja aryhinał teksta vykupiŭ francuzski šansańje Sierž Henzbur, viadomy svajoj epatažnaściu, i pierarabiŭ nacyjanalny himn, stvaryŭšy jahonuju rehiej-viersiju, jakaja aburyła francuzskaje hramadstva, ale na kancertach jaje ŭsio adno śpiavali choram.
U Biełarusi svaje "Marsieljezy" było ažno dźvie: pieršaja zvałasia "Ad vieku my spali", i jaje tekst napisaŭ paet Alaksandr Mikulčyk, jaki drukavaŭsia ŭ "Našaj Nivie". Peŭny čas pieśnia ličyłasia narodnaj:
Advieku my spali i nas razbudzili,
Paznali, što treba rabić,
Što treba svabody, ziamli čałavieku,
Što tre' lepšaj doli zdabyć
Bo što ž to za marnaja dola takaja
Dla inšych karyści pracuj
Pa našych abšarach čužyniec hulaje
A ty ŭ rodnym krai haruj.
A
druhoj "Marsieljezaj" staŭ vierš Maksima Bahdanoviča "Pahonia",jaki z kanca 1980-ch čaściakom śpiavajuć na miełodyju francuzskaha himna.
