Vostraja internet-dyskusija pra bajkot i vybary adbyvajecca na tle poŭnaje abyjakavaści da hetaje temy ŭ šyrokim hramadstvie. Tym časam analityki spračajucca pra mabilizacyjnyja mahčymaści sieciva, jakoje čaściakom stvaraje iluziju burnaha žyćcia ŭ toj čas, kali nasamreč nie adbyvajecca ničoha.

Adnyja kažuć, što revalucyju ŭ Jehipcie inśpiravaŭ fejsbuk, inšyja — što ŭsio ž taki pryśpieli abstaviny. Miarkujučy z nastrojaŭ biełaruskaje publiki, abstaviny nie pryśpieli. 6 miljonaŭ karystalnikaŭ internetu chodziać u sieciva pa recepty johi, pa filmy i kab zapłacić kamunałku. Heta zusim nie toj internet, pra jaki padumali palityki.

ŠTO JANY ROBIAĆ

Adnak što treba dla bajkotu? Vysoki ŭzrovień niezadavolenaści ŭ hramadstvie i chaj sabie nievialiki, ale aŭtarytet apazicyi.
Zrešty, druhoha moža i nie być zusim. Tady pieršaje samo narodzić ź siabie niejkuju sensoŭnuju alternatyvu. Ale ci hetaje pieršaje jość?

Internet-ahitatary za bajkot dobra razumiejuć, što niama, ale ŭparta vierać, što nie siońnia, dyk zaŭtra budzie. Abvalicca ekanomika, i narod masava nie pojdzie na vybarčyja ŭčastki.

U 1996 hodzie, vystupajučy jašče ŭ Biełarusi, Zianon Paźniak zajaviŭ: «Hetaj vosieńniu jaho nia budzie». Z tych časoŭ usio, što ni adbyvałasia ŭ krainie, u tym liku i ŭ apazicyi, adbyvałasia pavodle jaho scenaroŭ. Jon taki ŭvioŭ apazycyju ŭ štučnuju komu i adpraviŭ jaje ŭ adnu z klinik Jeŭraźviazu. Siońnia niejki kantakt z pacyjentam možna padtrymlivać tolki praź internet.

Zaklik da bajkotu całkam upisvajecca ŭ hetyja samyja scenary, bo viadzie da pahłybleńnia komy i ŭnutranych rasstrojstvaŭ, da poŭnaje straty suviazi z realnaściu. Heta šlach u niabyt.
Bo ekanomika nie abvalvajecca, a kali i abvalicca, chto tam u narodzie pryznaje hetych lidaraŭ za takich?

Niešta niadobraje va ŭsim hetym adčuła KCHP, samaja lidarskaja partyja, i, praciahvajučy paŭtarać «Tolki bajkot!», prapanavała Zianonu Paźniaku bałatavacca na vybarach prezidenta — na svabodnych vybarach: «Tolki Zianon!».

Jasna, što svabodnyja vybary ź nieba nie ŭpaduć u krainie, dzie vybaraŭ niama, dzie jamu pa vialikim rachunku daŭno plavać na jaŭku-niajaŭku, vybary-niavybary, naziralnikaŭ-parušalnikaŭ. Bo vyniki vybaraŭ piša navat nie CVK, a jon sam. Ludzi heta adčuvajuć, tamu da temy vybaraŭ i bajkotu nia staviacca nijak. Niama sensu stavicca. Palityka ŭ Biełarusi daŭno stała pryrodnaj źjavaj, a čałavieku małanki nie spynić, dyk što ja budu dumać pra heta?

Sens heta moža mieć dla apazicyi, dla zapisanaha ŭ «ahienty KDB» Statkieviča, jaki ŭparta zmahajecca sa štučnaj komaj i navat z turmy sprabuje choć by pavarušyć palcam. «Idziem na vybary!». Pa-partyjnamu jon robić słušna, bo partyja i stvarajecca dla vybaraŭ, inakš heta prosta hurtok albo šyroki narodny ruch. Ale ŭ krainie, dzie haspadarać pryrodnyja źjavy, takija tonkaści, jak partyja, taksama nie majuć nijakaha značeńnia. Dla krainy.

ČAHO JANY NIA ROBIAĆ

Tut u moj tekst paśpiašałasia ŭskočyć niaŭsiednaje słova «ruch». Nia maju ni najmienšaha sumnievu, što tolki nacyjanalnaja palityka moža być paśpiachovaj alternatyvaj ciapierašniamu postsavieckamu zastoju. Inakš za 20 hadoŭ abaviazkova pakazałasia b, choć milhanuła, niešta inšaje. Nie milhanuła. Tolki pavyłazili jašče bolš retrahradnyja «zapadnoruśsizmy», jak toj kazaŭ, «iz tualetiŝa».

Ale nacyjanalnaja palityka, jakaja pryviała da abviaščeńnia niezaležnaści Biełarusi, vyrasła ź niepalityčnych abjadnańniaŭ i na ich bazavałasia datul, pakul suviaź hetaja nie abarvałasia i stała mahčymym źjaŭleńnie pieršaha prezidenta ź jaho madellu «idealnaha kałhasa» dla ŭsioj krainy.

Uvohule siła i žyvučaść nacyjanalnaje palityki ŭ tym, što jana staić nie na palityčnych, a na etyčnych i estetyčnych utvareńniach. I ŭ časy, kali ŭ krainie zapanoŭvajuć pryrodnyja źjavy, jana sychodzić u kulturu i aśvietu. Jana źbiraje ludziej na Kupalle i prosta śpiavaje pieśni, jana vydaje knihi i haziety (kali možna, lehalna), jana kultyvuje miescy nacyjanalnaje pamiaci, jana prosta vandruje pa Biełarusi i prasiakajecca jaje ducham, jana stvaraje (kali možna, lehalna) škoły dla darosłych i dziaciej. Usio razam heta — etyčny ruch, jaki navučajecca viedać i lubić Baćkaŭščynu, imkniecca da masavaści i haduje ŭ sabie svaich lidaraŭ. Prychodzić čas, i ruch hety robicca palityčnym. U jaho jość ludskija resursy i vyraznaja prahrama. Heta schiema 1980-ch hadoŭ. Niekatoryja ličać, što siońniašni čas bolš padobny da 1970-ch. Napeŭna, tak i jość. Miarkuju z taho, naprykład, što jašče nie saśpieła na masavym uzroŭni patreba damahacca biełaruskaje škoły.

Dla ilustracyi pracytuju dopis na sajt "Svabody" Nadziei Sałaŭjovaj z Mahilova:

«KRYK DUŠY!!!!! Mianie ździŭlaje i zasmučvaje toj fakt, što ŭ Mahilovie davoli vialikim horadzie (kala 370 000 nasielnictva) nie znachodzicca achvotnych baćkoŭ paŭnavartasna adukavać i raźvivać svaich dziaciej u bieł. kłasie, dzie zaraz užo 2 hady navučajecca adna našaja dačka. Usie pieravahi (indyvidualny padychod, naturalny bilinhvizm, bolš šyrokaje koła atrymanych viedaŭ i navykaŭ i h. d.) vidavočnyja. Pry hetym, što infarmacyja pra adziny bieł. kłas „hulaje“ ŭ ŚMI i „pa sarafannym radyjo“ (miascovy adździeł adukacyi nie spryjaje, kab nabrać dzietak u hety kłas). NAVAT U HORKACH 5 VUČNIAŬ, A Ŭ ASIPOVIČACH IDUĆ NIASPYNNA Ŭ BIEŁ. HIMNAZIJU. U MAHILOVIE 2 HADY I PRYROST DZIACIEJ — 0. Jakija hetamu možna dać tłumačeńni???????????».

ŠTO JANY MAHLI B RABIĆ

Siońnia ŭ krainie jość sotni, kali nia tysiačy ahmianioŭ nacyjanalnaha ruchu. Jany vychoŭvajuć dziaciej, pišuć i pierakładajuć knihi, biełarusizujuć internet, stvarajuć abjadnańni samych roznych profilaŭ. Jany aryjentavanyja na pašyreńnie i na jakaść svaich prahram. Jany daśpiavajuć, kab uziacca za škołu — i heta budzie pieršy pakaźnik ich vychadu ŭ palityku. Im mocna škodzić jarmo «apazicyi», «piataj kałony» i «vorahaŭ naroda», bo jany ŭ kožnym razie aryjentavanyja na stanoŭčaje, na śćvierdžańnie, pryroda ich takaja. Jany cudoŭna razumiejuć, što nijakich vybaraŭ u krainie niama, jany hetym i nie pierajmajucca. I kamatoznaja prapanova «taktyki aktyŭnaha bajkotu», jak i «taktyki aktyŭnaha ŭdziełu» ich nie abychodzić, chiba što dezaryjentuje.

Toje samaje, darečy, tyčycca i niezaležnych prafsajuzaŭ. Naradzicca i stać siłaj jany mohuć tolki jak svaje siarod svaich, na ŭnutranaj prablematycy svaich kalektyvaŭ. Vychad u palityku siońnia dla ich — kaniec. Ujavicie sabie, jak rabočyja mikaševickaha «Hranitu» zamiest adstojvańnia pravoŭ svaich zvolnienych tavaryšaŭ pačynajuć ahitavać za aktyŭny bajkot vybaraŭ. Ja viedaju tolki adnaho čałavieka ŭ Biełarusi, kamu heta pa-sapraŭdnamu vyhadna.

U nas jość dośvied 1991 hoda, kali nacyjanalny ruch i niezaležnyja prafsajuzy abjadnalisia i razam stvaryli adziny front i našu pazityŭnuju historyju.
Možna hladzieć na heta jak na vypadkovaść, a možna jak na zakanamiernaść, jak na biełaruskuju śpiecyfiku samaarhanizacyi i dasiahnieńnia pośpiechu. Pryčym, abvał ekanomiki tut nie pieršačarhovaja ŭmova. Tamu i čakać hetaha «z mora pahody» nia maje nijakaha sensu.

Čakać — pa sutnaści svajoj zaniatak hniatlivy. Ja nie viedaju, ci budzie «jon hetaj vosieńniu», ci «jaho nie budzie». Našmat bolš stanoŭčaja sprava — stvarać takija pieradumovy ŭ hramadstvie, kab jaho nie mahło być u pryncypie. Tut (z im ci biez jaho) działoŭ na cełaje žyćcio.

Клас
0
Панылы сорам
0
Ха-ха
0
Ого
0
Сумна
0
Абуральна
0

Chočaš padzialicca važnaj infarmacyjaj ananimna i kanfidencyjna?