Vialikdzień u Sitnie nazyvajuć Paskaj. «Paska sioleta 8‑ha, i ŭ nas, i ŭ katalikoŭ adna». Kažuć byccam i sapraŭdy pra niejkuju pasku, u sensie nievialikuju stužku (i adrazu zhadvajucca «fieńki» na zapiaściach niefarmalnaje moładzi dy bieł‑čyrvona‑biełyja paski na vielikodnych ryzach śviataroŭ). Dyj značeńnie ŭ śviata tut adpaviednaje — ci to ryska ŭ kalendary, ad jakoj adličvajecca vychodnaja Radunica, ci to stužačka, jakoj pieraviažuć bukiet «kocikaŭ», kab adnojčy prynahodna aśviacić na Vierbnicu, a potym zachoŭvać usio žyćcio ŭ šufladzie servantu ŭpierašmiešku ź nitkami, huzikami dy korkami ad darahoha kańjaku.
Paska — heta abaviazkovaje abmierkavańnie, kolki «biełaj» i kolki «vina» nazapašana da hulanki; vyśviatleńnie, što heta za prykmieta, kali ŭ taki dzień doždž, i štohadovy dziažurny rohat nakont taho, chto j jak źbirajecca «krasić jajcy».
Navat u adkaz na tradycyjnaje «Chrystos uvaskros!» u Sitnie ryzykuješ atrymać ahałomšanaje: «Ha?!.» Maŭlaŭ, i praŭda?..
Pjanka, bojka dy 12 stravaŭ na stale tut isnujuć całkam paralelna źmiestu Vialikadnia. Štości padobnaje da tutejšaje Paski možna nazirać u sučasnaj Zachodniaj Eŭropie na Rastvo. Šalony spažyviecki bum napiaredadni, kamedyi pa teleku ŭsie apošnija dni postu, rumiany Santa‑Kłaŭs dy ščyraje niedaŭmieńnie: navošta da takoha cudoŭnaha śviata prymiešvać relihiju?
Jak skazaŭ chtości z mudrych, «nivodzin źmiest niazdolny supraćstajać formie, jakaja pahražaje jaho pahłynuć».
Voś i na Dzień Voli ŭ Miensku ŭžo arhanizoŭvajuć dziaržaŭnyja kancerty «Za niezavisimuju Biełaruś!», i raptam akazvajecca, što śledam za praspektam Skaryny, antyimperskaj rytorykaj i biełaruskaj litaraturaj režym, by ŭdaŭ, užo zahłynaje i 25 Sakavika. Ułada paśladoŭna nadaje svaju formu niezaležnickamu źmiestu. Sacyjalistyčnyja lozunhi j symbali ŭžo asvojenyja; liberalnyja deklaracyi j «pierachod na rynkavyja pryncypy» navat z Rasiejaj — u najaŭnaści; kanservatyzm u vyhladzie «patriotizma», kłopatu pra siamju i voś ciapier rasiejskamoŭnaje «niezavisimosti» ažno bujaie. A voś źmiest… I ŭ pieršym, i ŭ druhim, i ŭ trecim vypadku — unutry pusta. Falšyŭki.
Apazycyi, u jakoj zabirajuć i prahramny «dabrabyt», i «sacyjalnuju spraviadlivaść», i «dziaržaŭnuju samastojnaść», i idei rynku, zastajecca tolki adno apiryšča. Maralnyja kaštoŭnaści. Viera. Mova. Praŭda.
U Sitnie, viasnovym vielikodnym Sitnie vostra razumieješ: najbolej Biełarusi patrebnyja nie vybitnyja ekanamičnyja prahramy, nia novyja zamiežnyja siabry i navat nia inšaja kanstrukcyja ŭłady. Patrebny inšy źmiest. Korań prablemy — nie ŭ čynoŭnych hałovach, a ŭ narodnych sercach. I hałoŭnaja miaža pamiž RB i Biełaruśsiu prachodzić užo nie pa linii «rynak/sacyjalizm», «prezydenckaja/parlamenckaja respublika», «Zachad/Uschod», a pamiž chłuśnioj i praŭdaj, biaźvierjem i vieraj, nianaviściu j luboŭju, rasiejskim matam i biełaruskaj movaj i, urešcie, pamiž djabłam i Boham.
Voś čamu apazycyja duchu — adziny šlach, jaki viadzie da pieramohi. I voś čamu siońniašniamu demakratyčnamu ruchu tak patrebnyja biełaruskija patryjoty j biełaruskija vierniki.
Ciapier kaściak takoha duchovaha supracivu pačynaje składvacca vakoł ruchu Alaksandra Milinkieviča.
Naturalna, što apazycyja źmiestu musić, jak toj kazaŭ, adpaviadać. Być jednaj, adkaznaj i dyscyplinavanaj. Vykonvać svajo słova. Vyrašać prablemy biez unutranych svaraŭ. Razmaŭlać pa‑biełarusku. Žyć pa‑Božamu. Vieryć.
«Niešta niebahata narodu vyjšła sioleta na 25 Sakavika, — paskardziŭsia ŭ razmovie adzin partyjec. — A reklamy ž było bolej, čym letaś!» Viadoma, kudy tyja dziasiatki tysiačaŭ z płoščy Kalinoŭskaha padzielisia, — ceły hod čakali ad apazycyi abiacanych dziejańniaŭ i z prykraściu nazirali za pracesam mižsobnych razborak.
Dyk chopić formy — pustych deklaracyjaŭ, uračystych pasiedžańniaŭ i novych kviacistych upakovak usio tych ža chaŭrusaŭ.
Čas viartacca da źmiestu.
Jakraz ciapier, u sensavaj paŭzie paśla Dnia Voli, momant iściny dla apazycyi nadychodzić ź niespadziavanaj nahodaj ź Vialikadniem, što sioleta jakraz supadaje va ŭsich kanfesijaŭ. Z najvialikšym biełaruskim śviatam.
Vialikdzień — dzień Uvaskrašeńnia Chrysta.
Hetaksama Vialikdzień — heta dzień naradžeńnia našaha ściaha. Biełaja pachavalnaja pałatnina z kryvioju ŭkryžavanaha Isusa zastałasia čałaviectvu 2000 hadoŭ tamu i ŭźnimałasia ŭ sercy Eŭropy i Vialikim Kniastvam Litoŭskim, i Biełaruskaj Narodnaj Respublikaj, i Biełaruskim Narodnym Frontam jak ściah piermohi Božaj nad złom. Znak tryjumfu Svabody, Praŭdy j Spraviadlivaści.
Chrystos uvaskros!
Kali ŭ dvuch słovach — u hetym i jość źmiest nacyjanalnaha abudžeńnia.
