U Valensii niama patreby ŭ čužoj papsie
Sałančak Salinas de Tareŭjecha pieratvaryŭ rybackuju viosku ŭ kurort.
Razynka kurorta -- načnyja kniharni i bblijateki.
U Valensii horača i sucha, tam pjuć šakaład i vino dy čakajuć, pakul minie kryzis.Tam jość i svaja ispanskaja Jałta — kurotnaja zona horada Alikante, što raściahnułasia na 150 km ad miažy z Mursijaj. Jak i ŭ paŭdniovy Krym, siudy ciahnucca amtary plažnaha adpačynku — piensijaniery i baćki z małymi dziećmi.
Ličby
Pieršaje, u što ŭtaroplivaješsia ŭ vializarnym, utraja bolšym za minski, aeraporcie Alikante — tabło z ukazańniem hieahrafičnych kaardynataŭ: 0°29′00″ z. d. (G) (O). Heta toj samy nulavy mierydyjan, što i ŭ Hrynvičy.
Pieralot siudy z Koŭna kaštuje 125 jeŭra ŭletku i kala 60 uvosień. Ad Alikante da Tareŭjechi, dzie mnie daviałosia pabavić adpačynak, — 45 km na aŭto.
Taja Tareŭjecha aznačaje «staraja vieža». I nasamreč tut, na koliś biaźludnych pahorkach, stajać viežy, što słužyli i krepaściami, i rybackimi majakami. Vieža ŭpryhožvaje i hierb horada, u jakim žyvie blizu 100 000 čałaviek. Ź ich tolki 46,4% — hramadzianie Ispanii, a 53,6% — niemcy, brytancy, skandynavy, afrykancy, rasiejcy, araby, kitajcy…
Krajavidy
Pa darozie ad aeraporta Alikante ŭ Tareŭjechu za aknom bačyš tolki pustynnuju roŭniadź. Na dalahladzie jana pavolna ŭzdymajecca hornym chrybtom, adrazu za jakim — pramysłovaja pravincyja Mursija. Nad joj stajać u niebie słupy dymu i pary z zavodskich kominaŭ.
Vuścišnaje i vieličnaje vidovišča. Tut razumieješ, što hetaja kraina žyvie nie karydaju ci fłamienka, a mahutnaj pramysłovaściu.
Ispanija — piataja ekanomika na kantyniencie. I heta bačna tym lepiej, čym dalej adjazdžaješ ad mora. Paŭsiul zavody, fabryki, składy, huściuščaje sieciva daroh i elektryčnych dratoŭ.
Naprykład, naša kurortnaja Tareŭjecha — jeŭrapiejski eksparcior soli №1. Pryčym Salinas de Tareŭjecha, tamtejšyja sałančaki z aziorami, — jašče i nacyjanalny pryrodny park. Vyhlad siurrealistyčny: čyrvonaja vypalenaja ziamla, błakitnaje nieba, kisłotna-bezavyja, liłovyja vody azioraŭ, u jakich stajać bieła-ružovyja fłaminha… I pavietra — niby ŭ piečy — takoje suchoje i haračaje, što navat dychać spačatku strašna…
Litary
Što ščyra ździviła ŭ kurortnaj ispanskaj pravincyi — ludzi tam čytajuć. A plažnyja biblijateki pracujuć da druhoj hadziny nočy.I časam pasiarod nočy ŭtvarajucca čerhi z čytelnikaŭ roznaha vieku! U biblijatekach i kniharniach — vydatny vybar ispanskaj i katałanskaj kłasiki, knihi usich nobieleŭskich łaŭreataŭ, litaratura pa fiłasofii i historyi, kulturałohii i psichałohii. A ŭ hazietnych šapikach tut pieryjodyki bolej, čym u stalicy RB. Navat tamtejšyja niemcy majuć ułasnuju hazietu, taŭściejšuju za «Sovietskuju Biełoruśsiju».
A naohuł, tam litaraŭ vielmi šmat paŭsiul, bo, adpaviedna zakonu, tut usio dublujecca pa-katałansku i pa-ispansku — na kvitkach, na pačkach masła, na cetlikach i miemaryjalnych tablicach…
Słovy
Choć u horadzie i žyvuć hramadzianie sa 120 krainaŭ, valensijcy nie abciažarvajuć siabie vyvučeńniem čužych movaŭ. Navat araby z kitajcami tut havorać tolki pa-ispansku.
Kali nie možaš, handlary i absłuha bieź cieniu ŭśmieški pačynajuć macniej žestykulavać, pakazvać cetliki abo varyjanty mieniu na inšych movach…Zatoje praz kolki dzion ja, natałdykaŭšysia na słych, z asałodaju imitavaŭ viedańnie ispanska-katałanaska-valensijskaj havorki, damaŭlajučysia z tubylcami na rynkach, u transparcie i ŭ kaviarniach. I jany mianie razumieli! I ja rabiŭ vyhlad, što razumieju ich.
Huki
Abyjakavaść pravincyjnych valensijcaŭ da čužych movaŭ stała bolš zrazumiełaju, kali ja ŭklučyŭ televizar. Pabačyŭšy proćmu ispanamoŭnych kanałaŭ, zrazumieŭ, što ich śviet vializarny, ad Madryda i Ekvataryjalnaj Hviniei da Mieksiki i Arhienciny.
Miž inšym, tam jość paralelnyja kruhłasutkavyja telekanały pa-katałansku: dla dziaciej, dla padletkaŭ, navinavy, krajaznaŭčy i h d.
Ździviła i adsutnaść anhłamoŭnaj pop-muzyki na telekanałach, FM-stancyjach, u kaviarniach i ŭ dansinhach… Tut chapaje ŭsiaho svajho. A pa viečarach na zalitych śviatłom nabiarežnych pad palmami piajuć-zalivajucca tutejšyja Bartosiki i marjačys ź Mieksiki i Ekvadora dy bohviedama jašče adkul.
Pomniki
Dzieciam tam — raj! Bo ŭ kožnym kvartale jość dziciačyja placoŭki, niepadobnyja adna da adnoj. A mnie tam było sumnavata, bo lublu zanurvacca ŭ atmaśfieru daŭniny. U «Staroj viežy» niama amal ničoha staroha.
Aproč starych dziadoŭ i straśvieckaj płoščy z hałoŭnym kaściołam. Jašče jość daŭni pałacyk tutejšaha municypaliteta, staraja apteka dy šakaładnia XIX st., vodar ad jakoj čuvać za kiłamietr. I šykoŭnaje kazino ŭ duchu pravincyjnaj ekletyki. A vakoł — horad pamieram z Baranavičy, palmy i mora.
Plažy
U Tareŭjesie plažy adny z najlepšych u Jeŭropie, ciahnucca 20 kiłamietraŭ. Plažy abstalavanyja fantančykami, dušami, prybiralniami. Biaspłatnymi! U horadzie taksama jość akvaparki, spartovy centr z krytym basiejnam, stadyjony, tenisnyja korty, pali dla holfa i rehbi... Kali abjazdžaješ usie hetyja spartovyja sparudy, minaješ zichotki marmurovy plac pierad Municypalnym teatram razumieješ: kryzis byŭ nieminučy. Nie dumać pra ŭzajemasuviaź praźmiernych vytrat i finasavaha kryzisu sama lepiej pad vadoj. Ale ja bolej lublu nyrcavać pad skałami, cikujučy za raznastajnymi marskimi stvareńniami, jakich tut — bieźlič!
Ježa
Bolšaść miascovych piensijanieraŭ charčujecca doma, smažačy na vydatnym tamtejšym aliŭkavym alei, što kaštuje, jak vada, śviežuju rybu.Zatym adčyniajuć usie šyby i vychodziać padychać načnym pavietram, usieŭšysia na kresłach uzdoŭž chodnikaŭ. Pachi źbivajuć z noh na kirmašy, što ładzicca tut pa piatnicach. Usie farby i smaki tamtejšaj ziamlicy pierad vami! Surovyja valensijcy, jakija mnie nahadali dahiestancaŭ i čačencaŭ, nie nadta i handlujucca. Try dyni luboha pamieru — za jeŭra! Uziaŭšy kilu piersikaŭ ci abrykosaŭ za 50—70 centaŭ, možna atrymać biaspłatny daviesak. Darečy, i ŭ kramach tam nievierajemny asartymient syroŭ, kiłbasaŭ, kumpiakoŭ mała čym roźnicca pa canie ad rynku. Usio tańniej, čym na miłaj Baćkaŭšynie…
Susiedzi
U natoŭpie padčas viečarovaha defile pa bulvarach i nabiarežnych pačuješ i polskuju, i litoŭskuju, i ŭkrainskuju movy.Darečy, ukrainskija hreka-kataliki majuć rehularnyja bahasłužby ŭ miascovaj Katedry. Susiedziami mohuć apynucca i zyčlivyja kałumbijcy, i kurtuaznyja francuzy, i vietlivyja araby, i viasiołyja vieniesuelcy. Na plažach dzieci z usich kancoŭ śvietu źmiešvajucca ŭ viasiołuju kułamiesu i lohka znachodziać ahulnuju dziciačuju movu.
Sonca
Taja ž tempieratura, što i ŭ lipieński skvar u Minsku, na ŭźbiarežžy Valensii pieranosicca inakš. Pieradusim praz prystasavanaść raskładu dnia, pobytu i architektury da praźmiernaha sonca. U Tareŭjesie bahata piešachodnych vulicaŭ, kab možna było i ŭ cień schavacca, i niešta nabyć, i hłynuć pavietra. Navat kali śpiecyjalna nie zaharaješ na plažy, bliki i refleksy ad usich ścienaŭ i voknaŭ nadaduć tabie roŭnaje załacistaje adcieńnie.
A sonca tut — 360 dzion na hod, bolej čym dzie ŭ Jeŭropie.Bo da Afryki adsiul bližej, čym da Madryda: prosta praz mora. I tak amal uvieś hod, da Kaladaŭ. A tam užo zima: stanovicca prachałodna i vietrana, jak na Bałtycy ŭletku.
***
Tareŭjecha
horad i municypalitet u Ispanii, uvachodzić u pravincyju Alikante ŭ składzie aŭtanomnaj supolnaści Valensija. Płošča 71,44 km. Nasielnictva 100 000 čałaviek.
Adpačynak u Valensii siamji z troch čałaviek (dvoje darosłych i dzicia) abyjdziecca ŭ 2000 jeŭra. U hetuju ličbu ŭvachodzić košt darohi, hatela, charčavańnia, nieabchodnych strachovak i h.d.
