RS: Čamu pryniali rašeńnie źjechać ź Biełarusi?
Valer Bułhakaŭ: Majo rašeńnie nie źjaŭlajecca apošnim i kančatkovym.Vyklikanaje jano toj akaličnaściu, što na pazaminułym tydni biełaruskija telekanały ažyćciavili prapahandyscki załp pa majoj ścipłaj asobie. Nahadaju, što 23 i 27 kastryčnika minułaha miesiaca pa biełaruskim telebačańni ŭ prahramie «Zona Iks» dvojčy pakazvalisia repartažy, jakija tyčylisia majoj asoby niepasredna. U adnym ź ich śćviardžałasia, što ja hałoŭny fihurant tak zvanaj «knižnaj spravy». A ŭ nastupnym užo rabiŭsia akcent, što hetaja «knižnaja sprava stała kryminalnaj».
Vakoł majoj ścipłaj asoby stvaryłasia situacyja nie vielmi zdarovaja psichałahična. Pry takich abstavinach mnie było ciažka znachodzicca ŭ krainie.Heta byŭ zanadta vialiki psichałahičny cisk dla mianie. Ja časova vyrašyŭ adjechać. Jak dalej budzie raźvivacca situacyja, zaležyć ad taho, ci pojduć našyja pravaachoŭnyja orhany na abvastreńnie situacyi, ci nie.
RS: Vy z repartažu BT daviedalisia pra toje, što vašaja sprava stała kryminalnaj?
VB: Vidać, śledstva razhladaje ciapier mahčymaści, kab inkryminavać roznyja składy złačynstva. Biełaruskaje telebačańnie rabiła akcent na tym, što kali vyjaŭlenyja publikacyi majuć ekstremiscki źmiest, to mnie pahražaje kryminalny pieraśled.
Takim čynam majem, z adnaho boku, skład złačynstva, źviazany z pašyreńniem ekstremisckich publikacyj. Z druhoha boku, nie sakret, što jość vialikaja niebiaśpieka taho, što mnie buduć inkryminavacca dziejańni, źviazanyja ź niezakonnaj pradprymalnickaj dziejnaściu. I, narešcie,
zaraz adbyvajecca vielmi skrupuloznaja, pahłyblenaja, detalovaja pravierka časopisa Arche. Adbyłasia vyjemka ŭsich da apošniaha dakumientaŭ finansavaj spravazdačnaści za apošnija try hady.Nie vyklučaju, što pa hetym siužecie taksama buduć sprabavać jašče niešta. Mahčyma, pasprabujuć davieści, što ja złoŭžyvaŭ svajoj słužbovaj pasadaj.
RS: Jak vašaja siamja, žonka i dvoje małych dzietak, pieražyvajuć toje, što adbyvajecca?
VB: Pakul nie adbyvajecca ničoha fatalnaha. Jość stan stresu i šoku. Ale heta nie niešta nadzvyčajnaje. Nichto nie pamior, nichto nie zachvareŭ. Uźnikli abstaviny, jakija na niejki čas prymušajuć mianie być daloka ad svajho rodnaha doma.
RS: Pry jakich umovach vy možacie viarnucca?
VB: Kali buduć razhortvacca padziei ŭ kirunku ŭzbudžeńnia kryminalnaj spravy, to asablivaj achvoty viartacca nazad nie budzie. Ale situacyja dynamičnaja, jana ŭvieś čas mianiajecca. Ja nie mahu skazać, što ja nikoli nie viarnusia.
RS: Ci kampanija padtrymki Arche ŭpłyvaje na sytuacyju? Čym jašče možna dapamahčy?
VB: Hramadstva, biezumoŭna, reahuje. Ale ŭ našaj situacyi niama ŭniviersalnaha sposabu nam dapamahčy. Najlepšy sposab zaśviedčyć uvahu da našaha časopisa — naviedvać naš sajt, kuplać našyja vydańni, niahledziačy na toje, što adbyvajecca.
* * *
Valera Bułhakava 18 kastryčnika haspadarčy sud Hrodzienskaj vobłaści aštrafavaŭ pavodle abvinavačańnia ŭ niezakonnaj pradprymalnickaj dziejnaści — za prodaž knih i časopisa. Štraf skłaŭ piać bazavych vieličyń, abo piaćsot tysiač rubloŭ. Zatrymali Valera Bułhakava ŭ Horadni 14 vieraśnia padčas prezentacyi novaj knihi.
Pry kancy kastryčnika Biełaruskaje telebačańnie ŭ prahramie kryminalnaj chroniki «Zona Iks» prademanstravała dva siužety ab spravie ARCHE. U pryvatnaści, havaryłasia, što vydaŭcy časopisa ARCHE abvinavačvajucca ŭ niezakonnaj pradprymalnickaj dziejnaści, što rachunki vydańnia aryštavanyja i što vyniatyja 5 z pałovaj tysiač asobnikaŭ knih, vydadzienych pad redakcyjaj Valera Bułhakava. Pavodle aŭtaraŭ siužetu, hetaja litaratura źmiaščaje «alternatyŭny pohlad na historyju akupacyi Biełarusi ŭ hady vajny».
«Sumnieŭnaja litaratura z pretenzijaj na ekstremizm» — tak acharaktaryzavaŭ vydańni časopisa Arche žurnalist Alaksandr Viarbicki ŭ siužecie prahramy «Zona Iks».
U jakaści prykładaŭ pryvodzicca toje, što ŭ vydańniach jość vyjavy «svastyki, a taksama karykatury, jakija, pa słovach admysłoŭcaŭ, dalokija ad realnaści».
