Pryjduć Dziady
Staradaŭnija Dziady nabyli dla nas jašče adno, najnoŭšaje značeńnie. Na Dziady ŭ 1987 hodzie pad pomnikam Janku Kupału ŭ Miensku, adbyŭsia adzin ź pieršych niezaležnickich mitynhaŭ. A praz hod na Dziady vyjšli tysiačy ludziej, jakija žałobnymi kalonami pajšli da Kurapataŭ. Tady jašče nie nasili ściahoŭ. Tady nieśli bahata kvietak. Šmat chto paprostu jšoŭ na mohiłki da svaich blizkich. 30 kastryčnika 1988 hodu kala Maskoŭskich mohiłak ludziej, jakija źbiralisia pravieści mitynh-rekvijem žorstka źbili. Nie było jašče amonu. Ale chapiła savieckich milicyjantaŭ. Byŭ ślezaciečny haz, dubinki j šmat, šmat mašynaŭ nieviadomaha tady pryznačeńnia. Dzień žałoby pa tych, chto staŭ achviarami balšavizmu, staŭ dniom pieršaje achviary biełarusaŭ dziela svajoj Svabody. Dzień pamiaci prodkaŭ zastaŭsia ŭ pamiaci mienavita hetak...
Dziady stalisia abaviazkovaj palityčnaj akcyjaj. I, pa tradycyi, ničoha dobraha ad uładaŭ u hety dzień nie čakajuć. Atrymlivajecca, što mižvoli biełarusy sami padtrymlivajuć scenar taje dramy 1988 hodu. «Na Dziady sustreniemsia», — kažuć adzin adnamu biełaruskija patryjoty. A kali ž sustrakacca ź Dziadami?
Viadoma, na Dziady.
Jak pryjdzie toj dzień, za bahatym stałom źbiaremsia siemjami. Dobra, kali ŭ dziedavaj chacie. Sustreniemsia z dušami Dziadoŭ, jakija pa čarzie, pa kaleniach rodu, źlatucca za stoł. My budziem zhadvać ich, my zhadajem, kim byli jany, my budziem razumiecca ź imi na ichnaj movie...
Pra hety dzień havaryłasia niačasta. Jašče radziej savieckija biełarusy zhadvali jahony sens. Ale abaviazkova pravasłaŭnyja, u apošniuju subotu kastryčnika, pierad Źmitrovym dniom, a kataliki ŭ apošniuju niadzielu, pierad Dniom Zadušnych, ładzili pa chatach śviatočnyja stały. Stravaŭ musiła być nia mieniej, jak siem, a to j bolej, adnak abajazkova ichnaja kolkaść była niacotnaju. I stajaŭ na stale lišni posud. Dla Dziadoŭ. Tyja, chto j pra heta nia pamiataje, načysta prybiraŭ chaty. I pierad Dziadami abaviazkova myjucca šyby, apošni raz pierad maroznaju zimoju. Hetaha nichto zabaranić nia moža.
S.Ch.
Ułady imknucca sarvać «Dziady»
U Mienski harvykankam byli padadzienyja dźvie zajaŭki «Dziady 99». Pieršaja — ad Kanservatyŭna-Chryścijanskaj Partyi BNF, jakuju pradstaŭlali Aleś Čacholski i Siarhiej Papkoŭ. Jany nastojvali, kab ułady dazvolili šeście ad Akademii Navuk da Kurapataŭ i žałobny mitynh u niadzielu 31 kastryčnika.
Druhaja zajaŭka była ad ruchu i partyi BNF «Adradžeńnie», tolki ŭ joj prosiŭsia dazvoł na šeście ad płoščy Jakuba Kołasa.
Mienharvykankam adchiliŭ abiedźvie zajavy, matyvujučy hetkaje rašeńnie padziejami 17 kastryčnika. Mitynh ža ŭ Kurapatach — heta kampetencyja Mienskaha abłvykankamu, i rašeńnie pa im jašče nie pryniataje.
Hetkim čynam, los akcyi dahetul nia vyznačany. Ale ŭžo peŭna viedama, što ŭ niadzielu 31 kastryčnika ŭ Kurapatach źbiarucca ludzi. Sačycie za abviestkami ŭ niezaležnaj presie j na vulicach.
Alaksiej Šydłoŭski
