Biez ažyjatažu
Na “Mienskuju Viasnu” maje zavitać Kšyštaf Penderecki
U piatnicu ŭ Filarmonii adbyŭsia pieršy kancert festyvalu «Mienskaja viasna 2001 — Eŭrapiejskija muzyčnyja sustrečy». Abyšłosia biez “uračystaha adkryćcia”, biez pramoŭcaŭ i bukietaŭ, biez reklamy, biez načalstva, biez telebačańnia… I navat, zdajecca, biaz radyjo. Zala była zapoŭnienaja ledź napałovu.
U kancercie ŭdzielničaŭ zaježdžy pijanist, laŭreat II premii Konkursu imia Čajkoŭskaha (1990) Uładzimier Miščuk. Pieciarburžac Miščuk hraŭ cicha i intelihientna, i heta nievierahodna padabałasia publicy. Chacia hałoŭnyja sympatyi byli tady na baku Ihara Kamienca — talenavitaha pijanista ź biełaruskimi karaniami. Adnak ci moh unuk rabina, vychavaniec Chabaraŭskaha instytutu mastactvaŭ, hramadzianin FRN raźličvać na prychilnaść z boku maskoŭska-savieckaha žury? Kamienca nie puścili ŭ finalny tur, i słuchačy aktyŭna padtrymlivali Miščuka jak “adzinuju alternatyvu maskoŭskaj hiehiemonii”…
Miarkujučy pa tym, jak jon vykonvaŭ solnuju partyju ŭ sol-mažornym kancercie Ravela — napeŭna, Miščuk nia byŭ varty taho zaŭziaćcia. Śviatočny i jarki tvor hučaŭ mlava, džazavyja rytmy kudyści źnikli, a ŭ finale pijanistu nie chapała elementarnaje techničnaje spraŭnaści. Praŭda, filarmaničny arkiestar pad kiraŭnictvam Hienadzia Pravatorava taksama byŭ daloki ad daskanałaści. U dzień kancertu chadzili čutki, što “Viasnu Śviatarnuju” Stravinskaha ŭvohule vykinuli z prahramy, bo arkiestar jaje nie adoleŭ. Ale vykinuty byŭ inšy tvor Stravinskaha — Kapryčča dla fartepijana. “Viasna Śviatarnaja” prahučała-tki ŭ kancercie, ale tak zmušana, važka i hrymotna, što vytryvać jaje da kanca było niemahčyma.
Adzinaj padziejaj stałasia pieršaje vykanańnie novaha tvoru Ludmiły Šleh “Paschalnyja zvany”. Nazoŭ dziŭnavaty, bo navat u savieckich słoŭnikach biełaruskaje movy hałoŭnaje chryścijanskaje śviata zaviecca “Vialikadniem”, a słovam “pascha” nazyvajuć chutčej vielikodnaje piečyva. Tvor karotki, napisany ŭ sučasnaj minimalisckaj maniery, a naprykancy — až zanadta hučny. Pravasłaŭna-pabožny tvor vykonvaŭsia pobač z “karcinami pahanskaj Rusi” (mienavita hetkaje aznačeńnie vystaviŭ Stravinski ŭ partytury “Viasny Śviatarnaj”).
Hałoŭnyja padziei festu nie źviazanyja ni ź biełaruskaj muzykaj, ni ź biełaruskimi vykanaŭcami. Dziaržaŭny symfaničny arkiestar budzie vystupać z amerykanskim dyryžoram i vykonvać amerykanskuju muzyku. Dziaržaŭny kamerny arkiestar vystupić dvojčy: 11 krasavika — pad kiraŭnictvam svajho kolišniaha hałoŭnaha dyryžora Inha Ernsta Rajla, 19 krasavika — ź niamieckimi salistami j choram, adnak ža z rasiejskim dyryžoram. Symfaničny arkiestar Teleradyjokampanii vystupić z hišpanskimi salistami j dyryžoram. Prahramu “Hišpanskaja muzyka XX st.” aprabavali kolki dzion tamu ŭ Połacku, padčas suśvietnaj premjery Varyjacyjaŭ dla symfaničnaha arkiestru Chase Chimenesa (u rasiejskamoŭnym pres-relizie napisana — J.Himieniez). Čakali navat pryjezdu kampazytara i dyryžora Kšyštafa Pendereckaha. Ale Penderecki nie pryjechaŭ: mahčyma, jon zavitaje na mienskuju premjeru hetaje pjesy 10 krasavika.
A kali j nie pryjedzie, dyk buduć inšyja. Litoŭski tenar Siarhiej Łaryn, što śpiavaje ŭ najbujniejšych teatrach śvietu pobač z Maryjaj Hulehinaj, Brynam Terfelem, Vijaletaj Urmanaj. Łaryn — sapraŭdnaja znakamitaść. Chacia “najlepšy tenar svajho pakaleńnia” — heta chiba pierabolšańnie. Praz try dni paśla Łaryna ŭ Filarmonii budzie vystupać jahony nastaŭnik Virhilijus Narejka — daŭni ŭlubioniec mienskaje publiki, adzin z najlepšych tenaraŭ savieckaje epochi.
Jašče adna značnaja padzieja festu — verdzijeŭski “Rekvijem”, jaki, pavodle tradycyi, budzie vykonvacca 26 krasavika. Ale hetym razam jon budzie pryśviečany nie čarnobylskim uhodkam, a… stahodździu z dnia śmierci Džuzepe Verdzi, što adznačałasia 27 studzienia. Zatoje 20 krasavika adbudziecca hala-kancert majstroŭ mastactva, pryśviečany 15-m uhodkam Čarnobylu. Tolki što “hala-kancert” i “trahiedyja” — słovy niesumiaščalnyja, bo va ŭsich movach śvietu “hala-kancert” — heta bliskučaja śviatočnaja impreza, admysłova ŭračystaja.
Voś takaja ŭ nas miarkujecca viasna. A jakaja atrymajecca — žyćcio pakaža. “Nie ličy kvietačak uviesnu, a paličy jahadki ŭvosień”. Zrešty, uvosień u nas zahučać zusim inšyja pieśni. I, moža, pryhažejšyja.
Julija Andrejeva
