Biełaruś praz 100 hadoŭ
Na čale ź Junelaj Abuchovič
Biełaruś, hod 2101. Jašče mocna adčuvajucca nehatyŭnyja nastupstvy sarataŭska-biełaruskaje vajny 2081—2084 h. za smalenskaje dyjamentavaje radovišča. Mnohija eksperty vialikija ludzkija straty biełarusaŭ stanuć źviazvać z udziełam na baku sarataŭ dźviuch bryhadaŭ inšaplanetnikaŭ klasy mehacefały iłževiduščyja. Na takija mierkavańni ŭ mižnarodnych kołach buduć hladzieć skeptyčna: iznoŭ hetyja biełarusy sabie novyja bolki prydumlajuć. Tym časam ministerstva žyćcia paviedamić ab adtvareńni 50% zahinułych u toj vajnie abyvatalaŭ BNR (blizu 3 młn. čał.). Blizu 500 tys. čałaviek adtvoranyja nia buduć z pryčyny adsutnaści ichnych pareštak, a jašče 200 tys. — zychodziačy z testamentaŭ, układzienych na pačatku vajny.
Kanclerka BNR Junela Abuchovič razvodzicca iz svaim mužam Jurjem, daślednikam marsijanskaha naskalnaha žyvapisu. Heta vyklikaje istotnaje vahańnie kursu biełaruskaje kapy na najbujniejšych biržach Ziamli, Miesiaca i Marsu. U stalicy Biełarusi, mieście Hałacičasku, rychtujecca masavaja demanstracyja, udzielniki jakoj buduć patrabavać tłumačeńnia pryčynaŭ razvodu. Tym časam Virtualny Valny sojm abmiarkoŭvaje 31-ju papraŭku da Ŭniversalnaha dziaržaŭnaha Statutu BNR 2015 h., zhodna ź jakoj pabracca šlubam u krainie možna budzie tolki čatyry razy na hod. Vyznačanymi šlubnymi dniami stanucca Kupalle, Žanićba Komina, Aŭsień i Dzień Voli.
Instytut historyi AN Biełarusi imia Hienadzia Sahanoviča rychtuje kalektyŭnuju pracu “Biełaruskaja historyja XX st.: ludzi i adludki”, jakaja, aproč zvykłaha elektronnaha varyjantu, vyjdzie j knihaju — jak suvenirnaje vydańnie. Uvohule, siarod najbahaciejšych ludziej krainy prestyžnaj stałasia zaviadzionka čytać papiarovyja vydańni, “iak daŭniej”. Samymi papularnymi hazetami j časopisami buduć “Hołas Vioski”, “Homielskaja Kapiejka”, “Naša Niva”, “Niezabudka”, “Biełaruskaja Dumka”, “Novy Pačatak”.
U tahačasnaj litaratury chodajucca dva hałoŭnyja kirunki: poźni postmadernizm i šyzaramantyzm. Spamiž biełaruskich piśmieńnikaŭ najbolš viadomymi stanucca paet Žyhimont Rymša, prazaik Siaržuk Tyzenhaŭz i huślar Butrym Adamovič. Mižnarodnuju Bykaŭskuju premiju ŭ halinie litaratury narešcie atrymaje maskal Šamil Ułuhbiek za histaryčny raman “Łukašenka i tralala”.
Krajavidy Biełarusi vyhladajuć inakš, čym 100 hadoŭ tamu, bo jašče za časy t.zv. trochkanclerstva (70-ja hady XXI st.) źnikła balšynia adroźnieńniaŭ miž horadam i vioskaj. Absiahi raniejšych haradoŭ zachavali svaje tradycyjnyja nazvy. Słova ž “horad” užyvacca pierastała, jaho kančatkova zamianiła leksema “miesta”. I dla miesckich, i dla viaskovych zabudovaŭ budzie ŭłaścivaja ścipłaja čaroŭnaść. Usie miesty i vioski voźmucca spaborničać mižsobku ŭ niepadabienstvie. U ramkach prajektu “Viartańnie da Vialikaj Litvy” paŭstanuć z ruinaŭ 25 zamkaŭ, pałacaŭ dy inšych sparudaŭ, što stajali da 1772 h. Źmianiać nazvu krainy nichto, praŭda, nie pamkniecca, hienetyčna zvykšysia sa spakonviečnym “Žyvie Biełaruś!”.
Siarhiej Bałachonaŭ
