kalonka Alesia Bialackaha
Pajezdka ŭ Kaściukovičy
Nikoli nia byŭ u Kaściukovičach. Viečna błytaŭ ich z Klimavičami, bo i tam taksama nia byŭ. Urešcie zapomniŭ, jak adroźnivać: u Klimavičach vialikaja vinakurnia, a ŭ Kaściukovičach — cementny zavod. I tam, i tam jość ludzi, jakija, nie zvažajučy na pieraśled uładaŭ, robiać hramadzkuju rabotu. Usie jany byli zvolnienyja ź dziaržaŭnych pradpryjemstvaŭ i ŭstanoŭ, pierabivajucca chto jak moža, ale zacialisia i nie paddajucca. Hetki ž i moj kaściukovicki znajomy, da jakoha ja jechaŭ litaralna na hadzinu — pieradać “Prava na volu”, abhavaryć rehistracyju adździaleńnia pravaabarončaha centru i da nočy paśpieć u Mahiloŭ.
My jedziem z Babrujsku. Kala Rahačova prajaždžajem pavarot na Haradok, za kilametar ad jakoha była siadziba Bialackich z ładnym kavałkam ziamli i vializnym sadam, u jakoj naradzilisia moj dzied i moj baćka. Ciapier tam ničoha niama. Tolki ŭzaranaje pole i ździčeły bez.
Za Krasnapollem pačynajecca čarnobylskaja zona. Les abapał darohi paznačany radyjacyjnymi znakami na słupkach. Nieŭzabavie napieradzie kala zakinutych budynkaŭ śvinakompleksu pakazvajecca milicejski post. Nas spyniajuć. Tut dahladajuć usie mašyny, kab ludzi nie vyvozili z zabrudžanaj zony rečaŭ. Ale ŭ nas “hazetki”. Paśla pieramovaŭ z namieśnikam načalnika Krasnapolskaha RUUS na pradmiet “hazetak suprać prezydenta” dva milicejskija staršyny atrymlivajuć kamandu trymać nas, pakul nie pryjedzie hałoŭny “hajovy” rajonu. Ja saromlu milicyjantaŭ, a jany šmatznačna kivajuć uharu.
Ja tłumaču, što ja redaktar biuleteniu, što nakładnyja na jaho nie patrebnyja, bo jon nie pradajecca, a kolkaść vypusku dazvolenaja — 299 štuk. Milicyjanty ź cikavaściu čytajuć biuleteń, pytajucca, što takoje anhielskaja mova — ci na joj anhieły razmaŭlajuć? — i čamu tady hetyja “anhieły” bambili Serbiju. Chto takija habrei, i ci ličym my, što vybary byli padtasavanyja.
…Prajšła hadzina, za joj druhaja. U adkaz na našyja pratesty milicyjanty kožnym razam źviazvajucca z Krasnapollem. Ich supakojvajuć — mašyna vyjechała, čakajcie.
Urešcie źjaŭlajecca načalnik DAI. Pytańni pra biuleteń paŭtarajucca nanoŭ. Na zapyt pa racyi, što z nami rabić, jon atrymlivaje kamandu z Krasnapolla — vaźmi pa adnym numary biuleteniu i adpuskaj. Ściamnieła. My jedziem dalej.
Na nastupnym milicejskim pastu pierad Kaściukovičami nas užo čakajuć. Chitraja krasnapolskaja milicyja, kab z nami nia źviazvacca, pieradaje navinu susiedziam — jak kažuć, padkładaje im śvińniu. Nas znoŭ zatrymlivajuć, pakul nie pryjaždžaje namieśnik načalnika RUUS, a paśla pravodziać z eskortam u kaściukovickuju milicyju. 23-ja hadzina. Pryjaždžaje nieadkładna vyklikany načalnik milicyi, čytaje biuleteń, vyvučaje maje dakumenty. Zrazumieŭšy, što pryčapicca da nas ciažkavata, jon prosić, kab ja napisaŭ papierynu, što da kaściukovickaj milicyi my nijakich pretenzijaŭ nia majem, dy pakinuŭ numarkoŭ sa sto biuleteniaŭ. My pakidajem adzin asobnik i ŭrešcie dabirajemsia da našaha znajomaha. Jon i patłumačyŭ, što 26-ha, na čarnobylskija ŭhodki, u Kaściukovičy pavinien pryjechać Łukašenka. U suviazi z hetym milicyja j uźniała verchał.
Unačy pa toj samaj darozie viartajemsia nazad. Padjaždžajem da krasnapolskaha milicejskaha pasta. Syhnalim, nichto nie vychodzić. Staršyny, mabyć, śpiać u svaim budanie. My sami advodzim šlahbaŭm i kocim dalej. Ziamla prosić daždžu. Nad nami zornaje nieba, a paabapał darohi na dalahladach tryvožna pałymnieje suchaja trava.
Aleś Bialacki
