apytańnie “NN”: jaki premjer byŭ najlepšy?
I ŭsio-taki Kiebič!
Z usich biełaruskich premjeraŭ ludziam najbolš zapomniŭsia Viačasłaŭ Kiebič — bo byŭ asobaj №1 u dziaržavie. Tamu i ŭlatała “Francaviču” ŭ narodnych hutarkach našmat bolej, čym premjeram siońniašnim, — najpierš za sproby intehracyi z Rasiejaj, jakija tady byli ŭ navinu. Zatoje ciapier — pamiatajuć. Potym ilvinuju dolu lubovi i nielubovi adciahnuŭ na siabie Łukašenka, na premjeraŭ źviartali mieniej uvahi. Ale całkam nie zabylisia. Čyhira ŭ časy premjerstva nie lubili za toje, što maŭčyć, kali prezydent kryčyć na jaho, Linha — za toje, što staravaty i kamuniaka, Jarmošyna — za Niamihu i rasiejskaść, Navickaha, jak i ŭsich ahułam, — za niesamastojnaść i nievyraznaść. Siońnia apytańnie “NN” maje advarotnuju metu: vyznačyć, za što kaho z našych premjeraŭ lubili.
Stanisłaŭ Šuškievič, eks-staršynia Viarchoŭnaha Savietu: Kiebič rabiŭ razumnyja zachady. I znachodziŭsia na tym uzroŭni, jakoha patrabavała pasada. Ja pavažliva staviŭsia i da Jarmošyna. U składanych umovach jon zdoleŭ zrabić šmat karysnaha. Samy biezabličny premjer — Linh. Jon nie zrabiŭ ničoha. Absalutna. A ŭ čałaviečym planie, miž inšym, byŭ davoli pryjemnaj asobaj.
Alaksandar Jarašuk, palityk-adzinočka: Usio ž taki Kiebič. Choć by tamu, što byŭ pieršym. Tym, chto išoŭ za im, było ŭžo lahčej. Pry Kiebiču ž farmiravalisia ŭsie dziaržaŭnyja instytuty. Jon spraŭlaŭsia. Škoła žyćciovaja ŭ jaho była mocnaja. Kadravuju palityku razumnuju pravodziŭ. Hałoŭnymi kryterami pry adbory kadraŭ dla jaho byli nie ziamlactva ci asabistaja addanaść. Ale ŭsio, što ź im zdaryłasia dalej, — adpaviedna z zasłuhami. Adnymi ružovymi kolerami Kiebiča nijak nie namaluješ.
Śviatłana Kalinkina, hałoŭnaja redaktarka “Biełorusskoj diełovoj haziety”: Najbolš kampetentnym byŭ Jarmošyn. Čałaviek znachodziŭsia na svaim miescy. Dasiahnieńni jaho možna pieraličvać doŭha. Hałoŭnaje, što jamu ŭdałosia abmiežavać paŭnamoctvy Kiraŭnictva spravami prezydenta. Ni da jaho, ni paśla jaho nichto nia zmoh zrabić ničoha padobnaha.
Alaksiej Maračkin, mastak: Najlepšaha nie było. Jaho pakul možna tolki čakać. Asabista ja z pavahaj mahu stavicca tolki da adnaho ź ich. Da taho, chto pry hetym režymie zdoleŭ zrabić sapraŭdny ŭčynak — syści, lasnuŭšy dźviaryma. Heta Michaił Čyhir. U astatnich śmiełaści nie chapiła i na heta. Bajacca słova suprać skazać. Bo bačyli, što z Čyhirom stała: i sam za kratami pabyvaŭ, i syn tam znachodzicca.
Uładzimier Roŭda, palitolah: Usie kiepskija. Chiba tolki Kiebič, jaki pravodziŭ samastojnuju palityku. Usie astatnija hetaha rabić nie mahli. Pracavali pad uciskam Łukašenki. Zhadvajecca jašče Čyhir. Jon imknuŭsia prasoŭvać napierad razumnyja ekanamičnyja idei. Ale jaho palityka, jak premjer-ministra, nie była efektyŭnaj. Usio natykałasia na supraciŭ Łukašenki. Usie astatnija premjer-ministry ničoha dobraha dla našaj krainy nie zrabili. Pradstaŭniki rasiejskaj palityčnaj elity lubiać uzhadvać Jarmošyna. Jaho navat razhladajuć jak mahčymuju alternatyvu Łukašenki. Ale jon pravodziŭ vyklučna prarasiejskuju palityku. Da Biełarusi i jaje intaresaŭ jamu nie było nijakaj spravy. I ciapier niama.
Alaksandar Dabravolski, namieśnik staršyni AHP: Vielmi dobrym premjeram možna ličyć Michaiła Čyhira: jon byŭ sapraŭdnym prafesijanałam. U časy jaho premjerstva pavialičyŭsia zarobak, spyniŭsia rost inflacyi. Što tyčycca inšych premjeraŭ, dyk Kiebič byŭ nia vielmi dobrym, a ŭsie astatnija — prosta nijakija.
Anatol Labiedźka, staršynia AHP: Mahu skazać, chto byŭ prafesijanałam. Čyhir i Jarmošyn. Ź ich lepšym mnie zdajecca Čyhir. Mužny i rašučy. Mieŭ pasadu, i vielmi vysokuju. Nia kožny b sam syšoŭ u adstaŭku. A kinuć pracu ŭ ofisie samaha vysokaha ŭzroŭniu i viarnucca ŭ Biełaruś!.. Akramia Čyhira siarod biełaruskich palitykaŭ na takoje zdolnyja adzinki. A mo i zusim nichto.
Uładzimier Kołas, dyrektar Biełaruskaha humanitarnaha liceju: Niekali ŭ Stalina papytali, jaki ŭchił horšy — pravy ci levy. Toj adkazaŭ: “Oba chužie”. Tak i tut. Ciapierašni, Navicki, davoli impazantnym vyhladaje. Dyj Jarmošyn, kali ŭ Mienharvykankamie pracavaŭ, tałkovym mužykom zdavaŭsia. Ale jak možna zhadzicca na pasadu premjer-ministra ŭ krainie, dzie ekanomika padparadkavanaja idealohii, nie razumieju.
Valancina Palevikova, Abjadnanaja sacyjał-demakratyja: Čyhir: jon realna zajmaŭsia ekanomikaj. A nie imknuŭsia jaje idealahizavać, jak heta rabiŭ Linh. Pry Čyhiru było adčuvańnie, što i ŭ ekanomicy, i ŭ bankaŭskaj spravie robiacca pravilnyja kroki. Heta byŭ čas nadziej. Čas, jaki ciapier zhadvajecca jak dastatkova demakratyčny peryjad našaha žyćcia. Kali ja pracavała ŭ FPB, časta sustrakałasia z Čyhirom na roznych plenumach i źjezdach. Nam zaŭsiody ŭdavałasia naładžvać narmalnyja partnerskija adnosiny. Jon vielmi kampramisny čałaviek. I samy čałaviečny j nadziejny z usich, chto zvaŭsia ŭ svoj čas premjer-ministram Biełarusi. A nazirała ja za ŭsimi.
Źmicier Barodka, ruch “Zubr”: Jany ŭsie adzin adnoha vartyja. Pra ciapieršniaha premjera Navickaha naahuł ničoha nie mahu skazać. Moža, jaho zusim niama?
Nadzieja Nianašava, haspadynia kaviarni “Valeryja”: Dobra viedaŭ svaju spravu Jarmošyn. Haspadarnik mocny. Tolki jaho premjerstva i zapomniłasia. A Navicki niedaspadoby. Bo jon z Mahilova. Heta ŭžo šmat pra što kaža.
Siarhiej Malčyk, staršynia Haradzienskaj abłasnoj arhanizacyi BNF: Zapomniŭsia Kiebič. Byŭ fotahieničny. Hazety lubili jaho zdymak źmiaščać. Bo mieŭ jon vielmi impazantny vyraz tvaru. Jašče pačaŭ pravodzić palityku abjadnańnia z Rasiejaj. Pra rubiel adziny maryŭ. Jaho pieršym z usich palitykaŭ-dałučencaŭ Rasieja i prakinuła.
Ryhor Baradulin, piśmieńnik: Usie premjery ŭ nas byli tolki naminalnymi. Nierealnyja i nieŭpłyvovyja fihury. Staŭleniki. Chto kamunistyčnaj, chto postkamunistyčnaj systemy, a chto i ciapierašniaj, kałhasna-sacyjalistyčnaj. Biełarusi nichto ź ich nie spryjaŭ. Chto lepšy? Anekdot stary ŭzhadvaju na hetu temu. Źjeździŭ jaŭrej za miažu. Viarnuŭsia. Potym jašče raz pajechaŭ. A potym jašče prosicca. Jaho puskajuć, ale kažuć, što apošni raz. Dyj toje pry ŭmovie, što skaža, dzie lepš. Toj i adkazvaje: “Aj, i tam, i tam haŭno. A pierasadka ŭ Paryžy”. Tak i z premjerami našymi.
Stanisłaŭ Bahdankievič, eks-staršynia Nacyjanalnaha banku: Michaił Čyhir i Ŭładzimier Jarmošyn. Pieršy imknuŭsia pravieści reformy. Kab jamu ŭdałosia, žyli b my ciapier, jak Litva dy Polšča. A Jarmošyn byŭ talenavitym kiraŭnikom. Nakont budaŭnictva metro my ź im časta sustrakalisia. Sapraŭdny haspadarnik — a palityk nijaki. Z Čyhirom narmalnyja dziełavyja stasunki nie zaminali svarycca. Čyhir dahetul zhadvaje, jaki ja ŭparty. Ale i jon nie adstavaŭ. My adzin adnomu to “ty”, to “vy” kazali. U zaležnaści ad sytuacyi. Kali svarylisia, adrazu “vykać” pačynali.
Leanid Małachaŭ, biznesoviec, sustaršynia hramadzkaha abjadnańnia “Pryvatnaja majomaść”, AHP: Najlepšym byŭ Kiebič. Bo faktyčna mieŭ prezydenckija paŭnamoctvy i moh realna ŭpłyvać na sytuacyju ŭ krainie. Pry im nie źnikali apazycyjnyja palityki i žurnalisty, a za vystupy na mitynhach nie sadžali na sutki. Jaho premjerstva było najlepšymi časami dla biełaruskich pradprymalnikaŭ.
Apytvała Volha Ancypovič
