Ź Mikołam Kuprejevym mianie paznajomiŭ Piatro Košal u siaredzinie 80-ch na litarackaj tusoŭcy ŭ Domie litaratara. «Znajomsia, sapraŭdny biełaruski paet, Mikoła Kuprejeŭ!» — skazaŭ jon mnie mentarskim, dobra niećviarozym hołasam. Tady jašče ŭ Biełarusi nie zabylisia na imia jahonaha cieścia, pieršaha sakratara CK KPB Śluńkova, tamu sp.Piotra pavodziŭ siabie pa-mecenacku, navat pa-bajransku. Jon tak i skazaŭ — «paet», a nie «piśmieńnik». «Paet» na Biełarusi zaŭsiody było najvyšejšym litaraturnym zvańniem (Łukašenka nia prosta tak abmoviŭsia, nazvaŭšy Bykava paetam). Choć dla mianie asabista Kuprejeŭ najpierš prazaik — u adnym šerahu z Bykavym…
Košal tak i nia zdoleŭ ničym dapamahčy. Druhi zborničak Kuprejeva «Pravincyjnyja fantazii» vyjšaŭ tolki ŭ 1995-m (debiutnaja «Niepaźbiežnaść» ubačyła śviet u dalokim 1967-m). Knihi ž prozy sp.Mikoła tak i nie dačakaŭsia. I ŭžo nie dačakajecca: 20 vieraśnia Paeta pachavali ŭ jaho rodnych Michnievičach na ŭskrajku Ivacevič.
Adychodziać u inšy śviet «praklatyja» paety minułaha vieku. Ich knihi ŭ seryi «Klasyka XX stahodździa» vyjduć tolki ŭ demakratyčnaj Biełarusi.
Paśla pieršaha znajomstva było niekalki imklivych vypadkovych sustreč u Miensku. Pobač z Paetam znachodzilisia inšyja ludzi — Mikoła Papieka, Leanid Hałubovič, Aleś Kasko. Dziakujučy ich kłopatu badziaha-paet, hetki biełaruski Knulp, na schile žyćcia atrymaŭ ułasny kut-kvateru ŭ Pružanach. Chtości kłapaciŭsia pra jaho byt, chtości — pra los rukapisaŭ (prynamsi, apovieści Kuprejeva peryjadyčna źjaŭlalisia ŭ «Krynicy» za časami Niaklajeva — Razanava).
Biaz kłopatu blizkich da Kuprejeva ludziej naša litaratura šmat straciła b. U historyi suśvietnaj kultury bahata prykładaŭ, kali pobač z hienijami ŭ apošnija hady-dni žyćcia nie było anivodnaj dušy.
Jon taksama imknuŭsia kłapacicca pra blizkich. Jon byŭ udziačny. Jon vieryŭ u Biełaruś!
U kuprejeŭskim vieršy «Spoviedź ź vinom» jość takija radki: «Kryž nad mahiłaj nia staŭcie: ja nahrašyŭ». Ale naŭrad ci naščadki prysłuchajucca da hetaha testamentu.
Aleś Arkuš
