Adbudova staroj stalicy mahła b stać ahulnanacyjanalnym prajektam
Niadaŭna ja ŭbačyŭ fatazdymak pryhožaha eŭrapiejskaha horadu, zrobleny z vyšyni ptušynaha palotu. Źvilistyja vulicy ściakalisia da vialikaha placu, na jakim daminavaŭ vieličny sabor sa zvanicaju. Ja navat nie adrazu zrazumieŭ, što heta Miensk, nastolki jon byŭ niepadobny da samoha siabie. Padkazku ja znajšoŭ u budynku Maryinskaha kaściołu na płoščy Svabody. U astatnim horad z vyšyni nahadvaŭ chutčej siońniašniuju Vilniu. Zdymak byŭ zrobleny niamieckim lotčykam 25 červienia 1941 h., na čaćviorty dzień vajny. Navat paśla žudasnaj niamieckaj bambardziroŭki horad zachavaŭ svaju staruju planiroŭku — jaki kantrast ź siońniašniaj pustkaj. Jakim horadam my mahli b vałodać siońnia! Adčuvaješ čarhovy pryliŭ cichaj nianaviści da sučasnaha Minsku — savieckaha manumentu biez svaich lehiendaŭ i paetaŭ.
«Ja lublu horad Minsk». Nikoli nia čuŭ takoj frazy ad maskviča ci vilenčuka. Upeŭnieny, što naŭrad ci kali-niebudź pačuju. Bo žychar sapraŭdy vialikaha horadu nia budzie, jak miłaścinu, daryć chłuślivyja kamplimenty horadu «niesostojavšiemusia». Ale kolki razoŭ ja čuŭ pryznańni ŭ lubovi da biełaruskaj stalicy ad miančan!.. Pensijaneraŭ, studentaŭ i chatnich haspadyń. Što jany lubiać u Miensku, mnie taksama viadoma. «Čystyja vulicy, charošyja mahaziny i krasivyja zdanija». A što jašče moža skazać čałaviek, dla jakoha mienskaja ziamla — heta nie ziamla dziadoŭ, a ŭ najlepšym vypadku ŭsiaho tolki miesca dla karjery? Kali paśla vajny žychary horadu rujnavali kvartały Nižniaha rynku, uzryvali Daminikanski sabor, truščyli Chałodnuju synahohu i dabivali Niamihu, upeŭnieny, što rabili jany heta z samymi śvietłymi pačućciami. Štoby była krasiva i krasačna.
Jak nie byvaje Maskvy biez Arbatu, jak niama Kijeva biez Chraščaciku, tak i nia budzie Miensku bieź Niamihi. Nichto i nikoli mianie nie pierakanaje ŭ advarotnym. Nivodzin «lubiciel minskaj čystaty». Tamu kali i pačniecca Miensk, lubimy svaimi žycharami, dyk sa źmienaŭ na svajoj samaj lehiendarnaj vulicy.
Kali ja naziraju siońnia za budaŭnictvam parkinhu na Niamizie, mnie zdajecca, što ja daloka nie adziny, chto adčuvaje chvalavańnie ad toj biezahladnaści, ź jakoj łamajucca kolišnija padmurki i vykarčoŭvajucca staryja drevy. Ad toj zaciataści, ź jakoj buldozery kapajuć katłavan pobač ź miescam, dzie była Chałodnaja synahoha. Ad usioj hetaj tupoj dziełavitaści i zładžanaści… Nie, nie na Niamizie, a na budaŭničaj placoŭcy, na abjekcie, jaki treba chutka zdavać, na abjekcie, na jakim nia moža być lehiendaŭ i mistyki, bo na rabočym miescy nie byvaje ničoha staroha i dobraha. Siońnia tut mohuć być tolki svoječasova nie padviezieny beton, maciuki praraba i premijalnyja. Zaŭtra tut pavinien być krasivy haraž i mnoha krutych kramaŭ sa šmotkami i žratvoj. Adkryta parušajecca zakon ab achovie historyka-kulturnaj spadčyny, padpisany spadarom Łukašenkam. Nijak nie reahuje prakuratura. Ni ab čym nie chvalujecca Dziaržkantrol. Zanadta drobnaja, napeŭna, dla ich prablemka, kab niejak reahavać. Cikava, a kolki ŭ Miensku čałaviek, jakim hetaje budaŭnictva nieabyjakava? Piać ci dziesiać?..
Poŭny varyjant artukułu čytajcie ŭ hazecie "Naša Niva"
Źmicier Bartosik
